ایرانیان جهان - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
زهران ممدانی، شیعه 34 ساله و عضو حزب دموکرات آمریکا، شهردار نیویورک شد او با شعارهای سوسیالیستی و حمایت از مهاجران و مستأجران به پیروزی رسید. ممدانی می‌گوید: از امام حسین و عاشورا در ورود به سیاست و مبارزه برای عدالت اقتصادی در آمریکا الهام گرفته و مخالف ترامپ و نتانیاهو است
پیروزی زهران ممدانی به‌عنوان شهردار منتخب نیویورک که با عنوان سوسیالیست دموکرات و حمایت رسمی سازمان سوسیالیست‌های دموکرات آمریکا وارد رقابت شد، نقطه عطفی مهم در سیاست ایالات متحده به شمار می‌رود و نیرویی تازه به جنبش سوسیالیستی در سراسر کشور می‌بخشد. این موفقیت فراتر از پیروزی یک دموکرات مترقی است؛ چراکه نشان‌دهنده رسیدن یک نامزد برخاسته از دل یک جنبش مردمی به بالاترین مقام اجرایی در مهم‌ترین شهر اقتصادی و فرهنگی آمریکاست. این اتفاق هم از نظر نمادین اعتبار جنبش سوسیالیستی را تثبیت می‌کند و هم از نظر عملی، پایگاهی واقعی از قدرت سیاسی برای آن فراهم می‌سازد. کارزار انتخاباتی ممدانی، که بر پایه سازمان‌دهی مردمی و برنامه‌ای صریح در دفاع از طبقه کارگر شکل گرفت، اکنون به الگویی تازه برای موفقیت انتخاباتی بدل شده است؛ الگویی که سازمان‌های سوسیالیستی در سراسر کشور تلاش خواهند کرد آن را در دیگر کلان‌شهرها نیز تکرار کنند. برای جنبشی که سال‌ها از سوی جریان اصلی به عنوان حاشیه‌ای، آکادمیک یا محدود به مناطق خاص توصیف می‌شد، تصرف عمارت گریسی پاسخی قاطع است: سوسیالیسم اکنون در میان جمعیتی متنوع، چندقومیتی و عمدتاً کارگر شهری به جریانی پذیرفته شده و جریان‌ساز تبدیل شده است.
ممدانی می‌گوید از امام حسین علیه السلام و عاشورا در ورود به سیاست و مبارزه برای برقراری عدالت اقتصادی در آمریکا الهام گرفته است. او البته در معنای علم سیاست خود را یک سوسیالیست می‌داند. موفقیت زهران ممدانی، ریشه در زیرساختی دارد که سازمان سوسیالیست‌های دموکرات آمریکا و متحدانش طی یک دهه گذشته بنا کرده‌اند. کارزارهای انتخاباتی برنی سندرز در سال‌های 2016 و 2020 نقطه‌عطفی بودند که سوسیالیسم دموکراتیک را وارد جریان اصلی سیاست کردند و مفاهیمی مانند بیمه همگانی، آموزش رایگان و پیمان سبز جدید را به گفتمان عمومی آوردند. این حرکت‌ها همچنین هزاران داوطلب را در زمینه‌هایی چون سازمان‌دهی میدانی، بسیج دیجیتال و ایجاد ائتلاف‌های مردمی آموزش دادند.
