چاپ

ایرانیان جهان - چند سالی است نام آن را زیاد می‌شنوید، به‌طوری‌که وقتی در وب‌سایت‌های خبری جست‌وجو می‌کنید و مطلبی درباره خودرو، تکنولوژی یا انرژی می‌خوانید، رد پایش را میتوانید مشاهده کنید. بله، درست حدس زدید، لیتیوم! این عنصر ساده که شاید تا چند سال پیش نامی ناآشنا بود، حالا تبدیل به یکی از پرکاربردترین مواد خام در جهان شده است.
اما لیتیوم دقیقاً چه کاربردی در زندگی امروز ما دارد؟ لیتیوم عنصری سبک و سفید رنگ است که به منبعی برای تکامل زندگی دیجیتال و آینده انرژی‌های پاک تبدیل شده است. باتری‌های لیتیوم-یونی که قلب تپنده تلفن‌های هوشمند، لپ‌تاپ‌ها وخودروهای برقی‌ از مهم‌ترین کاربرد این فلز به ‌شمار می‌روند.
بیشتر باتری‌های قابل شارژ، بدون لیتیوم معنایی ندارند. اما ماجرا فقط به وسایل الکترونیکی ختم نمی‌شود. امروزه کشورها از لیتیوم برای ذخیره‌سازی انرژی خورشیدی، درمان برخی بیماری‌های روانی و ساخت پهپادهای نظامی با توجه به سبک بودن این عنصر فلزی، استفاده می‌کنند. حتی در صنعت هوافضا، لیتیوم به عنوان یکی از اجزای حیاتی سوخت موشک‌ها و نیز در آلیاژهای سبک برای ساخت قطعات هواپیما کاربرد دارد. در جهانی که روز به روز به سمت کاهش وابستگی به سوخت فسیلی حرکت میکند لیتیوم پادشاهی می‌کند.
ایران از گذشته یکی از غنی‌ترین کشوهای جهان از نظر منابع معدنی بوده است. نفت، گاز، مس، آلومینیوم و دیگر مواد ارزشمند، این سرزمین را به کانون توجه قدرت‌های جهانی تبدیل کرده‌اند.
اما امروز، لیتیوم به یکی از مهم‌ترین عناصر استراتژیک جهان تبدیل شده است؛ ماده‌ای که نقشی حیاتی در توسعه فناوری های امروزی ایفا می‌کند. ایران حدود 7 درصد از منابع جهان را در خود جای داده که عددی قابل توجه محسوب می‌شود. اما سوال این است که آیا در میان این 7 درصد منابع، عنصر لیتیوم وجود دارد؟
در اواخر سال 1401 ابراهیم‌علی مولابیگی، مدیرکل دفتر امور اکتشافات وزارت صنعت، معدن و تجارت از کشف نخستین معدن لیتیوم در دشت قهاوند همدان خبر داد که سر و صدای زیادی در جهان به پا کرد. نکته قابل توجه، حجم اعلامی این میدان لیتیوم است که حدود هشت میلیون و 500 هزار تن کانسنگ لیتیوم اعلام شده. اگر برآورد 8.5 میلیون تنی دقیق باشد، ایران می‌تواند پس از شیلی با ذخایر 9.2 میلیون تنی، دومین کشور دارای ذخایر بزرگ لیتیوم در جهان باشد. این ذخیره، بزرگ‌ترین ذخیره کشف‌شده خارج از منطقه آمریکای جنوبی محسوب می‌شود. با توجه به اینکه ذخایر جهانی لیتیوم حدود 89 میلیون تن تخمین زده شده است، ایران احتمالاً نزدیک به یک‌دهم منابع جهانی این عنصر حیاتی را در اختیار دارد.
با اینکه حدود 3 سال از کشف لفظی معدن همدان میگذرد اما هیچ اطلاعات خاصی از این معدن منتشر نمی‌شود، خبری از بهره برداری نیست و همینطور در سکوت باقی مانده است. اگر این معدن در سایر کشورها کشف شده بود تاکنون چندین مرتبه به بهره برداری رسیده و یا حداقل اطلاعات بیشتر از آن منتشر میشد. همین موضوع باعث شده تا کارشناسان معدنی با تردید به این موضوع نگاه کنند. آنها می‌گویند که اصلا معدن لیتیومی درکار نیست و برخی نیز معتقدند که دانش و فناوری استخراج لیتیوم و یا سرمایه کافی برای آن در ایران وجود ندارد.
لیتیوم؛ برگ برنده ایران در مذاکرات
پس از شکست برجام و با انتخاب مجدد دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، اکثر مردم فکر می‌کردند که او تحریم‌های جدیدی را علیه ایران وضع خواهد کرد. اما اکنون می‌بینیم که برای مذاکره با دولت ایران دست دراز کرده و به خواست خود حاضر شده تا مجدداً پای میز مذاکره بنشیند.
این موضوع در حالی رخ داده که ترامپ تعرفه‌های تجاری زیادی بر دیگر کشورها مانند چین و حتی کشورهای اروپایی دوست آمریکا اعمال کرده، و همچنین می‌خواهد کانادا را با تهدید به نقشه آمریکا اضافه کند!
استرالیا حدود 80 درصد از منابع لیتیوم خود را به چین صادر می‌کند. کشور چین با سرمایه‌گذاری گسترده روی معادن لیتیوم در دیگر کشورها، پیشرفت بسیار زیادی در ساخت باتری‌های لیتیوم یونی کرده است. بر اساس برآوردها، چین حدود 72 درصد از بازار جهانی باتری‌های لیتیوم یونی را در اختیار دارد؛ موضوعی که قدرتی چشم‌گیر به این کشور در صنعت آینده‌محور انرژی و خودروهای الکتریکی بخشیده است.
در این میان، یک تحول قابل توجه در ساختار دولت آمریکا اتفاق افتاده است؛ ایلان ماسک، چهره سرشناس دنیای فناوری و صاحب شرکت‌هایی مانند تسلا و اسپیس‌ایکس، به عنوان مشاور اول رئیس‌جمهور منصوب شده است. این موضوع به‌روشنی نشان می‌دهد که دولت جدید آمریکا با نگاهی اقتصادی و فناورانه، بیش از هر زمان دیگری به دنبال ایجاد راهبردهایی برای رقابت با چین است.
با توجه به اینکه ایران کشوری سرشار از فرصت‌ها و ظرفیت‌های بکر در حوزه معادن و انرژی است، به‌نظر می‌رسد که آمریکا تمایل دارد با استفاده از لیتیوم، در قالب شراکت‌های اقتصادی و تکنولوژیک، به نوعی هم دوستی با ایران را پیش ببرد و هم بخشی از زنجیره تأمین خود را از سلطه چین خارج کند. لیتیوم، در چنین شرایطی، می‌تواند برگ برنده ایران در یک بازی بزرگ باشد، بازی‌ای که اگر هوشمندانه مدیریت شود، می‌تواند جایگاه ایران را در معادلات جهانی متحول کند.
* کارشناس رشته مهندسی کامپیوتر- فعال رسانه‌ای
انتهای پیام/
کد خبر: 1264343 برچسب‌ها همدان باتری‌های لیتیومی آمریکا