ایرانیان جهان - شرق /متن پیش رو در شرق منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
مهدی بازرگان| دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، عصر دیروز یکشنبه از دیدار و رایزنی علی لاریجانی، مشاور رهبر معظم انقلاب، با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در مسکو خبر داد. آن‌طور که ایسنا به نقل از خبرگزاری روسی «ریانووستی» گزارش داده، پسکوف اطلاع داد: رئیس‌جمهور روسیه، روز یکشنبه در کرملین از علی لاریجانی، مشاور ارشد رهبر انقلاب استقبال کرد و در طول این دیدار، نماینده ایران ارزیابی خود را از اوضاع در خاورمیانه و پیرامون برنامه هسته‌ای ایران ارائه داد. با توجه به معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی، بی‌شک این دیدار و مباحث مطرح‌شده در آن از ابعاد مختلف حائز اهمیت است.
میانجیگری روسیه و چالش غنی‌سازی صفر درصد
دیدار اخیر علی لاریجانی، مشاور ارشد رهبر انقلاب اسلامی، با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در کاخ کرملین، بار دیگر نقش مسکو در پرونده هسته‌ای ایران را برجسته کرد. به گزارش رسانه‌های روسی، پوتین بر حل‌وفصل سیاسی مسائل هسته‌ای ایران تأکید کرده است. اما گزارش وب‌سایت آکسیوس مبنی بر ترغیب پوتین به ایران برای پذیرش «غنی‌سازی صفر درصد» جنجال‌ساز شد. هرچند وزارت خارجه روسیه این ادعا را تکذیب کرد و آن را تلاشی برای تشدید تنش‌ها دانست. عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، پیش‌تر در واکنش به اظهارات مشابه، تأکید کرده بود ایران توافقی بدون حق غنی‌سازی را نمی‌پذیرد. این موضع نشان‌دهنده شکاف عمیق میان انتظارات غرب و ایران است. روسیه، به عنوان یکی از امضاکنندگان برجام، بارها آمادگی خود را برای میانجیگری اعلام کرده، اما اظهارات دونالد ترامپ مبنی بر عدم نیاز به کمک مسکو، پیچیدگی‌های دیپلماتیک را نشان می‌دهد. این دیدار در حالی رخ داد که ایران همچنان بر حفظ برنامه هسته‌ای خود اصرار دارد، در حالی که فشارهای بین‌المللی برای توقف غنی‌سازی افزایش یافته است.
تحولات منطقه پس از جنگ 12روزه و حمله به سوریه
جنگ 12روزه ایران و اسرائیل، همراه با حملات بعدی اسرائیل به سوریه، خاورمیانه را در وضعیت شکننده‌ای قرار داده است. لاریجانی و پوتین در این دیدار احتمالا به تشدید تنش‌های منطقه‌ای پرداخته‌اند، با تأکید بر لزوم ثبات. حملات اسرائیل به سوریه که به بهانه حمایت از دروزی‌ها انجام شد، نگرانی‌هایی درباره اهداف ژئوپلیتیکی آن ایجاد کرده است. این حملات که با فشارهای ترکیه، عربستان و حتی آمریکا متوقف شد، نشان‌دهنده پیچیدگی‌های جدید منطقه‌ای است. ناظران باور دارند که این حملات نشانه‌ای از تغییر استراتژی اسرائیل به سمت تجاوزات هدفمند است که می‌تواند به درگیری دوباره با تهران منجر شود. لذا مذاکرات ایران با قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را ضروری‌تر کرده است.
مذاکرات با اروپا و سایه مکانیسم ماشه
ایران و تروئیکای اروپایی (بریتانیا، آلمان، فرانسه) برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای در سطح معاونان وزارت خارجه به توافق رسیده‌اند، هرچند زمان و مکان آن هنوز نامشخص است. این مذاکرات در حالی برنامه‌ریزی شده که تهدید فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی اروپا که می‌تواند تحریم‌های گسترده را بازگرداند، همچنان پابرجاست. عراقچی تأکید کرده مکانیسم ماشه فاقد مبنای حقوقی است، اما فشارهای اروپا و آمریکا برای توقف کامل غنی‌سازی ادامه دارد. لذا یکی از گزاره‌های مطرح‌شده می‌تواند این باشد که پوتین در دیدار با لاریجانی از حل دیپلماتیک بحران حمایت کرده است، اما اظهارات متناقض مقامات غربی، از جمله هشدار وزیر خارجه آلمان درباره بازگشت تحریم‌ها، مذاکرات را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. به‌ویژه که شکاف کنونی روسیه و اروپایی‌ها می‌تواند به فصل مشترک دیپلماتیک تهران و مسکو بدل شود.
بازار ![]()