بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - فرارو /متن پیش رو در فرارو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
باهوش‌ترین ذهن‌های چین از جمله متخصصان فناوری در حال مهاجرت هستند، اما بسیاری از آنان به امریکا نمی‌روند. دلیل این موضوع چیست؟
 آنان به بهترین دانشگاه‌های چین و دانشگاه‌های کشور‌های غربی رفتند. آنان در پکن، شانگهای و شنژن از اعضای طبقه متوسط بودند. آنان در کشورشان برای شرکت‌های فناوری در مرکز رقابت فناوری چین با ایالات متحده مشغول به کار بودند. اکنون آنان در امریکای شمالی، اروپا، ژاپن، استرالیا و تقریبا هر کشور توسعه یافته‌ای زندگی و کار می‌کنند. چینی‌ها از جوانان گرفته تا کارآفرینان با پای خود رای می‌دهند*. فشار سیاسی، چشم انداز‌های اقتصادی و فرهنگ‌های کاری اغلب طاقت فرسا در چین باعث شده تا این متخصصان از کشورشان فرار کنند. این مهاجرت به طور فزاینده‌ای متخصصان عرصه فناوری و سایر چینی‌های تحصیل کرده طبقه متوسط را شامل می‌شود.
به گزارش نیویورک تایمز ، چن لیانگشی 36 ساله که پیش از ترک چین در اوایل سال 2020 میلادی بر روی پروژه‌های هوش مصنوعی بایدو و علی بابا دو شرکت بزرگ فناوری چین کار می‌کرد می‌گوید:" من چین را ترک کردم، زیرا محیط اجتماعی و سیاسی آنجا را دوست نداشتم". او این تصمیم را پس از لغو محدودیت دوره ریاست جمهوری چین در سال 2018 میلادی اتخاذ کرد لغو محدودیتی که به رهبر ارشد آن کشور یعنی "شی جین پینگ" اجازه داد تا به طور نامحدود در قدرت باقی بماند. او می‌گوید:"تا زمانی که چین دموکراتیک نشود به چین باز نخواهم گشت". او اکنون برای مِتا در لندن مشغول به کار است.
"نیویورک تایمز" با 14 متخصص چینی از جمله "چن" و با ده‌ها نفر دیگر در مورد این که چرا تصمیم گرفتند برای همیشه چین را ترک کنند و چگونه در کشور‌های خارجی از نو زندگی تازه‌ای را آغاز کردند مصاحبه کرده است.
اکثر این افراد در صنعت فناوری چین مشغول به کار بودند که همین موضوع مهاجرت شان را امری تعجب آور می‌سازد، زیرا دستمزد پرداختی در این صنعت در چین بالاتر از سایر مشاغل و کسب و کار‌ها بوده است. نکته جالب توجه و عجیب آن بود که اکثر آنان به کشور‌هایی غیر از ایالات متحده مهاجرت کرده اند. چین با فرار مغز‌ها مواجه است و ایالات متحده نمی‌تواند از آن بهره برداری کند.
در دهه‌های 1980 و 1990 میلادی زمانی که چین دچار فقر بود بهترین و باهوش‌ترین چینی‌ها به دنبال تحصیل و کار و ماندن و ساختن زندگی تازه در غرب بودند. براساس گزارش سازمان ملل متحد مهاجرت چینی‌ها در سال 1992 میلادی با خروج بیش از 870 هزار نفر از آن کشور به اوج خود رسید. این رقم در سال 2012 میلادی به کم‌ترین میزان یعنی تقریبا 125 هزار نفر کاهش یافت در زمانی که چین از فقر خارج شد و به قدرتی در عرصه فناوری و به دومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شد.
دولت چین سخت تلاش کرد تا جایگاه کسب شده را حفظ کند و انگیزه‌ها و مشوق‌هایی برای جذب دانشمندان و دیگر افراد ماهر ارائه کرد. براساس گزارش وزارت آموزش چین در سال 2016 میلادی بیش از 80 درصد از چینی‌هایی که در خارج از کشور تحصیل کرده بودند به کشور بازگشتند که در مقایسه با میزان یک چهارم دو دهه پیش از آن افزایش یافته بود.