بازار ![]()
تیم ممدانی با بهره‌گیری دقیق از همین شبکه‌ها، توانست سازمان‌دهی سنتی چهره‌به‌چهره را با روش‌های نوین داده‌محور تلفیق کند. با این حال آنچه کارزار او را از دیگران متمایز کرد، توانایی‌اش در پیوند دادن سیاست‌های سوسیالیستی با مسائل ملموس و روزمره زندگی مردم نیویورک بود؛ مسائلی مانند بحران مسکن، خشونت پلیسی، نابرابری در حمل‌ونقل عمومی و جدایی نژادی. ممدانی، سوسیالیسم را نه به‌عنوان یک ایدئولوژی انتزاعی بلکه به عنوان ابزاری عملی برای دموکراتیک‌سازی ساختار شهری و بازتوزیع ثروت عظیم این شهر معرفی کرد. همین رویکرد باعث شد، بتواند با گروه‌هایی فراتر از پایگاه سنتی چپ ارتباط برقرار کند و حمایت آنها را جلب نماید. تأثیر اصلی این پیروزی در حوزه سیاست‌گذاری و حکمرانی نمایان می‌شود؛ جایی که ایده‌های سوسیالیستی از قالب نظریه‌های انتزاعی خارج شده و به برنامه‌های اجرایی ملموس بدل می‌شوند. برنامه‌های ممدانی شامل طرح‌هایی جاه‌طلبانه با محوریت تأمین هزینه زندگی است؛ از جمله حذف دائمی کرایه اتوبوس‌های شهری، محدود کردن افزایش اجاره خانه‌های اجاره‌ثابت، تأسیس فروشگاه‌های مواد غذایی دولتی برای مقابله با گرانی و احتکار شرکت‌های بزرگ و اجرای طرح مراقبت رایگان از کودکان برای همه. تأمین مالی این طرح‌ها از طریق افزایش مالیات بر شرکت‌ها و ثروتمندترین یک درصد نیویورکی‌ها پیش‌بینی شده است؛ اقدامی آشکارا طبقاتی و در تضاد با منطق سرمایه‌داری شهری. اگر این سیاست‌ها با موفقیت اجرا شوند به اثبات عملی مدل سوسیالیستی بدل خواهند شد. برای مثال حمل‌ونقل عمومی رایگان می‌تواند، تسکینی روزمره برای کارگران باشد و نشان دهد که خدمات عمومی غیرانتفاعی تا چه اندازه مؤثر است. همچنین فروشگاه‌های عمومی می‌توانند، افسانه اجتناب‌ناپذیری بازار آزاد در تأمین مواد غذایی را به چالش بکشند. چنین موفقیت‌هایی در شهری با نفوذ جهانی مانند نیویورک، پشتوانه‌ای واقعی برای سوسیالیست‌ها در سراسر آمریکا فراهم می‌کند و استدلال‌های قدیمی درباره غیرعملی بودن یا افراطی بودن این سیاست‌ها را بی‌اعتبار می‌کند.
این پیروزی راهبرد انتخاباتی جنبش سوسیالیستی را نیز تقویت می‌کند. کارزار ممدانی نشان داد که حتی نامزدی با برنامه‌ای کاملاً سوسیالیستی می‌تواند از سد ساختار حزبی، فشارهای مالی و مخالفت رسانه‌ای عبور کند. این دستاورد، روحیه‌ای تازه به فعالان و سازمان‌دهندگان در سراسر کشور می‌بخشد و مشروعیت راهبردی که از شرکت در انتخابات درون‌حزبی دموکرات‌ها با حفظ استقلال سازمانی دفاع می‌کند را افزایش می‌دهد.
ائتلاف ممدانی از جوانان فعال در فضای دیجیتال، سازمان‌های اجتماعی محلی، اتحادیه‌هایی چون اتحادیه رانندگان تاکسی نیویورک و کارگران تحت فشار اقتصادی تشکیل شد و نشان داد که تعهد ایدئولوژیک تنها زمانی مؤثر است که با سازمان‌دهی گسترده و پاسخ به دغدغه‌های واقعی معیشتی همراه باشد. نوآوری کارزار او در استفاده از رسانه‌های اجتماعی، طنز و زبان فرهنگی روز برای انتقال مفاهیم اقتصادی، الگویی تازه برای ارتباط سیاسی ایجاد کرد که از سد رسانه‌های سنتی عبور و امکان ارتباط مستقیم با رأی‌دهندگان را فراهم می‌کند.
این پیروزی پیامدهایی عمیق در عرصه فرهنگی و جمعیتی نیز دارد. ممدانی، مهاجری نسل‌اول متولد اوگاندا با ریشه‌های هندی‌مسلمان و از نسل هزاره، چهره‌ای تازه از طبقه کارگر آمریکا و ائتلاف مترقی جدید را نمایندگی می‌کند. هویت او در شهری با تنوع قومی و فرهنگی، کلیشه قدیمی سوسیالیسم به عنوان حرکتی سفیدپوستانه و دانشگاهی را درهم می‌شکند. موفقیتش تأکید می‌کند که عدالت نژادی و اجتماعی جدایی‌ناپذیر از عدالت اقتصادی است؛ یکی از اصول بنیادی سوسیالیسم دموکراتیک مدرن. انتخاب او به‌عنوان نخستین شهردار مسلمان نیویورک، لایه‌ای نمادین و الهام‌بخش به کارنامه‌اش می‌افزاید و نشانه‌ای از امکان تغییر ریشه‌ای از پایین است؛ تغییری که می‌تواند، نسل تازه‌ای از فعالان و نامزدهای سیاسی را از میان جوامع گوناگون جذب کند و پایه اجتماعی جنبش سوسیالیستی را گسترش دهد.
