ایرانیان جهان - اکو ایران /متن پیش رو در اکو ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
ترامپ زمان دقیق استعفای ماسک را از همان طریقی فهمید که خودش معمولاً اخبار مهم مربوط به کارکنان را اعلام می‌کند: از طریق پستی در شبکه‌های اجتماعی.
دونالد ترامپ اخیراً در مورد وعده ایلان ماسک، میلیاردر معروف، مبنی بر کاهش هزار میلیارد دلاری هزینه‌های دولت، از مشاورانش سؤال تامل برانگیزی پرسید: «همه‌اش مزخرف بود؟». ترامپ تردید پیدا کرده بود که آیا ماسک اصلاً می‌تواند به کاهش هزینه‌های وعده داده شده، آن هم از طریق نهادی به نام «وزارت بهره‌وری دولت»، نزدیک شود یا نه.
به گفته منابع آگاه، این ماجرا نشان‌دهنده جرقه‌هایی از تردید و ناامیدی ترامپ و مشاوران ارشدش از عملکرد پر فراز و نشیب چهارماهه ماسک در دولت بود، مشاجراتی که حتی به خاورمیانه، جلسات کابینه و گاهی به دفتر بیضی کاخ سفید نیز کشیده شد.
با این حال، ترامپ همچنان علاقه خود به ماسک را حفظ کرده و برنامه دارد با او دیدار کند (آن‌ها هفته‌ی گذشته با هم شام خوردند). او از مشاورانش خواست که مراسم خداحافظی دوستانه‌ای را روز جمعه در دفتر بیضی تدارک ببینند؛ جایی که دو مرد از یکدیگر تعریف و تمجید کردند.
بر اساس گزارش وال‌استریت‌ژورنال، به گفته کارکنان کاخ سفید، ترامپ درباره‌ی ماسک گفته: «50 درصد نابغه، 50 درصد بچه.» یکی دیگر از کارکنان گفت شنیده که ترامپ گفته: «90 درصد نابغه، 10 درصد بچه.» آن‌ها معمولاً گفت‌وگوهای طولانی و پرحاشیه‌ای در حین شام در باشگاه ترامپ داشتند، اما به گفته‌ی مقامات کاخ سفید، شوخی‌های عجیب ماسک گاهی ترامپ را سردرگم می‌کرد. ترامپ روز جمعه گفت: «ایلان واقعاً نمی‌رود. در رفت‌و‌آمد خواهد بود..»
ماسک به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ نداد.
روابط این دو در برهه‌ای، یکی از مهم‌ترین روابط در سیاست مدرن آمریکا بود. ماسک نزدیک به 300 میلیون دلار برای پیروزی ترامپ در انتخابات خرج کرد و به بازگشت او به کاخ سفید کمک کرد. در مقابل، ترامپ دسترسی بی‌سابقه‌ای از دولت به ماسک داد و اختیارات گسترده‌ای را در بوروکراسی فدرال به او سپرد، با این وعده که ماسک می‌تواند ساختار دولت را بازسازی کند.
مدافعان ماسک می‌گویند او تغییراتی در سراسر دولت فدرال ایجاد کرد، از قطع کمک‌های خارجی گرفته تا کاهش اندازه‌ی نیروی کار، که بدون تعهد راسخ او به دوج (وزارت بهره‌وری دولت) امکان‌پذیر نبود.
ترامپ زمان دقیق استعفای ماسک را از همان طریقی فهمید که خودش معمولاً اخبار مهم مربوط به کارکنان را اعلام می‌کند: از طریق پستی در شبکه‌های اجتماعی. به گفته منابع آگاه، رئیس‌جمهور می‌دانست که ماسک به زودی خواهد رفت، اما زمان دقیق را تا لحظه انتشار پست نمی‌دانست.
آخرین درگیری میان ماسک و کاخ سفید، در 7 هزار مایلی واشنگتن اتفاق افتاد. ماسک از یک قرارداد به رهبری رقیبش، سم آلتمن (از OpenAI) و به‌ویژه از زمان‌بندی اعلام آن در جریان سفر ریاست‌جمهوری چنان خشمگین شد، که نزد دست‌کم سه مقام کاخ سفید شکایت کرد و آن‌ها ترامپ را وارد ماجرا کردند.
برنامه رئیس‌جمهور برای آرام کردن ماسک تغییر کرد. قرار بود ترامپ درباره این توافق همراه با آلتمن و دیگر مقامات، در سفر سخن بگوید، اما برای دلجویی از ماسک، اعلام توافق یک هفته به تعویق افتاد و آلتمن در مراسم عمومی با ترامپ حاضر نشد.
