بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
موضع ایران در قبال طالبان تغییر نکرده است
شامگاه یک‌شنبه، هفتم اسفند وزارت خارجه دولت طالبان اطلاعیه‌ای درباره تحولات سفارت افغانستان در تهران صادر و اعلام کرد، فعالیت‌های این سفارتخانه پس از اعزام کاردار و دیپلمات‌های جدید ادامه خواهد یافت. این خبر واکنش‌های متفاوتی را در رسانه‌های افغانستان و فارسی‌زبان به‌دنبال داشت. انتشار اطلاعیه وزارت امور خارجه دولت طالبان درباره سفارت افغانستان در تهران از سوی برخی رسانه‌های‌ فارسی‌زبان و شبکه‌های اجتماعی به‌منزله تحویل سفارت افغانستان در تهران به طالبان و تغییر موضع ایران در قبال دولت سرپرست طالبان در کابل تعبیر شد. این امر ناشی از خبری در رسانه‌های افغانستان بود که مدعی شدند سلیمانی، کاردار سابق سفارت افغانستان کلید سفارت را به مقامات وزارت امورخارجه ایران تحویل داده است. خبرگزاری صدای افغان (آوا) به نقل از یک منبع مدعی شد: «عبدالقیوم سلیمانی، سرپرست سابق سفارت افغانستان در تهران، با پایان دوره مأموریت خود و خروج از این سفارت، عصر روز یک‌شنبه، کلید آن را در اختیار وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران قرار داده است.»
در پی این ادعاها روابط عمومی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در اطلاعیه‌ای با رد برخی ادعاهای مطرح‌شده در خصوص تحویل و تحولات داخلی سفارت افغانستان در تهران تاکید کرد: «موضوع تحویل و تحول سفارت افغانستان در تهران، امری داخلی (مربوط به افغانستان) بوده و به‌هیچ‌عنوان وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به موضوع مزبور، ورود نکرده است.» در این اطلاعیه تاکید شده است: «وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، هیچ سند یا تجهیزات یا هر شیء دیگری که متعلق به سفارت افغانستان در تهران بوده را تحویل نگرفته است.»
‌ناصر کنعانی‌، سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به این گزارش‌ها اظهار داشت که پایان مأموریت یک دیپلمات و سپردن سرپرستی امور سفارت به دیپلماتی دیگر از همان مجموعه سفارت، به معنی تغییر در وضعیت حقوقی آن سفارت نیست. او همچنین خاطرنشان کرد: هیچ تغییری در مواضع جمهوری اسلامی ایران در چگونگی تعامل با حکومت سرپرستی افغانستان به‌وجود نیامده است. اطلاعیه وزارت خارجه دولت طالبان نیز با تأکید بر اینکه تغییر در کادرهای دیپلماتیک، یک امر معمول اداری و حق مشروع هر کشور است، گفت: «باور ‌کامل داریم که با تعیینات جدید شاهد شفافیت در امور سفارت و همچنان گسترش بیشتر مناسبات در عرصه‌های مختلف میان دو کشور مسلمان، دوست و برادر خواهیم بود.»
در این اطلاعیه اما زمان دقیقی برای از سرگیری فعالیت سفارت افغانستان در تهران و نیز زمان اعزام کاردار و دیپلمات‌های جدید ارائه نشده است. با این حال «ذاکر جلالی»، مدیر بخش سوم سیاسی وزارت خارجه طالبان در توئیتی اعلام کرد، «فضل محمد حقانی»، به‌عنوان کاردار جدید سفارت افغانستان در تهران منصوب خواهد شد.
«ذاکر جلالی» در این توئیت افزوده است: «قرار گرفتن سفارت افغانستان در تهران به‌دست دیپلمات‌های وزارت امور خارجه از دو جهت حائز اهمیت است؛ نخست اینکه ایران، پس از پاکستان، میزبان صدها هزار افغان مهاجر است و آنها نیازمند خدمات شفاف کنسولی هستند. دوم اینکه، روابط امارت اسلامی افغانستان با جمهوری اسلامی ایران نیز ایجاب می‌کرد تا سفارت به یک کانال واقعی روابط مبدل شود.» جلالی در این توئیت وعده داده روز دوشنبه، محمد حقانی فضل، کاردار جدید سفارت افغانستان در تهران مسئولیت امور را به‌دست گیرد. او ادامه داده است: «تیمی مجرب از دیپلمات‌های وزارت امورخارجه با محمد حقانی‌فضل همکاری خواهند کرد و با آغاز به کار دیپلمات‌های جدید، زمینه‌ ارائه خدمات شفاف به هموطنان در ایران مساعد می‌شود.»
