ایرانیان جهان - اطلاعات / ««آتش» بدون «بس» در غزه!» عنوان یادداشت روز در روزنامه اطلاعات به قلم جمیله کدیور است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
وقتی توافق آتش‌بس در 18 مهر درغزه به اجرا درآمد و ترامپ و برخی از سران کشورها در شرم الشیخ رسماً اعلام آتش بس کردند، بسیاری به پایان جنگ امیدوار شدند؛ امیدی که خیلی زود با شروع دور جدید حملات اسرائیل با هر بهانه ای رنگ باخت. در این مدت، اسرائیل بارها آتش‌بس غزه را نقض کرده و مردمی را که از دو سال نسل کشی ویرانگر جان سالم به در برده‌بودند، در دوران آتش بس به شهادت رسانده است.طی این مدت کمتر روزی بدون نقض آتش بس و کشتن مردم غیرنظامی غزه گذشته و اسرائیل همچنان مطابق روال معمول خود به نسل کشی ادامه داده است. به گفته وزارت بهداشت غزه، تاکنون حداقل 211نفر در حملات اسرائیل کشته و 597نفر دیگر زخمی شده‌اند. به عبارتی در عرض 21روز، به طور میانگین هر روز 10نفر را کشته و 28نفر را زخمی کرده است. روز چهارشنبه 7مهر، دفتر رسانه‌ای دولت فلسطین در غزه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که در طول 12ساعت گذشته، 109فلسطینی از جمله 52کودک و 23زن شهید و 253نفر دیگر زخمی شدند که شدیدترین نقض آتش‌بس طی این سه هفته بود. حماس پیش از حملات روز چهارشنبه، اعلام کرد ه بودکه رژیم صهیونیستی حداقل 125مورد نقض آتش‌بس انجام داده و این تعداد در حال افزایش است.
ارتش اسرائیل هم دراین روز با اعلام حمله به 30هدف در منطقه محاصره شده، خبر داد که آتش‌بس در غزه را از سر خواهد گرفت، «اما همچنان آماده حمله مجدد در صورت لزوم است.» نتانیاهو هم حین بازدید از مرکز هماهنگی نظامی-مدنی در کریات گات، که قرار است به عنوان یک مرکز هماهنگی اصلی برای تلاش‌های تثبیت اوضاع در غزه، نظارت بر اجرای توافق آتش‌بس و تسهیل کمک‌های بشردوستانه عمل کند، گفت: «مسئولیت امنیتی اسرائیل برای نیروهایمان و آزادی عمل ما» در غزه توسط شرکای إسرائیل پذیرفته شده است. وی تاکید کرد: «دوستی با آمریکا بر پایه ارزش‌های مشترک، قدرت و یک اصل روشن استوار است: اسرائیل آزادی عمل خود را حفظ می‌کند. همیشه.» این سخنان بسیار روشن و گویا ست و نشان می دهد در غزه، مثل لبنان و سوریه، کلید شروع وتوقف جنگ دست اسرائیل است و هر زمان اراده کند، دراین باره دستش باز است . امروز «بمباران» و فردا اعلام «آتش‌بس» می کند و این دور باطل ادامه می یابد؛ انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است. همچنان که ارتش اسرائیل اوایل پنجشنبه 8آبان مجدد حدود 10حمله هوایی به خان یونس در جنوب غزه انجام داد وبامداد دیروز همعملیات جدیدی را در مناطق شرقی شهر خان‌یونس به‌ویژه در شهر عبسان، و در شرق محله الشجاعیه و شرق شهرک جبالیا در شمال نوار غزه اجرا کرد و پهپادهای شناسایی به پرواز خود بر فراز بخش‌هایی از شهر غزه ادامه دادند. این حملات، علیرغم ادعای اسرائیل در روز چهارشنبه مبنی بر «از سرگیری» آتش‌بس بود.
بر پایه تحلیل رفتاری اسرائیل در پرونده‌های آتش‌بس غزه (2012، 2014، 2021، 2023-2025) و لبنان (2006و 2024-2025)، آتش‌بس از نگاه اسرائیل نه به‌معنای پایان درگیری، بلکه به‌معنای تغییر شکل میدان نبرد به نفع خود است؛ راهی برای تجدید قوا، بازسازی مشروعیت بین‌المللی و تحمیل شرایط جدید بر دشمن بدون هزینه سنگین اقتصادی -نظامی جنگ مستمر. اسرائیل آتش‌بس را نه پایان جنگ، بلکه مرحله‌ای از مدیریت جنگ می‌داند؛ زمانی که در آن باید میدان را منجمد سازد تا برتری نظامی را از طرق کم هزینه تثبیت کند. در واقع، اسرائیل آتش‌بس را بخشی از جنگ می‌بیندو آتش‌بس برای اسرائیل به منزله توقف موقت درگیری است تا توان نظامی‌اش را ترمیم کندو ضربه بعدی را هدفمندتر بزند. به تعبیر دقیق‌تر، از دید اسرائیل آتش‌بس یعنی حفظ ابتکار استراتژیک بدون هزینه مستقیم جنگ. به همین دلیل است که اسرائیل همواره در مذاکرات آتش‌بس، به‌دنبال شروط نامتقارن است؛ مثلاً آتش‌بس باید شامل توقف حملات حماس باشد، اما بمباران و پرواز پهپادهای اسرائیلی به بهانه حفظ امنیت و دفاع از خود ادامه می یابد؛ یا توقف تبادل آتش در مرز لبنان پذیرفته می شود، اما پروازهای شناسایی و عملیات هدفمند مستمر در لبنان علیه حزب الله همچنان در جریان است.
