بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - مولدسازی دارایی‌های دولت گام مهم در اصلاح ساختار بودجه است که تاکنون به‌دلیل مقاومت دستگاه‌ها و عدم شناسایی دقیق املاک دولتی استفاده از این ظرفیت در بودجه مغفول مانده بود، اما با مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا و تشکیل هیات املاک و اموال مازاد دولت در مسیر مولدسازی قرار گرفته است.
به گزارش ایران اکونومیست از وزارت اقتصاد و امور دارایی، مولدسازی دارایی‌های دولت یک ضرورت در اقتصاد ایران است که با مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا و تایید رهبر معظم انقلاب و به دنبال آن تشکیل هیات عالی واگذاری، حالا در مسیر اجرایی شدن قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
به‌طور معمول دولت‌ها باید علاوه بر منابع درآمدی مرسوم، بر دارایی‌های غیرنقدی ترازنامه‌های خود متمرکز باشند و ترازنامه دولت شامل دارایی‌های با ارزشی است که مولدسازی آنها می‌تواند یکی از منابع مهم تامین بودجه دولت‌ها محسوب شود.
دستگاه‌های زیان‌ده با املاک راکد
چه‌بسا دستگاه‌های زیان دهی که املاک و دارایی‌های ارزشمند راکدی دارند که از آن به‌عنوان منبع درآمدی استفاده نمی‌شود. در واقع یکی از با اهمیت‌ترین دارایی‌های دولت زمین‌ها هستند که مدیریت بهینه آنها در جهت حداکثرسازی بازدهی اقتصادی و گسترش ارائه خدمات عمومی می‌تواند نقش بسزایی در پیشبرد وظایف دولت داشته باشد.
کشورهای مختلف با درک اهمیت مدیریت درست زمین‌های دولتی، به این دارایی به‌عنوان منبع ایجاد درآمد پایدار برای دولت و بخش عمومی می‌نگرند؛ به‌طوری‌که در برخی کشورها درآمدهای حاصل از مدیریت زمین سهم قابل‌توجهی را در بودجه دولت‌های ملی و محلی به خود اختصاص می‌دهد.
حجم انبوه زمین‌ها و املاک در اختیار دستگاه‌های دولتی و عمومی (همچون سازمان ملی زمین و مسکن، وزارت جهاد کشاورزی، شهرداری‌ها و دیگر نهادهای بخش عمومی) سیاست‌گذاری در این زمینه را به یک الزام تبدیل کرده، الزامی که سال‌ها در کشور ما مغفول مانده و دولت گرفتار دارایی‌های راکد بوده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی سال گذشته در گزارشی از تجارب دیگر کشورها اعلام کرده بود که استفاده از روش‌هایی نظیر واگذاری حق بهره‌برداری از زمین به کاربری‌های مختلف در قالب اجاره‌های بلندمدت در خصوص زمین‌های دور از مرکز و یا خارج از محدوده شهر و فروش یا معاوضه زمین‌های مرغوب واقع در مرکز، گزینه مناسبی برای مولدسازی دارایی‌های دولت تلقی می‌شود که براین‌اساس، با استفاده از آنها نه‌تنها نیرویی در جهت کاهش قیمت زمین و متعاقب آن املاک ایجاد می‌شود، بلکه درآمدی پایدار برای دولت محقق می‌شود که می‌تواند با اولویت پاسخگویی به نیاز روزافزون زیرساختی مورداستفاده قرار گیرد.
سیاست‌گذاری در جهت مولدسازی دارایی‌های دولت
جلسه شصت و هفتم شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا اما در راستای رفع خلا سیاست‌گذاری در این زمینه حاوی مصوبه‌ای برای آزادسازی دارایی‌های دولت بود که 21 آبان امسال به تأیید مقام معظم رهبری رسید و بر اساس آن، هیات عالی مولدسازی دارایی‌های دولت مرکب از هفت عضو شامل معاون اول رئیس‌جمهور، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر کشور، وزیر راه و شهرسازی، رئیس سازمان بودجه و برنامه، یک نماینده از طرف رئیس مجلس و یک نماینده از طرف رئیس قوه قضائیه تشکیل شد. دبیرخانه و مجری مصوبات این هیات وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین شد.
این مصوبه گامی عملی در راستای تحقق اصلاح ساختار بودجه به‌عنوان یکی از وظایف اصلی شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و تأکید رهبر معظم انقلاب بر تشکیل هیات مورداعتماد رؤسای سه قوه به‌منظور فروش و مولدسازی دارایی‌های دولت بود.
این مصوبه شامل کلیه دستگاه‌ها، سازمان‌ها، واحدها و سایر عناوین دولتی و وابسته و تابعه دولت از جمله وزارتخانه‌ها، مؤسسات و دانشگاه‌ها، شرکت‌های دولتی، مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دولتی، شرکت‌های بیمه دولتی و همچنین دستگاه‌ها و واحدهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است اعم از اینکه قانون خاص خود را داشته باشند و یا از قوانین و مقررات عام تبعیت نمایند نظیر وزارت جهاد کشاورزی، شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، سازمان گسترش نوسازی صنایع ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران و دیگر شرکت‌هایی که کنترل و مدیریت آنها در اختیار دولت یا موارد فوق است، می‌شود.
