بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - طبق برآورد بانک جهانی، ارزش اقتصادی تلفات جانی و خسارات آلودگی هوا در ایران سالانه بالغ بر 8/1 میلیارد دلار اعلام شده است.

اگرچه اجرای برنامه‌های توسعه موجب بهبود وضعیت زندگی، پیشرفت دستاوردهای بشر و همچنین افزایش چشمگیر درآمد کشورهای مجری این برنامه‌ها شده است، اما وجود بیش از یک میلیارد فقیر در جهان که به مظاهر توسعه دسترسی ندارند، کارآمدی این برنامه‌ها را در سطح جهانی بیش از پیش مورد شک قرار داده است. اجرای برنامه­ ریزی‌­های تک بعدی و ناقص و مصرف نسنجیده و آزمندانه منابع طبیعی، محیط زیست بشر را تخریب و زندگی نسل‌های آینده را به مخاطره انداخته است، انسان­‌ها جهت رفع نیازهای خود، استفاده بدون حد و مرز از محیط پیرامونی و منابع کرده‌اند، به‌­طوری­‌که این فعالیت‌­ها عدم تعادل و توازن را در بسیاری از مناطق دنیا رقم زده است. به عنوان نمونه، رشد بالای مصرف انرژی در سالیان اخیر به­‌گونه‌­ای بوده که پیش­بینی می­‌شود تا سال 2025، مصرف انرژی بخش حمل­ و نقل و انتشار گازهای گلخانه­‌ای، نسبت به سال 2000 تا دو برابر افزایش یابد. علاوه بر این به لحاظ اجتماعی، به‌طور سالیانه آلودگی هوا در کشورهای در حال توسعه موجب مرگ زودرس حدود 500 هزار نفر می‌شود. طبق برآورد بانک جهانی، ارزش اقتصادی تلفات جانی و خسارات آلودگی هوا در ایران سالانه بالغ بر 8/1 میلیارد دلار اعلام شده است.
این بحران­‌ها منجر به ظهور و بروز موضوعی بنیادین در دنیا به نام توسعه پایدار شد. مفهوم توسعه پایدار به عنوان راهبرد خروج از این چالش‌ها، با کنفرانس 1972 در استکهلم مطرح شد و در کمیسیون‌ محیط زیست و توسعه در سال 1987 و کنفرانس ریو در سال 1992 به مرور زمان شکل گرفته و تکامل یافت. در این راهبرد جهانی تأکید می‌شود که بشر به عنوان بخشی از طبیعت نمی‌تواند آینده‌ای روشن داشته باشد،‌ مگر آنکه از طبیعت و منابع طبیعی محافظت به‌ عمل آورد و با تأکید به همبستگی میان پایداری و توسعه،‌ واژه توسعه پایدار را روشن‌تر می‌کند. به این ترتیب، رویکرد توسعه پایدار با توجه به ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل خود و برنامه‌هایی که برای قرن بیست و یکم دارد، به عنوان یک نیاز حال حاضر و آینده بشر نامگذاری شده است.
صنعت حمل ­و ­نقل به عنوان یکی از اساسی‌ترین بخش‌های هر کشور در جابجایی مسافر و کالا محسوب می‌شود و با توجه به برخی اثرات منفی و زیان‌بار خود و نیز گستردگی مفهوم توسعه پایدار، در سالیان اخیر مورد توجه اکثر کارشناسان و برنامه­‌ریزان قرار گرفته است.
تراکم فراوان وسایل­ نقلیه در معابر شهری و مصرف بالای سوخت­‌های فسیلی، معضل نزدیک شدن به آستانه اتمام این منابع غیر جایگزین و انتشار آلاینده­‌های مخرب محیط زیست ناشی از آنها را گوشزد می­‌کند. مهمترین نیازهای برنامه­‌ریزی و تخصیص منابع و تسهیلات حمل ­و نقل در توسعه پایدار، درنظرگیری همزمان بازخورد مولفه­‌های مربوط به حمل ­و نقل در بخش‌­های زیست ­محیطی، اجتماعی و اقتصادی و همچنین تشخیص صحیح اولویت­‌های سرمایه­‌گذاری و تخصیص بهینه منابع و امکانات است. رواج شیوه‌­های جابه‌جایی با حمل­ و نقل پاک، راهکاری کاملا همسو با حمل ­و نقل پایدار شهری به شمار می­‌آید.
یکی از اقدامات کنترلی تقاضای حمل‌ و نقل ترویج استفاده از شیوه سفر سالم، مفید، باصرفه (حمل‌ و نقل پاک یا تحت عنوان حمل‌ و نقل سبز) در سفرهای شهری است. حمل‌ و نقل سبز (پایدار) شیوه حمل‌ و نقلی است که از پایداری زیست‌ محیطی از طریق حمایت از اقلیم جهانی؛ اکوسیستم، سلامتی عامه و منابع طبیعی حمایت می‌کند. بدون تردید شیوه‌های سفری که تحت عنوان حمل‌ و نقل پاک شناخته می‌شوند (مانند دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی، اسکوتر) مزیت‌های بی‌شماری برای جوامع مانند کاهش مصرف انرژی و سوخت، کاهش هزینه‌های عمومی و شخصی، کاهش آلودگی هوا و تأمین سلامت و نشاط عمومی در پی خواهد داشت. از سویی دیگر یکی از ستون‌های توسعه پایدار، حمل‌ونقل است. ازاین‌رو به سازگاری هرچه بیشتر حمل‌ و نقل با شاخص‌های توسعه پایدار توجه ویژه‌ای مبذول می‌شود. این سازگاری زمانی محقق می‌شود که کمترین خدشه به محیط‌زیست و طبیعت وارد شود.
انتهای پیام/