بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - ایسنا /متن پیش رو در ایسنا منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
"نیم میلیارد دلار هزینه برای ناوگان هواپیماهایی که حدود یک سال پرواز کردند؛ یک هتل 85 میلیون دلاری بزرگ که هرگز افتتاح نشد و احتیاج به نگهداری دارد؛ سفارش یونیفورم‌های استتار ویژه برای ارتش افغانستان با طرح خاص که 28 میلیون دلار به هزینه‌ها افزود و ساخت یک مرکز درمانی در دریای مدیترانه."
به گزارش شبکه خبری سی.ان.ان، این بخشی از فهرست شکایات از "اسراف، تقلب و سوء استفاده" مقابل تلاش‌های بازسازی ایالات متحده در افغانستان است که بیش از 145 میلیارد دلار طی بیش از 20 سال تمام شد و توسط بازرس کل خود ایالات متحده درباره این جنگ تهیه شده است. اما حسابرسی دقیق جزئیات این یافته‌ها، به طور عمده به درخواست وزارت امور خارجه و با اشاره به نگرانی‌های امنیتی، از دسترس عموم خارج شده است.
براساس اعلام پنتاگون، مجموعه هزینه این جنگ 825 میلیارد دلار شده است اما این برآوردی حداقلی است چون جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا به برآوردی اشاره داشت که میزان کلی را دو برابر این مبلغ و بیش از 2 تریلیون دلار نشان می‌داد. این آمارها، هزینه‌های بلندمدت مثل درمان کهنه‌سربازان را هم در نظر گرفته‌اند. سود این بدهی در حال حاضر صدها میلیارد دلار است.
بودجه بازسازی 145 میلیارد دلاری فاقد هرگونه نظارتی بود و موجب شد تا کنگره آمریکا در سال 2008 بازرس کل ویژه در امور بازسازی افغانستان موسوم به سیگار را ایجاد کند.
منتقدان گفتند که سیگار گزارش‌های سه ماهه منتشر می‌کرد که در آن زمان توجه اندکی را جلب کرده بود و متناسب با هزینه‌ مورد رسیدگی آنها بود و گاهی پنتاگون از ارائه اطلاعات به آنها خودداری می‌کرد، به ویژه زمانی که بحث ارزیابی امنیتی در میان بود.
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به سی.ان.ان گفت آنها از سیگار خواسته‌اند تا موقتا این گزارش‌ها را بردارد و به نگرانی‌های امنیتی در خصوص تلاش‌های تخلیه از افغانستان اشاره داشتند. به گفته آنها، سیگار این مجوز را دارد که در زمان مناسب این اطلاعات را بازیابی کند. در ادامه 10 مورد خاص که طی این سال‌ها سی.ان.ان گردآوری کرده است، منتشر می‌شود.
1. پتوی زمستانی کابل
نیروگاه برق تارخیل در سال 2007 به عنوان یک ژنراتور پشتیبان برای پایتخت افغانستان، در صورت قطع برق از سمت ازبکستان ارائه شد. یک ساختار گسترده و مدرن، بر پایه توربین‌های سوخت دیزل و از سوی یک غول مهندسی با برند تجاری عرضه شد. یک مساله وجود داشت؛ افغانستان با ذخیره سوخت دیزلی اندک روبرو بود و مجبور می‌شد سوخت را با کامیون منتقل کند چون ساخت کارخانه برای آن هم بیش از حد گران قیمت بود.
ساخت خود این تاسیسات 335 میلیون دلار هزینه داشت و هزینه سالانه سوخت آن 245 میلیون دلار برآورد شده بود. در تازه‌ترین ارزیابی سیگار مشخص شد که این تاسیسات در بهترین حالت از 2.2 درصد از ظرفیت خود استفاده کرده چون دولت افغانستان نتوانست سوخت آن را تامین کند. یو.اس.اید از اظهارنظر خودداری کرد.