وظایف و اختیارات هیات عالی مولدسازی چیست؟
شناسایی کامل اموال غیرمنقول دولت و تعیین تکلیف آنها ظرف مدت حداکثر یک سال با استفاده از روش‌های مختلف از جمله واگذاری و فروش اموال مازاد و مولدسازی با مشارکت بخش خصوصی، تصویب مازاد بودن اموال غیرمنقول دولتی به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی، تعیین تکلیف طرح‌های تملک دارائی‌های سرمایه‌ای (عمرانی) نیمه‌تمام حداکثر ظرف مدت یک سال با استفاده از روش‌های مختلف از جمله واگذاری، استفاده از مشارکت عمومی - خصوصی در تکمیل و بهره‌برداری از طرح‌ها و حذف طرح‌های فاقد توجیه و رفع موانع (حقوقی، اطاله فرایندها، مستندسازی املاک فاقد سند، تغییر کاربری و ...) و ایجاد هماهنگی لازم میان دستگاه‌های اجرایی و نظارتی در زمینه واگذاری و مولدسازی دارایی‌های دولت به‌منظور تحقق منابع مندرج در قوانین بودجه سنواتی از این محل از جمله وظایف و اختیارات هیات هفت‌نفره است.
تعیین قیمت پایه یا نهایی واگذاری دارایی‌های مشمول این مصوبه، تصویب آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط با این مصوبه از جمله جزئیات شیوه‌های شناسایی، قیمت‌گذاری و واگذاری، فروش، مولدسازی اموال غیرمنقول و پروژه‌های نیمه‌تمام به پیشنهاد مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه‌وبودجه کشور از دیگر وظایف و اختیاراتی است که برای این هیات تعیین شده است.
همچنین وزارت امور اقتصادی و دارایی مجری شناسایی، واگذاری، فروش و مولدسازی اموال شناسایی شده و پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی و قراردادهای مشارکت و سرمایه‌گذاری است.
اختیار ویژه هیات برای مولدسازی
بر اساس مصوبه سران قوا کمیسیون ماده (5) قانون تأسیس شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران و شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران هریک مکلف هستند ظرف مدت حداکثر یک ماه نسبت به درخواست تغییر کاربری اموال (املاک) مازاد ارسالی توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام نظر قطعی کند. در صورت مخالفت یا عدم اظهارنظر شورای‌عالی، مرجع صدور پروانه ساخت، مکلف است با درخواست وزارت امور اقتصادی و دارایی، نسبت به صدور پروانه احداث بنا، مطابق با ضابطه عام ساخت (سطح اشتغال، تراکم، تعداد طبقات و کاربرد بنا) پهنه وقوع، با حفظ کاربری زمین اقدام کند.
عواید حاصل از واگذاری چه می‌شود؟
عواید حاصل از واگذاری اموال غیرمنقول و پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام پس از کسر کارمزد مصوب هیات به حساب خزانه واریز خواهد شد. نیمی از مبالغ واریزی به خزانه، بلافاصله به‌حساب تملک دارایی‌های سرمایه‌ای دستگاه اجرایی مربوطه ستادی با استانی واریز خواهد شد تا در سقف بودجه مصوب هزینه شود.
براین‌اساس 100 درصد مبالغ واریزی به خزانه از محل واگذاری دارایی‌های وزارت آموزش‌وپرورش و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بلافاصله به‌حساب تملک دارایی‌های سرمایه‌ای وزارتخانه مربوطه واریز و در محلات و مناطق محروم سرمایه‌گذاری شود. همچنین در مورد منابع حاصل از فروش دارایی‌های شرکت‌های دولتی تمامی مبالغ واریزی به خزانه بلافاصله به‌حساب شرکت مربوطه واریز خواهد شد.
990 ملک دولتی در مسیر مولدسازی
هیات عالی مولدسازی دارایی‌های دولت از اوایل دی‌ماه نشست‌های خود را آغاز کرده و تا کنون سه نشست در این زمینه برگزار شده است.
در سومین جلسه هیات عالی مولدسازی که هفته گذشته برگزار شد و با تصویب این هیات 990 ملک و دارایی راکد دولت، در مسیر مولدسازی قرار گرفت که از این تعداد 470 دارایی (اموال غیرمنقول) راکد وزارت جهاد کشاورزی که مازاد تشخیص داده شد، برای راه‌اندازی 631 پروژه نیمه‌تمام جهاد کشاورزی و همچنین تعداد 520 دارایی (اموال غیرمنقول) راکد وزارت آموزش‌وپرورش که مازاد تشخیص داده شد، برای راه‌اندازی 1649 پروژه نیمه‌تمام ساخت مراکز آموزشی برای انجام تهاتر به تصویب هیات عالی مولدسازی رسید.
منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: وزارت جهاد کشاورزی ، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، وزارت اقتصاد و امور دارایی ، وزارت امور اقتصادی و دارایی ، قوه قضاییه