به طور خلاصه رفتار اسرائیل در آتش‌بس مبتنی بر این سه محور است:
بازار ![]()
1. ابزاری برای ترمیم بازدارندگی، وقتی از جنگ مستقیم به نتیجه دلخواه و اهداف اعلام شده (مثل آزادی اسرا و نابودی حماس) نرسد.
2. پوشش دیپلماتیک و تبلیغاتی برای کاهش فشار بین‌المللی و بازسازی چهره منفور خود برای خروج از انزوا
3. تداوم جنگ از مسیر نرم، از طریق عملیات مستمرهدفمند، هر زمان و هر کجا و با هدف قرار دادن هر کس که خواست.
از دید اسرائیل، آتش بس اقدامی است برای «تثبیت شرایط بازسازی عملیات» و حفظ «دست برتر» در هر مرحله از توافق با امکان فشار دائمی از کانال‌های غیردیپلماتیک و نظامی؛ تا جنگ به مرحله بعدی یعنی فرسایش ساختاری طرف مقابل منتقل شود.
طی این سه هفته اسرائیل نه فقط با بمباران، «آتش‌بس» را نقض کرد، بلکه سیاست گرسنگی دادن غزه را ادامه داد و از ورود کمک های بشردوستانه - که قرار بود مطابق ماده 7و 8طرح 20ماده ای ترامپ بر اساس سازوکار توافق 19ژانویه، حداقل 600کامیون کمک روزانه وارد شود ، جلوگیری کرد. در این مدت، حجم کمک های وارده بسیار کمتر از میزان مورد توافق بوده است. به گفته دفتر رسانه‌ای غزه، از زمان اجرای آتش‌بس فقط 986کامیون کمک وارد غزه شده است. اسرائیل همچنین از ورود سرپناه های موقت اعم از چادر و خانه‌های سیار و تجهیزات صنعتی و ماشین‌آلات سنگین کافی به غزه برای آواربرداری و بیرون کشیدن پیکرهزاران فلسطینی زیر آوار و بازیابی بقایای اجساد اسرای اسرائیلی جلوگیری کرده و مانع از دسترسی تیم‌های جستجو به مناطق کلیدی شده است. گذرگاه مرزی رفح با مصر همچنان بسته است و خروج بیماران و مجروحان همچنان غیرممکن...
تجربه این سه هفته نشان داد این آتش‌بس چیزی بیش از مکث های کوتاه در جنگ نبوده و معلوم نیست تضمین‌های بین‌المللی وعده داده شده و کشورهای میانجی و متعهد به تضمین تداوم آن و مرکز هماهنگی نظامی-مدنی ناظر بر آتش بس چه می کنند؟ ایالات متحده با وجود نقض آتش‌بس توسط اسرائیل، بارها حمایت خود را از آن ابراز و بر حق اسرائیل برای دفاع از خود تأکید کرده است. پس از اعلام نتانیاهو برای حمله، ترامپ روز چهارشنبه گفت: « با وجود درگیری‌هایی در غزه، آتش‌بس در معرض خطر نیست. باید درک کنید که حماس بخش بسیار کوچکی از صلح در خاورمیانه است و آنها باید رفتار مناسبی داشته باشند...اگر حماس خوب باشد، خوشحال خواهد شد و اگر خوب نباشد، نابود خواهند شدو زندگیشان به پایان خواهد رسید. کسی نمی‌داند که چه اتفاقی برای آن سرباز اسرائیلی که در درگیری‌های روز گذشته کشته شد، افتاده است اما می‌گویند که با شلیک تک تیراندازی بوده است واسرائیلی‌ها هم واکنش نشان دادند...» جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور ی آمریکا نیز حملات اسرائیل را صرفاً «درگیری‌های پراکنده» توصیف کرد و گفت: «آتش‌بس حفظ خواهد شد... ما انتظار واکنش از سوی اسرائیل را داشتیم، اما فکر می‌کنم که صلح در جریان است.»
توافق برای پایان دادن به جنگ غزه بزرگترین دستاورد دیپلماتیک ترامپ است که مبتنی بر آن، خواب های زیادی برای منطقه دیده است و آن را گام کوچک نخست برای اقدامات بعدی می داند. شکست در آتش‌بس، خواب های ترامپ را برای منطقه به خطر می اندازد. برای همین ترامپ در این مدت برای حفظ و تثبیت آتش‌بس و فشار بر هر دو طرف به منظورجلوگیری از اقداماتی که می‌تواند آن را به خطر اندازد، تمرکز کرده، چندین مقام ارشد را به اسرائیل فرستاده و مرکز فرماندهی برای نظارت بر وضعیت میدانی در کریات گات ایجاد کرده است.
