بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - اکو ایران /متن پیش رو در «اکو ایران» منتشر شده و انتشارش در «آخرین خبر» به معنای تایید آن نیست.
امنیتی‌های اسرائیل قاطعانه با امکان دستیابی عربستان سعودی به قابلیت هسته‌ای غیرنظامی مخالف هستند؛ اما سیاسیون در اسرائیل هنوز تصمیم خود را نگرفته‌اند.
به گزارش اکوایران، روز دوشنبه، اسرائیل کاتز وزیر انرژی اسرائیل در اولین بیانیه عمومی یک مقام ارشد اسرائیلی در رابطه با برنامه هسته‌ای عربستان سعودی تحت حمایت آمریکا، ابراز نگرانی کرد.
به نوشته پایگاه المانیتور، کاتز این اظهارات را در حالی بیان کرد که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده برای گفتگوهایی که انتظار می‌رود شامل برنامه هسته‌ای و دریافت فناوری آمریکایی‌ها نیز باشد، در عربستان به سر می‌برد.
کاتز در مصاحبه‌ای تلویزیونی و در پاسخ به پرسشی در مورد اینکه آمریکا در ازای عادی‌سازی روابط سعودی‌ها با اسرائیل، به برنامه هسته‌ای عربستان چرا سبز نشان داده است، گفت: «طبیعتاً اسرائیل از چنین چیزهایی حمایت نمی‌کند. فکر نمی‌کنم اسرائیل با این چیزها موافقت باشد».
اظهارات این سیاست‌مدار کهنه‌کار و یکی از اعضای کابینه امنیتی وزیران، اولین اظهارنظر علنی اسرائیل در مورد شرایط عربستان از زمان اولین خبر آن در اوایل سال جاری بود. در مورد ارتباط روشن بین عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل و چراغ‌سبز اسرائیل برای برنامه هسته‌ای سعودی‌ها، کاتز افزود: «عادی‌سازی با عربستان سعودی مهم است و امیدوارم که ما به یک توافق عادی‌سازی روابط دست پیدا کنیم».
بلینکن نیز همین دیدگاه را بیان کرد. او در یک سخنرانی لابی طرفدار اسرائیل «اِیپَک» در واشنگتن گفت: «ایالات متحده در پیشبرد عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان منافع امنیت ملی بزرگی می‌بیند. ما معتقدیم که می‌توانیم و در واقع باید، نقش مهمی در پیشبرد آن ایفا کنیم».
به نظر می‌رسد که اظهارات کاتز نشانه‌ای از موضع برخی از اطرافیان بنیامین نتانیاهو است که اگرچه چنین توافقی را رد نمی‌کنند، اما آنها همچنین موافق مخالفتی محکم با درخواست عربستان هستند.
یک منبع دیپلماتیک ارشد به المانیتور گفت: «آنچه کاتز گفت یک موضع رسمی نبود. اسرائیل هنوز موضع روشنی در مورد موضوع هسته‌ای عربستان ارائه نداده است. اظهارات کاتز سروصدای زیادی به راه خواهد انداخت. موافقان و مخالفانی زیادی وجود دارد، اما اسرائیل تا رسیدن به موضع نهایی فاصله داشته و عناصر قدرتمندی هستند که با این گزینه مخالف بوده، و برخی از اطرافیان نخست‌وزیر نیز آن را کاملاً رد نمی‌کنند».
این منبع دیپلماتیک تأکید کرد: «این یک موضوع راهبردی است که باید بر اساس ملاحظات و بحث‌های اصولی تصمیم‌گیری شود. مجبور نیستیم فعلاً درباره این موضوع تصمیم بگیریم زیرا مذاکرات با عربستان در مراحل ابتدایی خود بوده و احتمال به ثمررسیدن آن کم است».
یک منبع آگاه دیگر نیز المانیتور گفت: «اسرائیل خود را با کنگره آمریکا هماهنگ خواهد کرد. کنگره گزینه‌های سختی را جلوی سعودی‌ها خواهد گذاشت. اگر سعودی‌ها می‌خواهند موضوع هسته‌ای توسط کنگره تصویب شود، باید شرایط آن را نیز بپذیرند؛ اما مطمئن نیستم که امکان‌پذیر باشد».