2. یک ناوگان نیم میلیارد دلاری از هواپیماهای ترابری که یک سال پرواز داشت
نیروی هوایی نوپای افغانستان به هواپیماهای ترابری نیاز داشت. در سال 2008 پنتاگون هواپیمای جی222 که در ایتالیا طراحی شده بود برای نشست و برخاست از باندهای پر چاله انتخاب کرد. طبق سخنرانی جان سپکو، رئیس سیگار با استناد به یک افسر نیروی هوایی آمریکا، در سال اول این هواپیماها بسیار پرمشغله بودند.
اما آنها پایدار نبودند. این هواپیماها تنها زمانی مورد توجه سیگار قرار گرفتند که سپکو متوجه پارک بودن آنها در فرودگاه کابل شد و پرسید اینها آنجا چه می‌کنند. شش سال پس از آغاز این خرید، 16 هواپیمایی که به افغانستان ارسال شد برای اوراق به مبلغ 40 هزار و 257 دلار فروخته شد. هزینه این پروژه اما 549 میلیون دلار بود.
3. مقر 36 میلیون دلاری تفنگداران در بیابان
سپکو در سخنانی گفت که این مرکز کنترل 64 هزار فوت مربعی در هلمند به طور خلاصه نشان می‌دهد که چگونه وقتی یک پروژه شروع می‌شود، اغلب نمی‌تواند متوقف شود.
در سال 2010 تعداد تفنگداران نیروی دریایی آمریکا در هلمند که مرگبارترین بخش افغانستان به شمار می‌رفت، افزایش یافت. اما سپکو به نقل از فرمانده این پایگاه و دو ژنرال دیگر این نیروها گفت که چنین مرکزی فرماندهی و کنترلی نه نیاز بود و نه به سرعت تمام شد. این مرکز هرگز مورد استفاده قرار نگرفت و تحویل افغان‌هایی شد که بعدا آن را رها کردند. هزینه آن 36 میلیون دلار بود.
4. 28 میلیون دلار برای طرح استتار نامناسب
در سال 2007 یونیفورم‌های جدید برای ارتش افغانستان سفارش داده شد. وزیر دفاع وقت افغانستان گفت یک طرح استتار خاص جنگلی از شرکت کانادایی هایپراستلث می‌خواهد. در مجموع 1.3 میلیون ست سفارش شد که هزینه هر کدام 43 تا 80 دلار تمام شد. در ابتدا هزینه هر کدام 25 تا 30 دلار برآورد می‌شد. این یونیفورم‌ها هرگز مورد استفاده قرار نگرفت.
سپکو در جریان سخنان خود گفت که مالیات‌دهندگان آمریکایی 28 میلیون دلار بیشتر برای خرید این یونیفورم با طرح خاص آن پرداخت کردند و سیگار در 2017 گفت که انتخاب یک الگوی دیگر می‌توانست در هزینه‌ها 72 میلیون دلار صرفه‌جویی کند.
5. 1.5 میلیون دلار روزانه برای مبارزه با تولید مخدر
ایالات متحده 1.5 میلیون دلار در روز (از سال 2002 تا 2018) به برنامه‌های مبارزه با مواد مخدر اختصاص داد. براساس آخرین گزارش سیگار، تولید تریاک در سال 2020 به میزان 37 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت. این سومین برآورد بالا از زمان ثبت سوابق در سال 1994 به شمار می‌رود. در سال 2017 میزان تولید به چهار برابر میزان تولیدی سال 2002 رسید.
6. 249 میلیون دلار برای یک جاده ناتمام
ساخت یک جاده بزرگ کمربندی در اطراف افغانستان با کمک مالی چندین اهداکننده و در مجموع با هزینه چند میلیارد دلار در طول جنگ کلید خورد.
طبق گزارش سیگار، تقرییا در خاتمه این پروژه برای ساخت بخش شمالی به طول 233 کیلومتر مبلغ 249 میلیون دلار تحویل پیمانکاران شد، اما تنها 15 درصد آن جاده ساخته شد. بین مارس 2017 و سپتامبر 2017 هیچ عملیات ساخت و سازی در این بخش صورت نگرفت و آنچه ساخته شده بود، در معرض تخریب قرار گرفت. یو.اس.اید در این رابطه اظهارنظری نکرد.