اکنون این روند معکوس شده است. بر اساس داده‌های سازمان ملل متحد در سال 2022 میلادی علیرغم محدودیت‌های گذرنامه و سفر بیش از 310000 چینی مهاجرت کردند. تنها در سه ماهه باقی مانده به پایان سال جاری میلادی این میزان به همان سطح سال 2022 میلادی رسیده است.
چند نفری که با خبرنگاران "نیویورک تایمز" مصاحبه کردند از جمله افرادی مانند "چِن" اظهار داشتند که پس از اصلاح قانون اساسی چین برای این که به شی اجازه داده شده عملا به صورت مادام العمر حکومت کند به فکر ترک کشور افتاده اند. هم چنین، کارزار "کووید صفر" که نزدیک به سه سال قرنطینه مداوم و آزمایش‌های انبوه را بر چین تحمیل کرد برای بسیاری از این افراد ضربه نهایی قلمداد شد. اکثر افرادی که با "نیویورک تایمز" صحبت کردند از ترس انتقام گیری احتمالی حکومت چین نخواستند نام کامل شان ذکر شود.
یکی از آنان آقای "فو" بود. زمانی که او تصمیم به ترک چین گرفت به عنوان مهندس در یک شرکت دولتی فناوری دفاعی در جنوب غربی چین کار می‌کرد.
با این وجود، او هر روز بیش از روز قبل می‌دید که پس از اصلاح قانون اساسی خود و همکاران اش بیش از آن که وقت شان را صرف کار در حوزه تخصصی شان کنند مجبور به شرکت در جلسات مطالعات سیاسی و ایدئولوژیک شده بودند. فو می‌گوید فضای چین در دوران زمامداری شی به طور فزاینده‌ای با پروپاگاندای حکومتی انباشته شده و فضای اجتماعی و سیاسی بسته‌تر شده است. فو که در مورد لزوم محدودیت‌های سخت گیرانه پس از پاندمی کووید مخالفت اش را ابراز کرد از سوی والدین خود نیز طرد شد. پس از آن او به سختی با کسی صحبت می‌کرد. او اواخر سال گذشته از کارش استعفا داد و برای دریافت ویزای کار در کانادا اقدام کرد. فو و همسرش اکنون در راه کلگری در آلبرتا هستند.
اکثر مهاجران چینی که با "نیویورک تایمز" صحبت کردند توضیح دادند که چرا ایالات متحده را به عنوان مقصد انتخاب نکردند. آنان به روند پیچیده و غیر قابل پیش بینی آمریکا برای درخواست ویزا و وضعیت اقامت دائم اشاره کردند. تعداد ویزای تحصیلی اعطا شده توسط ایالات متحده به اتباع چینی که مدت‌ها نقطه شروعی برای مهاجران آینده بود در سال 2016 با بدتر شدن روابط بین کشور‌ها شروع به کاهش کرد. در شش ماهه نخست سال 2023 میلادی بریتانیا بیش از 100000 ویزای تحصیلی به اتباع چینی اعطا کرد در حالی که ایالات متحده تقریبا 65000 ویزای دانشجویی F1 را اعطا کرد.
فو می‌گوید تصمیم به مهاجرت به ایالات متحده نگرفت، زیرا در دانشگاهی درس خوانده که در فهرست تحریم‌های واشنگتن قرار دارد و در شرکت دفاعی در چین کار کرده که احتمالا هر دو مورد گذراندن رویه غربالگری امنیتی دولت امریکا را برای او دشوار می‌ساخت. با این وجود، او می‌گوید در نهایت دوست دارد در امریکا کار کند کشوری که آن را ایده آل می‌داند. برخی از متخصصان چینی عرصه فناوری کانادا و کشور‌های اروپایی را به دلیل مزایای اجتماعی بهتر، تعادل بین کار و زندگی و قوانین کنترل اسلحه به جای ایالات متحده انتخاب کردند.
