بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - ابوالفضل ظهره‌وند کارشناس مسائل بین‌الملل و سفیر پیشین ایران در کشورهای ایتالیا و افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، با اشاره به طرح جدید آمریکا مبنی بر احداث کریدور هند و غرب آسیا به اروپا، گفت: کریدوری که اخیراً به درخواست نتانیاهو و پیشنهاد بایدن در نشست دهلی مطرح شد، یک پروژه تبلیغاتی است و آمریکا تلاش دارد تا بتواند از این طریق هم وضعیت انزوایی که به رژیم صهیونیستی تحمیل شده است را تغییر دهد و هم قبح رابطه کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان با رژیم صهیونیستی را از بین ببرد.
وی ادامه داد: برای من جالب بود که نخست‌وزیر هند چگونه از این طرح استقبال کرد، چرا که کالا باید از بمبئی به امارات رفته و در آنجا سوار قطار شود و هزینه بسیار مضاعفی را تحمیل می‌کند و اصلاً با موقعیت ژئوترانزیتی ایران قابل رقابت نیست، اما واقعیت این است که تلاش‌هایی در جریان است که موازی با این اقدام، اقدامات دیگری را نیز انجام دهند و ایران را دور بزنند و مانع از این بشوند که موقعیت ایران که نقطه اتصال شرق و غرب و شمال و جنوب جهان است را از کار بیندازند و دارند اینگونه برنامه‌ریزی می‌کنند که جنوب-شمال عراق به سمت ترکیه و اروپا فعال شود و راه عراق به ایران و ایران به سمت چین فعال نشود.
ظهره‌وند تأکید کرد: باید دیپلماسی ما فعال باشد و ما نیز با این توطئه آمریکایی‌ها مقابله کنیم؛ چرا که آن‌ها 44 سال است که تلاش می‌کنند ایران را در انزوا و مهار نگه دارند و می‌دانند که امروز موقعیت ایران کاملاً نسبت به یک دهه قبل متفاوت شده و امروز بازیگر فعال و اثرگذار در منطقه و جهان مطرح شده است.
وی در ادامه با اشاره به تلاش غرب برای لطمه زدن به تلاش ایران و چین، گفت: این کریدور در واقع یک طرح امنیتی-اقتصادی است که آمریکایی‌ها در پیش گرفته‌اند، ما ضمن اینکه باید با طرف‌های چینی، دیپلماسی فعال‌تری داشته باشیم، چرا که به اعتقاد من چینی‌ها از یک جهت آشنایی چندانی با مؤلفه‌های ژئوپلوتیکی منطقه ندارند و حتی همواره مسئله افغانستان را از زاویه اسلام‌آباد دنبال کرده‌اند و این‌ها بایستی به خاطر این پروژه سنگینی که در دست گرفتند و چندین میلیارد دلار برای آن هزینه کردند، حساسیت بیشتری داشته باشند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: چین باید امروز در هماهنگی و ارتباط فعال‌تری با ایران و از جمله روسیه باشد، چرا که ایران، روسیه و چین به عنوان سه کشوری که مبتکر و مؤثر در شکل‌گیری نظم جدید جهانی هستند، باید فعال‌تر برخورد کنند، زیرا این اتفاق دارد شکل می‌گیرد. اما تا رسیدن به نقطه تثبیت، راه زیادی در پیش دارند و آمریکایی‌ها نیز بازی را تمام شده نمی‌بینند و تلاش دارند هم ایران , هم روسیه و هم چین را از کار بیندازند، لذا این سه کشور که در تهدید و فرصت، هم‌راستایی دارند، باید دیپلماسی بسیار فعال‌تر برای زمینه‌های مشترک در حوزه‌های سیاسی امنیتی دفاعی و اقتصادی داشته باشند و باید بدانیم که ایران امروز یک کلید موفقیت برای چین است و همینطور برای جلوگیری از محاصره شدن روسیه، چرا که روسیه نیز دارد محاصره می‌شود، بنابراین هرچه زودتر با همدیگر هماهنگ شوند و با یکدیگر رایزنی و تبادل داشته باشند، این به نفع هر سه کشور است.
ظهره‌وند در ادامه با اشاره به تأثیر این کریدور در مطرح شدن رژیم صهیونیستی به عنوان یک محور کلیدی و واکنش احتمالی ایران در این رابطه، گفت: واقعیت این است که این طرح بیشتر بار امنیتی دارد تا اقتصادی و در چارچوب طرح «آبراهام» طرح‌ریزی شده است. رژیم صهیونیستی که با دوپینگ روی پا ایستاده است، حتی اگر این خط نیز راه بیفتد، اینگونه نیست که بتواند این رژیم را از سراشیب سقوط، نجات دهد.
وی افزود: اما اگر این کریدور فعال شود، بهترین کار برای ما این است که محور شمال-جنوب و شرق-غرب را ما فعال کنیم و تأثیرات ژئوپلیتیکی این کوریدورها برای ما حتی از جنبه اقتصادی نیز بالاتر است و لذا باید این حرکت اتفاق بیفتد و این موجب می‌شود که ما به یک رابطه پایدار با دولت‌های اثرگذار مثل چین، روسیه و حتی هند برسیم.