جلالی پیش از این نیز در توئیتی نوشته بود: «واگذاری سفارت افغانستان در تهران به حکومت کنونی نه اولین اقدام از این‌دست است و نه آخرین خواهد بود.» به گفته وی، در اکثریت قابل ملاحظه‌ کشورهای منطقه سفارتخانه‌های افغانستان یا به دیپلمات‌های جدید واگذار شده‌ و یا دیپلمات‌های قبلی از حکومت فعلی فرمان می‌گیرند.
عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت امورخارجه طالبان نیز با اشاره به تحولات سفارت افغانستان در تهران در توئیتر خود نوشت: «وزارت امور خارجه طالبان به اطلاع تمامی افغان‌های ساکن در جمهوری اسلامی ایران می‌رساند که فعالیت‌های سفارت افغانستان در تهران پس از اعزام کارمندان و دیپلمات‌های جدید به آن سفارت با روحیه و تعهد قاطع در امر خدمت‌رسانی به اتباع شریف دو کشور ادامه خواهد یافت. وزارت امورخارجه خاطرنشان می‌کند تغییر در کادرهای دیپلماتیک، امر معمول اداری و حق مشروع هر کشور است.» این در حالی است که خبرگزاری صدای افغان (آوا) در گزارش خود مدعی شده است که جمعی از دیپلمات‌ها، وابسته‌ها و کارمندان محلی نیز سفارت افغانستان در تهران را به همراه سلیمانی ترک کرده‌اند و خروج آنها ممکن است فعالیت این سفارت را در کوتاه‌مدت با اختلال مواجه کند.
«گلبدین حکمتیار»، رهبر حزب اسلامی افغانستان و از رهبران جهادی مشهور افغانستان در واکنش به تغییرات مدیریتی سفارت افغانستان در تهران در توئیتی نوشت: «تصمیم جمهورى اسلامى ایران در رابطه با سفارت افغانستان در تهران نه‌تنها واقع‌گرایانه و معقول است، بلکه تقاضاى حسن همجوارى همین است.» او افزود: «قطعاً قابل توجیه نیست که سفارت افغانستان در اختیار افراد غیرمسئولی باشد که نه نماینده هیچ حکومت و نه مورد حمایت مردم باشد.» حکمتیار در ادامه از دیگر کشورها خواست تا همین رویه را در پیش گیرند. با تصرف کل افغانستان توسط طالبان و سقوط دولت اشرف ‌غنی هیچ کشوری دولت کنونی مستقر در کابل را به‌رسمیت نشناخته است و اکثر کشورها نیز سفارت‌خانه‌های خود در کابل را تعطیل و کارکنان دیپلمات خود را از افغانستان خارج کردند و تنها معدودی از کشورهای عمدتاً همسایه افغانستان سفارت و کنسولگری‌های خود در افغانستان را حفظ کرده‌اند. ایران، چین، هند، روسیه و پاکستان و قطر از مهمترین کشورهایی هستند که سفارت خود در کابل را حفظ کرده‌اند و عمدتاً نیز همین کشورها در تغییر دیپلمات‌های دولت پیشین افغانستان با کارکنان جدید معرفی‌شده از سوی دولت سرپرست طالبان در کابل همکاری کرده‌اند. گروه طالبان که در دهه‌های گذشته متهم به نقض حقوق بشر و اقدامات تروریستی و کشتار و سرکوب مخالفان است، پس از قدرت‌گیری در کابل نتوانسته هیچ تایید بین‌المللی کسب کند، اما این‌بار برخلاف دوره اول حکومت طالبان با اقتدار کامل بر کل افغانستان حاکم شده و پس از کشته شدن فرمانده خیرخواه در اندراب و فرمانده علیپور در هزارجات عملاً هیچ مقاومت جدی در داخل افغانستان باقی نمانده است؛ هرچند گاه‌و‌بی‌گاه شاهد عملیات‌های تروریستی داعش خراسان در افغانستان هستیم. تغییر کادر سفارت افغانستان در تهران از سوی برخی گروه‌های مخالف طالبان به منزله همکاری ایران با طالبان معرفی شد. با این حال این منتقدان پاسخی برای این پرسش ندارند که با سقوط دولت اشرف غنی این سفارت چگونه می‌تواند دولتی که وجود ندارد را نمایندگی کند و کشورهای میزبان میلیون‌ها نفر مهاجر افغان چون ایران که برای انجام امور کنسولی این مهاجرین و سایر موضوعات همسایگی ناگزیر از ارتباط با دولت سرپرست در کابل هستند، چگونه خواهند توانست از همکاری با دولت سرپرست مستقر در کابل سرباز بزنند؟
بازار