چاپ

ایرانیان جهان - روزنامه جوان / «لزوم هوشمندی مضاعف» عنوان یادداشت روز در روزنامه جوان به قلم عبدالله گنجی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
از روز اولی که ترامپ رئیس‌جمهور امریکا شد، توافق وتهدید را با هم آغاز کرد. گرچه تهدیدات رنگ و بوی نظامی داشت، اما عمده تحلیلگران داخلی بر این باور بودند که امریکا با کارزار فشار حداکثری به دنبال شورش اجتماعی و تقابل مردم-حاکمیت است، چرا که این کم‌هزینه‌ترین راه مواجهه با ایران است. محاسبات جمهوری اسلامی ایران بعد از وصول نامه ترامپ در عرصه روش‌ها و تاکتیک‌ها قدری متغیر شد. ایران بر عدم مذاکره ذیل سایه تهدید و تحریم تأکید و پاسخ تهدید را نیز رسماً اعلام کرده بود. اما نامه ترامپ و تعاملات واسطه‌ای که منجر به شروع مذاکرات دور اول در مسقط شد، نشان داد ترامپ از درخواست مذاکره موشکی، منطقه‌ای عقب‌نشینی کرده است و با حفظ چرخه سوخت هسته‌ای ما مخالفتی ندارد و در عین حال مذاکره غیرمستقیم را نیز پذیرفت و محل مذاکره را نیز ایران انتخاب کرد. عقب‌نشینی‌های پنجگانه امریکای ترامپ ذهن را به سمت «توافق احتمالی» می‌برد و فرو ریزی قیمت‌های طلا و ارز که پیامد آن آرامش نسبی بود، گزاره شورش و تحریک اجتماعی را نیز از ذهن دور می‌کرد.
پس از کشاندن داوطلبانه ما به مذاکره و رضایت همه ارکان نظام از دور اول مذاکرات، امریکایی‌ها بخشی از دیپلماسی را بین دو دور مذاکره به رسانه بردند و گویی با دیپلماسی رسانه به دنبال تنظیم ما برای دور بعدی مذاکره هستند. براساس آنچه در عنوان این یادداشت آمد ما باید هوشیاری و هوشمندی را چند برابر ارتقا دهیم چرا که در فضای بی‌اعتمادی بین دو طرف، روند به صورتی است که گویی تله تحریک اجتماعی رخ‌نمایی می‌کند. ریزش قیمت‌ها ایجاد نگاه مثبت اجتماعی به مذاکره بود. حال با رگبار تحریم نفتی و پتروشیمی بین هر دور از مذاکرات و طرح خواسته‌هایی که ابتدا از آن عقب‌نشینی کرده بودند (اصل غنی‌سازی، مرجع راستی آزمایی) ممکن است فرایند قفل شدن روند مذاکرات کلید بخورد و آنان که در باغ سبزشان، ما را به مذاکره ترغیب کرد، با معکوس کردن مطالبات و درگیر شدن با خطوط قرمز ایران، معکوس شدن قیمت ارز و طلا -در یک شرایط شرطی‌شده- را رقم بزنند و آرامش موجود را با عبور قیمت‌ها از سطح قبل از مذاکره به سمت صعود و نوعی عدم تاب‌آوری اجتماعی همراه با «مقصر‌سازی ایران» رقم بزنند. درگیر شدن با خطوط قرمز ایران را به صورت قطعی با قدرت رسانه‌ای به مانع‌تراشی ایران تعبیر خواهند کرد و مردمی که ادوار گفت‌و‌گو‌ها را به صورت روندی و پلکانی تعقیب نمی‌کنند ممکن است دچار اشتباه در تحلیل شوند و تصورات غالبی که روشنفکران وطنی و رسانه‌های دشمن سال‌ها ساخته‌اند مؤثر واقع شود؛ بنابراین اگر یکی از اهداف عقب‌نشینی اولیه ترامپ با هدف ترغیب ما به مذاکره و سپس قبض و بسط مجدد روند‌های پیشین بوده است، باید هوشمندی مضاعف داشت. کم‌ترین کار این است که جداً تذکر دهیم که ما مذاکره ذیل تهدید و تحریم مستمر را ادامه نخواهیم داد.
به قول استاد علوم سیاسی دانشگاه امریکا، ایران برای نتیجه‌گیری یک راه دارد و آن اینکه محکم جلوی ترامپ بایستد و از تهدید نهراسد. ممکن است علاوه بر هدفی که توضیح داده شد عقب‌نشینی اولیه اهدافی مانند تک انداختن چین در توافق با ایران و توافق با روسیه در اوکراین را نیز داشته باشد و خودشیفتگی بی‌نظیر او نیز مؤثر باشد که فردا بگوید «این من بودم که ایران را برای همیشه از سلاح هسته‌ای دور کردم و این کار فقط از من برمی‌آید.» بنابراین تولید امید و بازگشت قیمت‌ها از طریق تحریم و تهدید معادله‌ای است که باید جمهوری اسلامی در مقابل آن سناریو و معادله داشته باشد. معادله‌ای که ابعاد داخلی آن ناظر بر حفظ زندگی اقشار آسیب‌پذیر و ابعاد خارجی آن ناکام گذاشتن سناریو‌ها و محاسبات دشمن باشد.
اهل جبهه تاکتیک‌های نون شکلی و نعل اسبی دشمن را در شلمچه به یاد دارند. طرح‌های نونی شکل دشمن در شلمچه یا طراحی نعل اسبی زمین، نیرو‌های ما را وارد محفظه‌ای می‌کرد که بعداً از سه طرف امکان شلیک به آنان را فراهم می‌کرد. اما در حرکت اولیه، نیرو‌های خودی احساس می‌کردند منطقه مقابل باز است و از حضور دشمن خبری نیست، اما حرکت نیرو‌ها به صورتی بود که در خاکریز‌های نون‌شکل گرفتار می‌شدند. تاریخ معلم انسان‌هاست. باید از تلخی‌های تاریخ بهره برد و بین تلخ و تلخ‌تر، تلخی را انتخاب کرد.