این دیپلمات سابق ایران ضمن اشاره به عضویت ایران در بریکس، اظهار کرد: اگر این ظرفیت فعلیت پیدا و استراتژی توسعه ایران نیز تغییر کند و نگاه ما به مسأله صادرات تغییر کند و از یک طرف مسئله خود تحریمی را حل کنیم و اقتصاد را به پایه‌ای برسانیم که مدلی از اقتصاد مردم‌سالار باشد، چرا که توجه به اقتصاد، سمت و سوی مسائل امنیتی را نیز روشن می‌کند؛ چرا که یک روی سکه اقتصاد، امنیت دفاعی است، اما اگر بخواهیم فقط مسأله امنیت را ببینیم، اما اقتصاد را نبینیم، همواره هزینه می‌دهیم، بنابراین باید اقتصاد و امنیت را به همدیگر گره بزنیم و برای جایگاه خود در اقتصاد بجنگیم؛ چراکه می‌توانیم بازار منطقه را به راحتی به دست بیاوریم، مثلاً در همین موضوع افغانستان، چینی‌ها با طمع دستیابی به منابع و معادن افغانستان اینگونه تلاش می‌کنند ولی ما می‌توانیم از همین میدان اقتصادی بهترین بهره را ببریم.
ظهره‌وند در ادامه با اشاره به توافق احتمالی بین آمریکا و عربستان درباره شکل‌گیری دستیابی عربستان به توافق هسته‌ای و تأثیر آن بر تشدید بحران خاورمیانه، اظهار کرد: در حال حاضر که داریم وارد تعامل فعال با عربستان می‌شویم و عربستان نیز دارد نقش مستقلی نسبت به گذشته بازی می‌کند، به اعتقاد من ایران می‌تواند در این عرصه جلوتر از آمریکایی‌ها باشد، ما می‌توانیم به آن‌ها در مسئله تکنولوژی هسته‌ای کمک کنیم.
وی ادامه داد: مگر آن‌ها نمی‌خواهند طرح آبراهام را بپذیرند تا به انرژی هسته‌ای دست یابند؟ ما می‌توانیم نشان دهیم که نه تنها عربستان برای ما تهدید نیست و چالش جوهری با او نداریم، بلکه به او کمک می‌کنیم؛ چرا که تکنولوژی هسته‌ای ما هیچ تأثیری در دکترین دفاعی ندارد و ما می‌توانیم تکنولوژی را به عربستان ارائه دهیم و این خود نقطه‌ای برای اعتمادسازی با سعودی است، الآن طرح‌ها و ایده‌هایی که بن سلمان دارد دنبال می‌کند، عمدتاً توسعه‌محور است، توسعه و مسائل اقتصادی، با درگیری و چالش‌های منطقه‌ای در تضاد است و لذا خوب است که ایران جلوتر از آمریکایی‌ها به عربستان کمک کند، چرا که هر چقدر کمک کنیم تا عربستان مستقل‌تر از آمریکا ایفای نقش کند، به نفع ما و به نفع محور مقاومت خواهد بود.
تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به مزیت ایران در دیپلماسی منطقه، تصریح کرد: ما اگر درست بازی کنیم، حتی اگر 10 کریدور شکل بگیرد نیز تقاضای بازار آنقدر کشش خواهد داشت که آن کسی که مزیت نسبی دارد برنده خواهد بود و موقعیت ما یک موقعیت خدادادی و طبیعی است، بنابراین ما مزیت داریم فقط کافی است که درست صورت مسأله را بخوانیم.
وی افزود: در فضایی که در حال حاضر پیش می‌رود، از جمله در عربستان و کشورهای منطقه، ما نباید از قافله عقب بمانیم، یعنی باید تغییر نگاه بدهیم و در این تحولات، سهم بگیریم. ما نباید منفعل شویم و این کریدورها را هرچه سریع‌تر تکمیل کنیم. مثلاً رشت آستارا مگر چقدر کار داشت؟ اما متأسفانه دولت دوازدهم واقعاً فرصت‌سوزی کرد و زمان را از دست دادیم.
ظهره‌وند در پایان خاطرنشان کرد: ما طرف‌هایمان را خوب انتخاب نکردیم، ما ایده و طرح برای استفاده از این ظرفیت نداشتیم، ما باید ایده‌های نو را بیاوریم، باید از آدم‌هایی که می‌توانند خوب مسأله را ببینند استفاده و تحول ایجاد کنیم، چرا که ایران سرزمین ثروت است و اگر حتی ما هم نخواهیم، دیگران متوجه ما هستند، چرا که موقعیتی که ما داریم بی‌نظیر است و به هیچ عنوان قابل مقایسه با عربستان و کشورهای خلیج فارس نیست و تمام مؤلفه‌های لازم برای رشد اقتصادی پایا را داریم و تنها نیازمند یک مدیریت صحیح هستیم تا پیروز باشیم.
پایان پیام/