دوران مدیریت ممدانی به آزمایشگاهی سیاسی و نقطه تمرکز ملی بدل خواهد شد. هر تصمیم، موفقیت و چالش دولت او زیر ذره‌بین جناح چپ و راست قرار خواهد گرفت. مخالفان، هر ضعف اجرایی یا فشار اقتصادی را شکست سوسیالیسم تلقی خواهند کرد و نیویورک به میدان اصلی نبرد ایدئولوژیک کشور تبدیل می‌شود. در مقابل، سازمان‌های سوسیالیستی سراسر کشور برای حمایت مالی و سیاسی از دولت او بسیج خواهند شد. این درگیری مداوم، مباحثی چون مالکیت عمومی، کنترل اجاره، مالیات بر ثروت و کاهش حبس را در مرکز گفت‌وگوی سیاسی و رسانه‌ای آمریکا نگه خواهد داشت. دفتر شهردار برای ممدانی به سکویی ملی بدل خواهد شد تا این سیاست‌ها را در سطح کشور مطرح کند و محدوده گفتمان سیاسی قابل قبول را به سمت چپ گسترش دهد؛ تا جایی که حزب دموکرات ناچار شود، مواضع مترقی‌تری اتخاذ کند.
به بیان دیگر، پیروزی زهران ممدانی در انتخابات نیویورک تنها به معنای افزوده شدن یک شهردار جدید به فهرست چهره‌های سوسیالیست نیست بلکه نشانه‌ای از برافراشته شدن پرچم قدرت سوسیالیستی در قلب مالی و رسانه‌ای ایالات متحده است؛ نقطه‌ای بی‌سابقه که می‌تواند به پایگاهی برای شکل‌دهی به قدرتی سیاسی، دگرگون‌کننده و پایدار تبدیل شود. این تحول، زنگ خطر را برای جناح راست آمریکا نیز به صدا درآورده است؛ تا جایی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در واکنشی تند به این پیروزی پرداخت. او با انتشار پستی در شبکه اجتماعی خود، «تروث» نسبت به نتایج انتخابات هشدار داد و نوشت که نبود نام او در برگه رأی و تعطیلی دولت دو عامل اصلی شکست جمهوری‌خواهان در انتخابات بوده است.
ترامپ در ادامه خطاب به هم‌حزبی‌های خود افزود: «ای جمهوری‌خواهان! سیاست تعلل را کنار بگذارید و برای تصویب قوانین و اصلاح نظام انتخاباتی اقدام کنید». او پیش‌تر نیز هشدار داده بود که در صورت پیروزی زهران ممدانی تمایلی به اختصاص بودجه‌ای بیش از حداقل ممکن از منابع فدرال به زادگاهش نیویورک نخواهد داشت. رئیس‌جمهور آمریکا در واکنش دیگری اظهار کرد: «باورم نمی‌شود این اتفاق افتاده است. به هر حال این یک فاجعه برای کشور ماست. او یک کمونیست است و برای نیویورک بسیار بد خواهد بود. اما بقیه کشور شرایط متفاوتی دارد و علیه این جریان خواهند ایستاد».
در مقابل، ممدانی در نخستین سخنرانی خود پس از اعلام پیروزی، با لحنی قاطع و طعنه‌آمیز مستقیماً ترامپ را خطاب قرار داد و گفت: «صدا را بلند کن، آینده در دستان ماست». این جمله که بلافاصله در شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای یافت، نمادی از اعتمادبه‌نفس و لحن مبارزاتی شهردار جدید نیویورک بود. ممدانی که از مخالفان سرسخت ترامپ محسوب می‌شود از حمایت گسترده اقشار مختلف اجتماعی برخوردار است از جمله گروه‌هایی از یهودیان منتقد سیاست‌های بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل.
کابینه نتانیاهو نیز به سرعت به پیروزی ممدانی واکنش نشان داد. دولت اسرائیل در بیانیه‌ای تند از یهودیان نیویورک خواست که در اعتراض به نتایج انتخابات به فلسطین اشغالی مهاجرت کنند. با این حال همزمان گروهی از یهودیان نیویورک با برگزاری تجمعاتی در خیابان‌ها، پیروزی ممدانی را جشن گرفتند و پلاکاردهایی در دست داشتند که روی آن نوشته شده بود: «تبریک به نیویورک!» و «زهران ممدانی، دوست یهودیان!» این صحنه‌ها بار دیگر شکاف درون جامعه یهودی نیویورک و تنوع دیدگاه‌ها نسبت به سیاست‌های اسرائیل را آشکار کرد.
ابوالفضل خدایی