7. هتل 85 میلیون دلاری که هرگز افتتاح نشد
 برنامه ساخت یک هتل بزرگ و یک مجتمع آپارتمانی در نزدیکی سفارت آمریکا در کابل با وام 85 میلیون دلاری دولت آمریکا طراحی شد. سیگار در سال 2016 گزارش داد که خبری از این وام 85 میلیون دلاری نیست و این ساختمان‌ها هرگز تکمیل نشده و خالی از سکنه مانده‌اند و سفارت آمریکا هم مجبور است مسوولیت تامین امنیت آنها را که هزینه مضاعفی برای مالیات‌دهندگان آمریکایی دارد، بر عهده بگیرد.
بررسی‌ها به این نتیجه رسید که پیمانکار وعده‌های غیر واقعی برای تضمین این وام‌ها داده بود و مسوول دولت آمریکا که باید بر این پروژه نظارت می‌کرد و همینطور شرکتی که آنها بعدا برای نظارت بر پروژه فوق استخدام کردند، هرگز از سایت ساخت و ساز دیدن نکرده بودند.
8. بودجه‌ای که بیشتر صرف خودش شد تا افغانستان
پنتاگون در سال 2009 گروه ضربت عملیات‌های تجاری و ثبات (TFBSO) را راه‌اندازی کرد که از عراق تا افغانستان را شامل می‌شد و کنگره برای این عملیات‌ها 823 میلیون دلار کنار گذاشت. بیش از نیمی از این بودجه یا به عبارتی 395 میلیون دلار از 675 میلیون دلار برای هزینه‌های غیرمستقیم صرف شد و مستقیما خرج پروژه‌ها در افغانستان نشد.
در بررسی 89 قرارداد این گروه مشخص شد که هفت مورد آنها به ارزش 35.1 میلیون دلار با شرکت‌هایی بوده است که کارکنان این گروه از مدیران ارشد آن بوده‌اند. یک بررسی همچنین نتیجه گرفت که این گروه حدود 6 میلیون دلار برای حمایت از صنعت کشمیر، 43 میلیون دلار برای یک جایگاه گاز طبیعی فشرده و 150 میلیون دلار در ویلاهای با کیفیت بالا برای کارکنان خود صرف کرده است.
9. مرکز درمانی در دریا
یگ گزارش 2015 درباره بودجه یو.اس.اید برای تاسیسات درمانی در افغانستان نشان می‌دهد که بیش از یک‌سوم از 510 پروژه‌ای مدنظر آنها در مکان‌های تعیین‌شده وجود خارجی نداشتند. سیزده مورد در افغانستان وجود نداشتند و یکی در دریای مدیترانه ساخته شده بود. سی مورد از مراکز درمانی مورد نظر در ولایتی به غیر از آنچه در گزارش یو.اس.اید آمده، ساخته شده است. و در 189 مورد هیچ سازه فیزیکی در 120 متری محل تعیین‌شده وجود نداشت. کمتر از نیمی از این مکان‌ها، هیچ سازه فیزیکی در نیم مایلی مختصات گزارش شده، نداشتند.
10. دست‌کم 19 میلیارد دلار با "اسراف، تقلب و سوءاستفاده" هدر رفت
در گزارش اکتبر 2020 رقم حیرت‌آوری برای این جنگ منتشر شد. کنگره در آن زمان برای بازسازی در افغانستان از سال 2002 مبلغ 134 میلیارد دلار اختصاص داده بود. سیگار قادر به بررسی 63 میلیارد دلار از آن بود. یعنی تقریبا نیمی از بودجه. آنها به این نتیجه رسیدند که 19 میلیارد دلار یا به عبارتی تقریبا یک‌سوم بودجه با اسراف، تقلب و سوءاستفاده هدر رفت.