در همین حال، ماسک از بازخورد منفی ناشی از خدمت در دولت احساس فشار می‌کرد. به گفته مقامات ارشد دولت، ماسک در جلسات خصوصی گفته: «باید فشار را از روی خودم و شرکت‌هایم بردارم» و این را دلیل خروجش از دولت اعلام کرده است. او با کاهش شدید فروش تسلا روبه‌رو شده است. درآمد خالص این شرکت در سه‌ماهه نخست سال 71 درصد افت کرده، و همچنین با مجموعه‌ای از شکست‌ها در اسپیس‌اکس، که تازه همین هفته یک موشک آن منفجر شد مواجه شده است.
در یکی از جلسات کابینه در اوایل بهار امسال، ایلان ماسک بلند شد و به وزرای کابینه و مقامات ارشد حاضر گفت که آن‌ها هیچ درکی از میزان آسیبی که به خودروهایش وارد می‌شود و دشواری وضعیت اقتصادی‌اش ندارند. این اظهارات، مقامات را غافلگیر کرد.
ماسک به مشاوران کاخ سفید گفته که در آینده از ترامپ به لحاظ سیاسی حمایت خواهد کرد، اما به گفته مشاوران ترامپ، چکی به مبلغ 100 میلیون دلار که وعده داده بود به کمیته اقدام سیاسی رئیس‌جمهور بفرستد، هنوز نرسیده است. در مقابل، گاهی ماسک برخی افراد در کاخ سفید را متهم کرده که به اندازه او برای تغییر ساختار واشنگتن متعهد نیستند.
مشاوران ترامپ از تعامل آشفته و پر فراز و نشیب خود با ثروتمندترین مرد جهان گفته‌اند، کسی که گاهی شب را در کاخ سفید می‌ماند، اغلب نیمه‌شب پیام می‌فرستاد، و تصمیماتی غیرمنتظره می‌گرفت یا اظهاراتی غیرقابل پیش‌بینی در جلسات عمومی و خصوصی داشت.
به گفته دستیاران، ماسک با مقامات ارشد کاخ سفید درگیر شد؛ چرا که بدون مشورت با دیگران، از جمله رئیس دفتر کاخ سفید، سوزی وایلز، و مقامات ارشد ارتباطات، به کاهش‌های چشمگیر در دولت دست زد. برای چند هفته، مشاوران ارشد ترامپ از طریق گزارش‌های خبری یا وزرای کابینه می‌فهمیدند که دوج (وزارت بهره‌وری دولت) چه کاری انجام داده، حتی زمانی که این نهاد صدها نفر را اخراج کرد یا از سازمان‌ها داده‌های حساس درخواست کرد. او همچنین با مسئولان منابع انسانی درگیر شد، چرا که معتقد بود کاخ سفید نباید در مورد گزینش اعضای تیمش در دوج دخالت کند.
به گفته منابع آگاه، تنش‌ها با کارکنان ترامپ آن‌قدر بالا گرفت که خود ترامپ وارد ماجرا شد و از سوزی وایلز خواست نقش فعال‌تری در مدیریت ماسک ایفا کند. مقامات ارشد کاخ سفید از ماسک و تیمش خواستند برنامه‌های خود را با آن‌ها در میان بگذارند تا بتوانند برایش زمینه‌سازی رسانه‌ای کنند. اما ماسک گاهی به تیمش می‌گفت که لازم نیست همه از برنامه‌هایش باخبر باشند. در نهایت، او پذیرفت که با وایلز جلسات منظم برگزار کند.
ترامپ و مشاورانش زمانی ناامید شدند که ماسک در یک پست شبکه اجتماعی در فوریه، سناتور تاد یانگ (سناتور جمهوری‌خواه از ایندیانا) را «عروسک دست دولت پنهان» خواند. مشاوران ترامپ روزها تلاش کرده بودند یانگ را راضی کنند که به نامزدی تولسی گبرد برای ریاست اطلاعات ملی رأی دهد و معتقد بودند موفق شده‌اند. معاون رئیس‌جمهور، جی‌دی ونس، برای میانجی‌گری با ماسک تماس گرفت و از او خواست لحنش را آرام کند؛ ماسک هم پست را حذف کرد. سپس، به گفته یکی از مشاوران ترامپ، «کاخ سفید شروع به جمع‌کردن خراب‌کاری‌ها کرد.»
همچنین، مقامات کاخ سفید از دخالت شدید ماسک در رقابت دیوان عالی ویسکانسین ناراضی بودند؛ چون باور داشتند که برد شیمل، نامزدی که ماسک و حزب جمهوری‌خواه ایالت از او حمایت می‌کردند، شانس پیروزی ندارد و این رقابت به همه‌پرسی‌ای درباره ماسک و ترامپ تبدیل شده است.
