ایرانیان جهان - ایسنا / موضع اخیر آمریکا درباره عدم عقب‌نشینی از عراق نشان دهنده پافشاری واشنگتن بر نقش امنیتی خود در این کشور و همزمان با تلاش برای بازسازی روابط با بغداد مطابق با تغییرات منطقه‌ای و سیاسی در غرب آسیا است.
وزارت خارجه آمریکا اخیرا اعلام کرد این کشور از نظر نظامی از عراق عقب نشینی نخواهد کرد. این وزارتخانه قصد خود را برای «حرکت به سمت یک رابطه دوجانبه سنتی‌تر در حوزه‌های امنیت و دیپلماسی با بغداد» اعلام کرد.
تحلیلگران معتقدند که این اظهارات به منزله تحولی در رویکرد آمریکا از مفهوم ائتلاف بین‌المللی ضد داعش به شراکت امنیتی طولانی مدت در راستای استراتژی گسترده‌تری است که شامل منطقه غرب آسیا باشد.
«عباس الجبوری» کارشناس امور استراتژیک به بغداد الیوم گفت: «موضع اخیر آمریکا نشان دهنده تمایل واشنگتن برای حفظ حضور استراتژیک خود در عراق و منطقه و باز تعریف روابط امنیتی و دیپلماتیک مطابق با تغییرات کنونی است.»
وی افزود: «اعلام واشنگتن درباره قصد خود برای انتقال به روابط دوجانبه متعارف نشان دهنده تمایل آمریکا برای تبدیل حضور خود از ساختار ائتلاف بین‌المللی ضد داعش به توافق‌های همکاری دوجانبه طولانی مدت مشابه با کشورهای دیگر خاورمیانه است. این موضع پاسخ غیر مستقیم به اظهارات «محمد شیاع السودانی» نخست وزیر عراق است که خلع سلاح گروه‌های عراقی را به عقب نشینی ائتلاف بین‌المللی از عراق مرتبط کرده است.»
بازار ![]()
متخصصان امور امنیتی اشاره می‌کنند که اظهارات وزارت خارجه آمریکا در را به روی جنجال درباره عقب‌نشینی کامل می‌بندد و این خواسته‌ای است که گروه‌های مسلح و سیاسی عراق سال‌ها پیش خواهان آن بوده‌اند.
طبق گزارش بغداد الیوم، تحلیلگران تاکید دارند آمریکا به عراق به عنوان یک محور اصلی در استراتژی منطقه‌ای خود به ویژه در سایه افزایش تنش‌ها در غرب آسیا نگاه می‌کند. حضور آمریکا در پایگاه‌های مشخص با هدف مبارزه با «گروه‌های تروریستی» و «نظارت بر چیزی است که نفوذ ایران خوانده می‌شود».
الجبوری گفت: «بازتعریف روابط به معنای کاهش نقش آمریکا نیست، بلکه موضع‌گیری مجدد با هدف ابقای نفوذ آمریکا با ابزارهای متفاوت است که هزینه سیاسی آن کمتر است و این اقدام از طریق توافق‌های همکاری دوجانبه صورت می‌گیرد که به واشنگتن آزادی تحرکات دیپلماتیک و نظامی گسترده‌تر در داخل عراق را می‌دهد.»
الجبوری گفت: «تحرکات سیاسی و رسانه‌ای اخیر نشان دهنده تلاش‌هایی از سوی دو طرف (بغداد و واشنگتن) برای رسیدن به تفاهم جدیدی جهت تنظیم روابط آینده به دور از فشارهای داخلی و فشارهای گروه‌ها است. پرونده حضور خارجی در عراق جزو حساس‌ترین پرونده‌ها در مرحله آتی به ویژه با نزدیک شدن تحولات سیاسی و انتخاباتی باقی خواهد ماند.»
پژوهشگران معتقدند که دولت عراق برای تحقق توازن بین خواسته‌های گروه‌های عراقی که خواهان عقب‌نشینی کامل هستند و بین نیاز به ادامه حمایت امنیتی و اطلاعاتی آمریکا در مبارزه با تروریسم تلاش می‌کند. دو طرف در چارچوب یک مساحت سیاسی دقیق بر پایه منافع متقابل اقدام می‌کنند.
اظهارات «مارک ساوایا» فرستاده آمریکا به عراق که گفته بود آینده عراق باید عراقی بدون شبه نظامیان باشد ثابت می‌کند که رویکرد آمریکا حمایت از انحصار سلاح در دست دولت عراق و کاهش نفوذ گروه‌های مسلح است.
در مقابل اخیرا السودانی به خبرگزاری رویترز گفته بود که خلع سلاح گروه‌های عراقی با عقب‌نشینی ائتلاف بین‌المللی مرتبط است.
تحلیلگران معتقدند که این یک پیام سیاسی دوگانه برای واشنگتن و گروه‌های عراقی است.
کارشناسان اشاره می‌کنند که واشنگتن دیگر به عراق به عنوان یک پرونده جداگانه نگاه نمی‌کند، بلکه به عنوان بخشی از سیستم بازدارندگی منطقه علیه ایران نگاه می‌کند و حضور نظامی آن دیگر موقتی نیست، بلکه با اداره توازن امنیتی در منطقه مرتبط است.
تحلیلگران می‌گویند موضع کنونی آمریکا به معنای عقب‌نشینی واقعی نیست، بلکه تغییری در شکل و محتوا است. واشنگتن به دنبال این است که تعداد کمتری نیرو اما با تاثیر بیشتر در عراق داشته باشد.
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که آمریکا به سمت امضای توافق‌های دوجانبه طولانی مدت است که حضور نظامی آن را مشروعیت ببخشد و به آن یک ویژگی واضح قانونی بدهد مثل حضوری که در کویت، بحرین و اردن دارد.
تحلیلگران می‌گویند عقب‌نشینی آمریکا از عراق بیشتر یک اصطلاح سیاسی است تا یک احتمال واقعی. وضعیت میدانی نشان می‌دهد حضور آمریکا با ساختارهای جدید انجام می‌شود.
در حالی که السودانی تلاش می‌کند تا لفاظی‌های حاکمیتی را با الزامات امنیتی متعادل کند، واشنگتن از طریق اظهارات مقامات خود تأکید می‌کند که «ماندن» گزینه واقع‌بینانه است و رابطه با بغداد نه بر اساس عقب‌نشینی، بلکه بر اساس سازماندهی حضور و حفظ نفوذ بنا خواهد شد.