بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - دیپلماسی ایرانی /متن پیش رو در دیپلماسی ایرانی منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
توماس فریدمن-نیویورک تایمز/ داوران، داوری خود را کردند و حکم دادگاه این است: تصمیم دونالد ترامپ به پاره کردن برجام در سال 2018 – تصمیمی که مایک پمپئو و بنیامین نتانیاهو هم مشوق آن بودند – یکی از احمقانه ترین، نابخردانه ترین و زیانبارترین تصمیمات حوزه امنیت ملی آمریکا در دوران پس از جنگ سرد بود.
این تنها سخن من نیست. زمانی که برجام به امضا رسید، موشه یعلون، وزیر دفاع اسرائیل بود و به شدت مخالف آن. اما او هفته گذشته در یک کنفرانس امنیتی گفت که "هرچند برجام یک توافق بد بود، تصمیم ترامپ، با تشویق نتانیاهو، برای خروج از آن، کاری بود از آن هم بدتر. مهمترین اشتباه یک دهه گذشته."
دو روز بعد، ژنرال گادی آیزنکوت که در سال 2018، فرمانده ارشد ارتش اسرائیل بود، گفت که خروج از برجام "یک اقدام مطلقا زیانبار برای اسرائیل بود، ایران را از همه محدودیت های هسته ای اش رها کرد و برنامه هسته ای اش را به مرحله بسیار پیشرفته تری رساند."
تا زمانی که ترامپ از برجام – که ایران به آن پایبند بود – خارج شد، زمان گریز هسته ای ایران یک سال بود و ایران توافق کرده بود که برای پانزده سال این محدوده را رعایت کند. اکنون کارشناسان مستقل می گویند که این مهلت به سه هفته کاهش یافته هر چند به باور مقام های آمریکایی، هنوز هم ایران برای ساخت کلاهک قابل حمل هسته ای به حدود دو سال وقت نیاز دارد اما این نوعی خوش خیالی است.
این که گفتگوهای هسته ای که دوباره در وین آغاز شده است به کجا می انجامد، برای هیچ کس روشن نیست. این گفت وگوها همچون یک بازی سنگین پوکر شده که بازیگران پرشماری دارد – از جمله اسرائیل – که چشم به دست یکدیگر دوخته اند تا ببینند چه کسی بلوف می زند.
البته همه مسائل دیگر به کنار، اگر رژیم ایران به مردمش بگوید که بعد از سه سال زندگی زیر آن همه فشار تحریم های سخت و همه گیری کووید 19، باید همچنان تحریم های بی پایان را همراه با گونه تازه ویروس تحمل کنند، واکنش مردم چه خواهد بود؟
رهبران ایران، کاری کردند که ترامپ و پمپئو دریابند که کارشان در خروج از برجام، نه یک خودکشی که قتل عام بوده است. پس به سراغ چین رفتند تا نفت شان را بخرد و شروع به انباشت آن مقدار اورانیوم غنی شده کردند که آنها را به کشوری در آستانه هسته ای شدن تبدیل کرد. همچنین ترامپ و پمپئو، هیچ طرح جایگزینی هم نداشتند. تنها کاری که کردند، این میراث وحشتناک را تحویل جو بایدنِ بینوا دادند. اما بایدن هم بویژه دستش را خوب بازی نکرد. به جای اینکه بلافاصله تصمیمات ترامپ را لغو کند و در برابر کاهش ذخیره اورانیوم غنی شده ایران، آمریکا را به پایبندی به برجام بازگرداند، درگیر یک جنگ بی معنی دیپلماتیک با ایرانی ها شد بر سر اینکه چه کسی باید گام نخست را بردارد. همزمان هم با تمرکز فوریت دار، بر خروج از خاورمیانه – که نقطه آغازش افغانستان بود – هراسی به دل ایرانی ها نینداخت. بنابراین هیچ کس گام نخست را برنداشت و ایران به غنی سازی ادامه داد.
این است که می بینید اسرائیلی ها سرک می کشند تا ببینند بایدن با کدام کارت هایش بازی خواهد کرد. هراس اسرائیلی ها از این است که بایدن به یک نیمچه توافق با ایران برسد به این شکل که ایران همین سطح کنونی مواد شکافتی خود را حفظ کند و در عوض برخی تحریم های آمریکا برداشته شود. این کار، ایران را به عنوان یک قدرت در آستانه هسته ای شدن نگه خواهد داشت و بسیار برای اسرائیل دشوار می شود که به تاسیسات هسته ای ایران حمله کند چرا که به نقض توافق آمریکا می انجامد. این است که زیر میز، اسرائیلی ها تلاش دارند بایدن را وادار کنند که بزرگترین کارت خود را به بازی بگیرد؛ کارتی که ایرانی ها نمی توانند آن را نادیده بگیرند: بمب های حجیم سنگرشکنِ GBU-57A/B که سی هزار پوند وزن دارند و نقطه زن هم هستند. این بمب ها می تواند ده ها فوت بتن را منهدم کند و هر کوهی را که تاسیسات ایران در عمق آن نهفته است، منفجر کند. استدلال اسرائیلی ها این است که بایدن تنها در صورتی که خودش را به اندازه کافی به دیوانگی بزند تا ایرانیان خطر بمباران را جدی ببینند، می تواند احتمال بمباران را از میان ببرد! اما بایدن، لاف زن خوبی برای به کارگیری زور نیست. وی هراس دارد که هرگونه اشاره ای به اقدام نظامی علیه ایران، می تواند بهای هر گالن بنزین را در تعطیلات کریسمس به ده دلار برساند. ایران به همه اینها نگاه می کند و در دل می خندد. حال، اینکه بایدن کار ویران سازی تاسیسات هسته ای ایران را به اسرائیل واگذار کند، مطلب دیگری است که نمی توان پیش بینی کرد.
اکنون بایدن ترجیح می دهد که روس ها و چینی ها را ترغیب کند که ایران را در منگنه قرار دهند. اما بازیگر چینی می گوید: "جو، درست است که من نمی خواهم ایران به بمب هسته ای برسد اما آنچه بیشتر برایم اهمیت دارد این است که شما تعرفه هایتان را از اقتصاد چین بردارید و درباره تایوان، هنگ کنگ و ایغورها هم سخنرانی نکنید. پس بهتر است دهانتان را ببندید تا بعد درباره نخریدن نفت ایران با هم صحبت کنیم." طرف روس هم می گوید: "شما می خواهید که ایران را به خاطر شما در منگنه قرار دهیم حال آن که ما را در اوکراین در منگنه قرار داده اید!"
پس گوش به زنگ وین باشید تا ببینیم بازیگران پرشمار این پوکر بزرگ، چه دستی را بازی خواهند کرد. من هم به دست بازیگر اسرائیلی نگاه می کنم. این یکی، چهره بسیار درهمی دارد و پیوسته به کارت اف 35 خود فکر می کند که به تنهایی آن را به کار گیرد. البته برای بکارگیری آن، به اندازه کافی هم دیوانه هست!