ماسک نگرانی‌ها را نادیده گرفت و گفت نظرسنجی‌ای که درخواست کرده، نشان می‌دهد شیمل شانس دارد. ترامپ پس از حضور در یک برنامه شهری با شیمل به مشاورانش گفت که از او قطع امید کرده چون نتوانسته درباره موضوع سقط جنین به‌درستی پاسخ دهد. شیمل به سختی شکست خورد.
ترامپ از انتقادهای شدید ماسک نسبت به وزرای کابینه و حملات علنی‌اش به مشاور تجاری، پیتر ناوارو نیز ناراضی بود، کسی که ماسک او را «احمق» و «کم‌هوش‌تر از یک گونی آجر» توصیف کرد. مقامات کاخ سفید گفتند که ترامپ از شدت توهین‌های ماسک در یکی از جلسات کابینه نسبت به دیگر اعضای دولتش شگفت‌زده شد.
دستیاران کاخ سفید به تدریج نسبت به کیتی میلر، دستیار ارشد ماسک، احساس خصومت پیدا کردند؛ چون او مدام ادعا می‌کرد از طرف ماسک صحبت می‌کند. ماسک رابطه نزدیکی با استفن و کیتی میلر داشت و خارج از محیط کاری نیز با این زوج معاشرت می‌کرد.
به گفته یکی از مقامات کاخ سفید، وزیر امور خارجه، مارکو روبیو، به مقامات کاخ سفید اعلام کرد که پس از کم کردن شدید نیرو توسط ایلان ماسک در «آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده» بدون مشورت با دیگران، نیاز دارد کنترل کامل سازمانش را در دست داشته باشد. همچنین، به گفته دستیاران کاخ سفید، وزیر حمل‌ونقل، شان دافی، با ماسک بر سر کنترل کنندگان ترافیک هوایی درگیر شد.
در پشت صحنه، ماسک درباره تعرفه‌های روز موسوم به «روز آزادی» ترامپ بسیار برآشفته بود و به کارکنانش گفت این تعرفه‌ها برای اقتصاد جهانی فاجعه‌بار خواهند بود. به گفته مقامات کاخ سفید، ماسک با مدیران ارشد شرکت‌های تجاری تماس گرفت و از آن‌ها خواست با ترامپ صحبت کنند و برایش توضیح دهند که این تعرفه‌ها تا چه اندازه اشتباه هستند. او همچنین با برخی از مشاوران ترامپ لابی کرد تا آن‌ها را از اعمال تعرفه‌ها منصرف کند و شکایت داشت که ترامپ مشاوره‌های نادرستی دریافت می‌کند. اما مشاوران به ماسک گفتند که ترامپ به این تعرفه‌ها باور دارد و قصد تغییر مسیر ندارد.
در ماه آوریل، زمانی که ترامپ متوجه شد ماسک در پنتاگون جلسهه توجیهی محرمانه‌ای درباره چین داشته، عصبانی شد. مشاوران ترامپ گفتند این خشمگین‌ترین واکنشی بود که نسبت به اقدامات ماسک دیده بودند. به گفته دو مقام دولتی، ترامپ گفت که چنین جلسه‌ای از سوی ماسک نوعی «تعارض منافع» است. او به مشاوران گفت ماسک، که قراردادهای فضایی با دولت دارد، نباید در پنتاگون فعالیت کند.
در هفته‌های اخیر، ماسک همچنان موجب نارضایتی مقامات کاخ سفید بود؛ از جمله با کاهش‌هایی که در وزارت بهداشت و خدمات انسانی اعمال کرد، کاهش‌هایی که برخی در جناح غربی کاخ سفید با آن مخالف بودند. با این حال، به گفته مقامات، ترامپ نسبت به برخی مشاورانش کمتر از حملات ماسک به لایحه مالیاتی ناراحت بود. ماسک در هفته‌های پایانی حضورش، زمان کمتری را در کاخ سفید می‌گذراند. به گفته افراد آگاه، در ابتدا ماسک پنج تا حتی هفت روز در هفته در کاخ سفید بود. بعد، سه روز و در پایان، تنها گهگاه حضور می‌یافت.
روز جمعه، در دفتر بیضی ماسک کنار ترامپ با دست‌های بسته و کبودی‌ای دور چشمش ایستاده بود. ترامپ گفت: «دولت گاهی وقت‌ها کمی بی‌رحم می‌شود.»
بازار ![]()