این منبع افزود: «هیچ شانسی وجود ندارد که کنگره قانونی را تصویب کند که به سعودی‌ها اجازه دهد که به تنهایی و در خاک عربستان اورانیوم را غنی‌سازی کنند. محمد بن سلمان خود را تحقیر نخواهد کرد. او خواهان همان چیزی است که ایرانی‌ها داشته، ولی کنگره آن را تأیید نکرده است». شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی پادشاهی در یک کنفرانس معدنی در ریاض گفت که کشورش قصد دارد ذخایر اورانیوم داخلیش را غنی‌سازی کند تا تکمیل کل چرخه سوخت هسته‌ای را در داخل تضمین کنند.
نیاز به تأیید کنگره این سؤال را مطرح می‌کند که آیا نتانیاهو به دنبال بهره‌برداری از لابی قدرتمند کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل (ایپک) و نفوذ اسرائیل برای پیشبرد کار عربستان در کنگره است؟
یک منبع سیاسی در اسرائیل به المانیتور گفت: «در حال حاضر، هنوز چیزی معلوم نیست؛ زیرا توافق به آن مرحله نرسیده است. احتمالات دیگری نیز وجود دارد که بر اساس آن، اسرائیل با اکراه توافق هسته‌ای جدید بین آمریکا و ایران را پذیرفته و در مقابل، آمریکا موافقت خواهد کرد که برای عادی‌سازی روابط عربستان با اسرائیل، چندقدمی بردارد. اگرچه این تمام مشکلات را حل نخواهد کرد، اما مهم است. آیا نتانیاهو می‌تواند با چنین طرحی کنار بیاید؟ در حال حاضر هیچ‌کس نمی‌داند. ظاهراً نتانیاهو هم این را نمی‌داند».
دستگاه دفاعی اسرائیل، اشتیاقی برای دسترسی عربستان به انرژی هسته‌ای ندارد؛ چه رسد به غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود. یک مقام امنیتی اسرائیلی می‌گوید: «سال‌هاست که می‌گوییم که برنامه هسته‌ای در ایران کل خاورمیانه را در یک مسابقه تسلیحاتی هسته‌ای قرار می‌دهد. بنابراین، شکی نیست که ظرف مدت کوتاهی شاهد حرکت کشورها به سمت تسلیحات هسته‌ای خواهیم بود».
با این حال، هیچ پیشرفت چشمگیری در راه اسرائیل و عربستان سعودی حاصل نشده است. باربارا لیف، دستیار وزیر امور خارجه در امور خاور نزدیک، در سنای آمریکا گزارش‌های اخیر را که نشان می‌دهد اسرائیل و عربستان سعودی به توافق عادی‌سازی نزدیک شده‌اند را کم‌اهمیت جلوه داد. بلینکن در سخنرانی خود به حضار ایپک نیز تأکید کرد که چنین فرآیندی زمان‌بر است. از سوی دیگر، وی بر تعهد آمریکا به راه‌حل [در اصطلاح] دو کشوری که سعودی‌ها از آن حمایت می‌کنند نیز تأکید کرد.
نتانیاهو نیز در مصاحبه‌ای گفت که «توافق با ایران در نهایت هیچ ارزش عملی ندارد؛ ما مصمم هستیم که هر کاری انجام دهیم تا ایران را از دستیابی [ادعایی] به سلاح هسته‌ای باز داریم».
نتانیاهو علیه توافق جدید احتمالی بین ایران و ایالات متحده که در روزهای اخیر گزارش شده بود، سخنی نگفته است. او ادعا نکرد که این توافق ایران را به یک قدرت هسته‌ای تبدیل می‌کند چیزی که در مورد گزارش‌های قبلی درباره توافق با تهران می‌گفت. او تنها به بی‌ارزش خواندن این توافق بسنده کرد.