زمانی که خانم "ژانگ" در جولای 2022 میلادی تصمیم به مهاجرت گرفت فهرستی از کشور‌ها را به عنوان مقصد احتمالی برای خود تهیه کرد: کانادا، نیوزلند، آلمان و کشور‌های شمال اروپا. او در میان کشور‌های فهرست شده ایالات متحده را انتخاب نکرد، زیرا می‌دانست دریافت ویزای کار آن کشور برایش بسیار دشوار است. ژانگ 27 ساله برنامه نویس رایانه احساس می‌کرد که فرهنگ پرهیاهو و شلوغ سیلیکون ولی شباهت زیادی به محیط کاری طاقت فرسای چین دارد.
او پس از گذراندن ساعات طولانی در یک شرکت فناوری برتر در شنژن به مدت پنج سال در نهایت از کارش استعفا داد. ژانگ هم چنین به دنبال رفتن به کشوری بود که در آنجا با زنان برابرتر از چین رفتار می‌شد. او در سال جاری به نروژ مهاجرت کرد و پس از سه سال پرداخت مالیات و قبولی در آزمون زبان اقامت دائم را دریافت می‌کند. ژانگ می‌گوید از این موضوع که 20 هزار دلار درآمد کم تری در مقایسه با درآمدش در شنژن دارد و مالیات و هزینه‌های زندگی بالاتری پرداخت می‌کند ناراضی نیست. در عوض، او می‌تواند روز کاری خود را در ساعت 4 بعداظهر به پایان برساند و از زندگی لذت ببرد. او نگران نیست که وقتی 35 ساله شد برای استخدام خیلی پیر در نظر گرفته شود برخلاف آن نوع تبعیض سنی که بسیاری از چینی‌ها در چین آن را تجربه می‌کنند. هم چنین، او در نروژ در ترس دائمی از اعمال سیاستی مشابه سیاست کووید صفر چین نیست.
اکثر متخصصان چینی عرصه فناوری که با "نیویورک تایمز" صحبت کردند اشاره داشتند که هنگام مهاجرت دستمزدشان کاهش یافته بود.
ژائو مهاجر چینی دیگری است که سفر طولانی و پراضطراب خود به ایالات متحده را شرح می‌دهد. او در یک روستای فقیر در استان شاندونگ چین بزرگ شد و پنج سال پیش برای اخذ مدرک دکترا در رشته مهندسی به ایالات متحده آمد. او در ابتدا قصد داشت پس از فارغ التحصیلی در اواخر سال جاری به چین بازگردد، زیرا بر این باور بود که چین برخلاف امریکا از نظر اقتصادی در حال صعود است. با این وجود، واکنش حکومت چین به پاندمی کووید باعث شد ژائو در افکارش تجدیدنظر کند. او می‌گوید: "من نمی‌توانم به کشوری بازگردم که همه چیز در آن براساس دروغ ساخته شده است".
با این وجود، ماندن در امریکا نیز برای ژائو کار آسانی نخواهد بود. او یک پیشنهاد شغلی دارد و به عنوان فارغ التحصیل در رشته‌های STEM (علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات) وضعیت استخدام موقت دریافت خواهد کرد که سه سال به طول خواهد انجامید. او در قرعه کشی ویزای کار H-1B شرکت خواهد کرد. او می‌گوید 40 درصد احتمال دارد که پایان سه سال در لاتاری برنده نشود. او ممکن است مجبور شود برای ماندن در ایالات متحده به محیط آموزشی بازگردد یا از شرکت اش بخواهد او را به یک موقعیت کاری خارجی جابجا کند. ژائو می‌گوید:"برخی اوقات زمانی که شب‌ها به این موضوع فکر می‌کنم این احساس به من دست می‌دهد که زندگی مملو از بدبختی و عدم اطمینان است. در نتیجه، نمی‌توانم بخوابم".
* نظریه‌ای در حوزه انتخابات پژوهی است که بیان می‌کند برخی از افراد جامعه اعلام رای و نظر سیاسی یا اجتماعی خود را نه از شیوه مرسوم شرکت در انتخابات و رای دادن بلکه از طریق از حضور یا عدم حضور در یک مکان یا جغرافیای خاص به طور ویژه از طریق مهاجرت اعلام می‌کنند.