ایرانیان جهان - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سرانجام فیلم سینمایی «پیرپسر» به نویسندگی و کارگردانی «اکتای براهنی» از چهارشنبه «21 خرداد» در سینماهای سراسر کشور اکران می‌شود. در آستانه اکران عمومی، پوستر این اثر سینمایی که توسط محمد تقی‌پور طراحی شده است، منتشر شده است.
بازار ![]()
اکتای براهنی این فیلم را با سرمایه‌گذاری «بابک حمیدیان» و «ارسلان براهنی» برادرش، چهار سال پیش جلوی دوربین برد. این اثر از همان زمان به دلیل فیلم‌نامه حساسیت‌برانگیزی که داشت به‌سختی مجوز ساخت گرفت و چند سرمایه‌گذار به دلیل سوژه فیلم، حاضر به پرداخت سرمایه تولید فیلم نشدند. «پیرپسر» در دولت قبل نیز جزو آثار توقیفی به‌حساب می‌آمد که تنها پروانه نمایش خارجی دریافت کرد و مدیران سازمان سینمای دولت وقت به نمایش عمومی این فیلم رضایت ندادند. با تغییر دولت، مدیران سینمایی جدید که می‌خواستند در سیاست‌گذاری‌های خود تغییر و تحولی ایجاد کنند، روی خوش به فیلم‌های توقیفی نشان دادند و تلاش کردند شرایط اکران این فیلم‌ها فراهم شود.
«پیرپسر» یکی از مهم‌ترین آثار توقیفی دوره قبل بود که هم به‌واسطه بازیگران مهمی که داشت، هم به‌دلیل قصه پرچالش آن، کنجکاوی بسیاری را برای تماشای این فیلم برانگیخته بود. در جشنواره فیلم فجر سال گذشته، منوچهر شاهسواری دبیر این دوره تصمیم گرفت، فیلم‌های توقیفی را تنها برای اهالی رسانه در برج میلاد به‌نمایش بگذارد. پس از این اتفاق رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی در مورد فیلم «پیرپسر» و اکران آن در سینماها گفت: «فیلم‌هایی که اکران شده‌اند و پروانه نمایش جشنواره را دریافت کرده‌اند، بدون‌تردید، در فرآیند پروانه نمایش هم قرار می‌گیرند و پس از اخذ مجوز به چرخه اکران وارد خواهند شد».
اکران «پیرپسر» با استقبال حیرت‌انگیز منتقدان روبه‌رو شد و آنها که از تماشای فیلم و بازی‌های خیره‌کننده حسن پورشیرازی، حامد بهداد، محمد ولی‌زادگان و لیلا حاتمی به وجد آمده بودند، تبدیل به مدافع سرسخت این اثر شدند. فضای جشنواره پس از اکران «پیرپسر» به‌سود این فیلم تغییر کرد؛ به‌گونه‌ای‌که آن‌قدر این اثر از لحاظ ساخت، کارگردانی، فیلم‌برداری و قصه با دیگر آثار جشنواره فاصله داشت که بسیاری از منتقدان، این فیلم را بهترین اثری دانستند که در جشنواره به‌نمایش درآمد و بر این اعتقاد بودند که اگر این فیلم فرصت حضور در بخش مسابقه را پیدا می‌کرد، بیشترین جوایز را از آن خود می‌کرد.
«پیرپسر» با مدت زمان 180 دقیقه در جشنواره به‌نمایش درآمد و حالا هم با همین تایم در سینماها اکران خواهد شد اما معلوم نیست، سینماداران چگونه سانس‌های خود را به این فیلم اختصاص خواهند داد؛ از آن مهم‌تر اینکه قیمت بلیت این فیلم که بیش از یک سانس از نمایش را به‌خود اختصاص خواهد داد، چه مقدار تعیین خواهند کرد.
براهنی فیلمش را با نگاهی به رمان «برادران کارامازوف» داستایوفسکی جلوی دوربین برده است. داستان «پیرپسر» درباره خانواده‌ای سه نفره شامل غلام (با بازی حسن پورشیرازی) و دو پسرش است که در آپارتمانی قدیمی و دوطبقه زندگی می‌کنند. علی (با بازی حامد بهداد) و رضا (با بازی محمد ولی‌زادگان) دو پسر غلام هستند که هر کدام مادری جدا از دیگری داشته‌اند. دو پسر که در آستانه میان‌سالی قرار دارند، مصرانه تلاش می‌کنند، پدر را راضی به فروش خانه کنند اما غلام که مردی معتاد، دائم‌الخمر و هوس‌باز است، هر دفعه از این کار طفره می‌رود و پول خود را صرف خوش‌گذرانی می‌کند. ورود لیلا حاتمی به این آپارتمان به‌عنوان مستاجر، اتفاقات تازه‌ای را رقم می‌زند و چالش‌هایی را برای این پدر و پسران ایجاد می‌کند. حضور یک زن در این ساختمان باعث بروز اتفاقاتی می‌شود که نمایش آن در سینمای ایران، تازه و بدیع است. تماشاگران سینمای ایران تا امروز با چنین داستانی مواجه نشده‌اند و از حالا نمی‌توان پیش‌بینی کرد که تماشاگر عادی نیز حوصله این فیلم طولانی و تلخ را خواهد داشت یا خیر. آنچه مسلم است، این است که «پیرپسر»، فیلمی نیست که خانواده‌ها با فرزندانشان به تماشای آن بنشینند چراکه هم با درجه‌بندی سنی به‌اکران درخواهد آمد، هم اینکه تحمل سه ساعت فیلم، از حوصله همه اعضای یک خانواده خارج است. با این اوصاف، با گذشت یک هفته، می‌توان پیش‌بینی دقیق‌تری از میزان فروش فیلم و استقبال مردم از این اثر داشت. «پیرپسر» پیش از این، برنده جایزه بهترین فیلم از پنجاه‌و‌سومین جشنواره بین‌المللی فیلم «روتردام» شده بود؛ در بیست‌و‌سومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم «ترانسیلوانیا» نیز به‌دلیل بهترین عملکرد و اجرای بازیگران مورد تقدیر قرار گرفت.
پیرپسر به سی‌وششمین دوره جشنواره فیلم گالوی در ایرلند نیز راه یافت و در این جشنواره، برنده جایزه بهترین فیلم خارجی از بخش سینمای جهان شد. این فیلم همچنین در سال 2025 در سومین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های ایرانی نیویورک به نمایش درآمد و جایزه بهترین فیلم را از این جشنواره کسب کرد.
وانیا کالوجرچیچ، مدیر جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام این فیلم را به روح تاریک تراژدی‌های خانوادگی شکسپیر تشبه کرد و آن را نقد کوبنده‌ای به مردسالاری با تفسیری گسترده‌تر و جهانی‌تر از هر جامعه‌ای که در آن نابرابری جنسیتی وجود دارد، توصیف کرد. وی همچنین نقش‌آفرینی‌های حامد بهداد، حسن پورشیرازی و محمد ولی‌زادگان عالی و بازی لیلا حاتمی در نقش ساکن جدید که از نیات صاحبخانه‌اش بی‌خبر است را بی‌نظیر دانست.