حماس، اسرائیل را به جعل «بهانه‌های دروغین» برای از سرگیری جنگ در غزه و به مانع‌تراشی در تلاش‌ها برای بازیابی اجساد اسرا متهم کرده و گفته است از همان اجساد به عنوان بهانه‌ای برای ادعای خود و ازسرگیری جنگ استفاده می‌کند.
مهمترین بهانه اسرائیل برای حمله های هر از چندگاه، عدم بازگشت اجساد اسرا ست. تاکنون، غیر از 20اسیر زنده، حماس بقایای 17اسیر کشته شده را تحویل داده است. مقامات اسرائیلی ادعا می‌کنند حماس در بازگرداندن بقایای اسیرانی که هنوز در غزه هستند، تعلل می کند. حماس می گوید از محل برخی اجساد باقیمانده اطلاعی ندارد و ادعا می‌کند یا اسرا در بخش تحت کنترل اسرائیل است، یا ارتباط خود را با برخی از واحدهایی که اسرا را در اختیار داشتند، به دلیل احتمال کشته شدن آنها از دست داده یا ابزارهای لازم برای جستجو و یافتن اجساد باقیمانده از زیر آوارها را ندارد. روز دوشنبه27اکتبر، چند ساعت قبل از پایان مهلت 48ساعته ترامپ، حماس بقایای یک اسیر اسرائیلی را تحویل داد اما روز بعد، اسرائیل اعلام کرد که حماس اعضای بدن فردی را که اسرائیل بیش از یک سال پیش بقایای آن را تا حدی بازیابی کرده بود، تحویل داده است.
نتانیاهو این اقدام را نقض توافق صلح دانست. چند ساعت بعد، ارتش اسرائیل ویدئویی 15دقیقه‌ای را که توسط یک پهپاد گرفته شده بود، منتشر کرد که گفته شد نیروهای حماس در حال صحنه‌سازی برای کشف جسد یک اسیر دیگر هستند. ارتش اسرائیل همچنین ادعا کرد که نیروهای حماس روز سه‌شنبه موشک‌های ضد تانک به سمت نیروهای اسرائیلی در رفح شلیک کرده و یک سرباز اسرائیلی را کشته اند.اما حماس اعلام کرد که هیچ دخالتی در این حادثه نداشته و همچنان به آتش‌بس متعهد است و اسرائیل را به نقض آن با حملات جدیدش متهم کرد.
با توجه به آنچه برشمردیم، نسل‌کشی غزه همچنان ادامه دارد، اما به شکلی متفاوت و در زرورقی از آتش بس. کشتارهای جدید زیر پوشش آتش‌بس و با مجوز ضمنی جامعه جهانی و با مشروعیت بین‌المللی و سکوت جهانی انجام می‌شود. بر این اساس، اسرائیل مجاز است آتش‌بس را متناسب با منافع خود اجرا کند. در حالی که حماس باید به همه مفاد آتش بس پایبند باشد، اسرائیل طبق تفسیر خود از آتش بس و با حمایت اتاق فرماندهی کریات گات هر زمان خواست عملیات انجام می دهد و بعد آتش بس را از سر می گیرد، تا روز و شبی دیگر و عملیاتی جدید با بهانه‌ای تازه یا بدون بهانه، صرفا به ظن وجود تهدید.
با توجه به اینکه طرح ترامپ برای پرداختن به ریشه‌های اصلی جنگ غزه طراحی نشده است ، نباید از آن انتظار صلح داشت. این طرح بیش از آنکه طرحی برای صلح باشد، اقدامی برای احیای اعتبار اسرائیل و حامیان بین‌المللی و منطقه ای و شروعی برای دور جدید پیمان های ابراهیم است. مشکل اصلی این طرح صرفاً تکرار نقض آتش‌بس نیست، بلکه فقدان یک افق سیاسی روشن برای پایان اشغال و آینده فلسطین است. آتش‌بس بدون چشم‌اندازی برای پایان اشغالگری و اقدام جدی برای تشکیل کشور فلسطین، محکوم به شکست است، زیرا به ریشه‌یابی و مقابله با مشکل اصلی اشغال، محاصره، آپارتاید، استعمار و توسعه طلبی های اسرائیل در سرزمین های اشغالی فلسطین -اعم از غزه و کرانه باختری- نمی پردازد. اسرائیل با مصونیت کامل از مجازات حمله می‌کند و غیرنظامیان را می کشد، جامعه جهانی هم به جای حل ریشه ای موضوع، صرفاً به موضوع فلسطین وغزه به عنوان یک بحران انسانی و مشکل بشردوستانه که باید مدیریت شود، می نگرد، نه یک درگیری سیاسی که باید به طور ریشه ای حل شود. برای همین نگرانی از دور جدید جنگ را باید جدی گرفت.