چاپ

ایرانیان جهان - سرگئی لاوروف، حسین امیرعبداللهیان و هاکان فیدان وزرای خارجه سه کشور روسیه، ایران و ترکیه در حاشیه اجلاس سالانه سازمان ملل در نیویورک، با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند.
پیشتر در اواخر خردادماه امسال، مذاکرات هیأت‌های ایران، روسیه، سوریه و ترکیه در چارچوب بیستمین اجلاس آستانه بزگرار شده بود.
این نشست چهارجانبه حدود 2 ساعت به طول انجامید. شرکت‌کنندگان در نشست آستانه در پایان بیانیه خود ضمن استقبال و تمجید از همکاری دولت سوریه برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به مناطق آسیب دیده از زلزله، از جامعه جهانی و سازمان ملل و آژانس‌های حقوق بشری وابسته به آن خواستند تا کمک‌های خود را به تمام مناطق سوریه افزایش دهند و برای ترمیم و بازسازی زیرساخت‌های اساسی این کشور از جمله آب، برق، بهداشت و درمان و آموزش تلاش کنند.
نشست مذکور در شرایطی انجام شد که شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، روز جمعه 31 شهریور در دیدار با بشار اسد، همتای سوری خود، ضمن تاکید بر ارتقاء مناسبات دو کشور به سطح «همکاری استراتژیک»، پیشنهاد داد که چین می‌تواند به بازسازی سوریه و مقابله با ناآرامی‌های داخلی این کشور کمک کند. سوریه برای بازسازی زیرساخت‌ها و احیای صنایع خود به شدت به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز دارد. در ماه‌های اخیر به‌دلیل وخامت وضع اقتصادی کشور اعتراضات گسترده‌ای در نواحی جنوبی سوریه برگزار شده است و بنابراین روابط جدید سوریه با چین مورد توجه واقع شده است.
با توجه به این موضوعات، پرسش‌هایی مطرح است، از جمله این که نشست سران روسیه، ایران و ترکیه از یک سو و روابط سوریه و چین از سوی دیگر چگونه بر آینده سوریه و سیاست خارجی این کشور تاثیر گذار خواهد بود؟ به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
تحولات منطقه‌ای موثر بر روابط سوریه

ایرانیان جهان

وی افزود: «از یک سو تحریم‌ها علیه روسیه و از سوی دیگر، از دست دادن بخشی از موقعیت بین‌المللی این کشور که با هدف تضعیف روسیه انجام شده است، به لحاظ نظامی و استراتژیک به روسیه ضربه زده است. هر چند روسیه همچنان به فروش نفت و برخی مناسبات بین‌المللی خود ادامه می‌دهد. به همین دلیل است که کشور‌های عرب منطقه از اسد دعوت کرده‌اند که به لیگ کشور‌های عرب منطقه بپیوندد. اعراب نه تنها سرمایه زیادی دارند بلکه حتی مازاد درامد نیز دارند و در نتیجه می‌توانند از سوریه حمایت مالی کنند. از این جهت هم ایران و هم روسیه با توجه به شرایط تحریم‌ها و شرایط فروش نفت، با محدودیت‌هایی مواجهند. هرچند ایران در همین وضعیت نیز، طی سال‌های اخیر از سوریه حمایت کرده است، اما طبیعتا شرایط کشور‌های عرب برای حمایت مالی از سوریه آزادانه‌تر است.»
جذابیت‌های رابطه با چین برای سوریه دیپلمات پیشین ایران در بریتانیا گفت: « و در بازسازی آینده سوریه و ایجاد اشتغالی که رضایت سوری‌ها را جلب کند، موثر واقع شود. به همین دلیل، طبیعی است سوریه به دنبال منافع اقتصادی خود باشد تا نارضایتی گسترده مردم را کنترل کند. گرچه اعتراضات سوریه وجوه سیاسی نیز داشت و حتی ردپای شیطنت غربی‌ها را نیز شامل می‌شد، اما مسائل اقتصادی بخش عمده‌ای از پایه اعتراضات را شکل داد. به همین دلیل، این احتمال وجود دارد که سوریه به تدریج ایران و روسیه را تا حدی از مناسبات اصلی خود خارج و چین را جایگزین کند. حتی در بلندمدت چندان بعید نیست که آمریکا نیز سعی کند پایگاه خود را در سوریه احیا و تقویت کند.»
وی افزود: «سکانس بعدی از روابط سوریه در منطقه می‌تواند این باشد که چینی‌ها حضور خود را در سوریه نشان داده و طرح‌هایی را برای ایجاد رفاه در سوریه رونمایی کنند و البته منافعی هم برای چین داشته باشند. در پروژه‌های عمرانی نیز احتمال دارد چین وارد شود. البته در حال حاضر، نفت سوریه در دست کرد‌ها است و آن چه در شمال غرب سوریه تولید می‌شود نیز توسط آمریکایی‌ها گرفته می‌شود.»
مدیرکل پیشین شرق آسیای وزارت خارجه گفت: «در این شرایط، شکل‌گیری اجلاس سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه همان قدر که حائز اهمیت است، کنجکاوی برانگیز است. درواقع در میانه تمامی مواردی که اشاره کردم، باید دید ایران از کدام استراتژی برای حفظ نفوذ خود در سوریه استفاده خواهد کرد. و با توجه به درگیری‌هایی که با کرد‌ها دارد، مایل است از این طریق مشکلات خود را حل کند؛ بنابراین ترکیه از خلال این گفتگوها، همزمان بهره اقتصادی و سیاسی خواهد برد. امور سیاسی با تحولات ناگهانی و در عرض یک شب رخ نمی‌دهد؛ بنابراین قرار نیست اسد، ناگهان تغییر رویکرد دهد، اما معتقدم به تدریج شاهد تغییر سیاست‌های اسد و گردش سوریه به سمت برخی کشور‌های جدید خواهیم بود.»