چاپ

ایرانیان جهان - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
روز گذشته «آکادمی سلطنتی علوم سوئد» برندگان جایزه نوبل اقتصاد سال 2021 را معرفی کرد. بر این اساس، این جایزه به طور مشترک به ‌‌‌اقتصاددانان آمریکایی رسید. «دیوید کارد» 65ساله که پیش از این برنده جایزه «جان بیتس کلارک» شده بود، به دلیل مطالعات کاربردی‌‌‌اش در حوزه «اقتصاد کار» برنده نوبل اقتصاد 2021 شد. او استاد دانشگاه برکلی است. از سوی دیگر «جاشوا دیوید انگریست» 61ساله و «گویدوایمبنز» 58ساله به سبب مطالعاتشان در حوزه «روش‌‌‌شناسی تحلیلی روابط علّی» از طرف کمیته نوبل به طور مشترک برگزیده شدند. جاشوا انگریست، استاد دانشگاه فناوری ماساچوست (ام‌‌‌‌آی‌‌‌‌تی) است و آیمبنز از سال 2019 سردبیری مجله شناخته‌شده اکونومتریکا را بر عهده دارد. در مراسم اعلام برندگان این جایزه، رئیس کمیته علوم اقتصادی آکادمی علوم سلطنتی سوئد در توصیف دستاورد‌های این سه اقتصاددان اعلام کرد که آنها کار تجربی در علوم اقتصادی را کاملا بازآرایی کرده‌‌‌اند. مطالعات کارد به دلیل موضوعات آنها در مناقشات سیاسی بسیار مورد استناد قرار می‌گیرد و ازسوی دیگر انگریست در زمینه‌های اجتماعی به‌عنوان صاحب‌نظر شناخته می‌شود. آیمبنز هم در زمینه اقتصاد‌سنجی تخصص دارد. جایزه نوبل به کوشش آلفرد نوبل سوئدی از سال 1901 اعطا می‌شود. برخلاف سایر جوایز نوبل در پنج زمینه اصلی، نوبل اقتصاد توسط آلفرد نوبل تعیین نشد؛ این جایزه از سال 1968 توسط بانک مرکزی سوئد تعیین و از سال بعد اعطای آن آغاز شد. نوبل اقتصاد آخرین جایزه در میان جوایزی است که هرسال توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد اعطا می‌شود.
جایزه‌ای برای به چالش کشیدن عقاید مرسوم
علوم انسانی به شکل سنتی تفاوت‌‌‌های بنیادینی با علوم تجربی دارد. در علوم انسانی محور اصلی موضوع مورد بررسی، انسان و رفتارهای فردی و جمعی اوست. همین موضوع باعث می‌شود تا امکان انجام و تکرار آزمایشات کنترل‌شده در علوم انسانی غیرممکن باشد. اقتصاد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین علومی که رفتار انسان را مورد بررسی و کنکاش قرار می‌دهد، از این تفاوت مستثنی نیست. به طور سنتی تصور می‌‌‌شد که امکان انجام آزمایش وجود ندارد. برندگان نوبل اقتصاد امسال این تصور را به چالش کشیده‌اند. روز دوشنبه، آکادمی سلطنتی علوم سوئد، برندگان جایزه نوبل اقتصاد سال 2021 را اعلام کرد. این جایزه به شکل سنتی توسط اقتصاددانان فعال در آمریکا کسب می‌‌‌شد. جایزه امسال نیز از این قاعده پیروی می‌کند. سه اقتصاددان آمریکایی به طور مشترک توانستند نوبل اقتصاد امسال را دریافت کنند. دیوید کارد 65ساله، جاشوا دیوید انگریست 61ساله و گویدو آیمبنز 58ساله، این جایزه را برای پیشگام بودن در مباحث مربوط به «آزمایشات طبیعی» در علوم اقتصادی کسب کردند. برخلاف پزشکی یا علومی همچون فیزیک و شیمی، اقتصاددانان نمی‌توانند آزمایشات تجربی را با کنترل دقیق انجام دهند. این اقتصاددانان از آزمایش‌های طبیعی بهره می‌‌‌برند که در موقعیت‌های واقعی به وجود می‌‌‌آیند تا تاثیرات این وقایع بر جهان را مورد بررسی قرار دهند؛ رویکردی که در سایر علوم اجتماعی نیز گسترش یافته است. این موضوع مورد توجه مسوولان آکادمی سلطنتی علوم سوئد قرار گرفته است. پیتر فردریکسون، رئیس کمیته جایزه علوم اقتصادی در این باره گفت: «تحقیقات آنها به شکل قابل ملاحظه‌‌‌ای توانایی ما در پاسخگویی به سوالات اساسی را افزایش داده که این امر برای جامعه مفید بوده است.»
نوبلیست بازار کار
سال‌هاست اقتصاددانان اهل آمریکا یا آنهایی که در آمریکا مشغول فعالیت هستند، نوبل اقتصاد را تحت سیطره خود داشته‌‌‌اند. نوبل امسال نیز طبق همین قاعده پیش رفته است. دیوید کارد 65ساله به دلیل مطالعات تجربی که روی بازار کار داشته است موفق شد جایزه نوبل را دریافت کند. این اقتصاددان کانادایی-آمریکایی استاد اقتصاد دانشگاه برکلی است. او دکترای خود را در سال 1983 از دانشگاه پرینستون دریافت کرده و به عنوان ویراستار، از سال 1988 تا 1992 در مجله Labor Economics، از 1993 تا 1997 در مجله معروف Econometrica و از سال 2002 تا 2005 در مجله The American Economic Review مشغول به کار بوده است. کارد موفق شد در سال 1995 برنده جایزه «جان بیتس کلارک» شود که به اقتصاددانان آمریکایی با کمتر از 40سال سن اعطا می‌شود که به نظر می‌رسد مهم‌ترین سهم را در اندیشه و دانش اقتصادی داشته‌اند. در اوایل دهه 1990 کار مشترک او و همکارش آلن کروگر مورد توجه قرار گرفت و به‌رغم مناقشات مختلف درباره روش به کار رفته در تحقیقاتشان، اقتصاددان سرشناسی چون جوزف استیگلیتز و پل کروگمن یافته‌‌‌های آنها را مورد توجه قرار داده‌‌‌اند. کارد همچنین به طور جدی طی مطالعاتی در زمینه‌‌‌هایی همچون مهاجرت، تحصیل، آموزش شغلی و نابرابری‌‌‌ فعال بوده است. او در سال 2014 به همراه ریچارد بلاندل، جایزه «بنیاد مرزهای دانش BBVA » را در بخش «اقتصاد، مالی و مدیریت» به دلیل «مشارکت در اقتصاد خرد تجربی» از هیات داوران دریافت کرده است. به‌رغم این واقعیت که کارد گاهی اوقات در مورد موضوعاتی تحقیق می‌کند که پیامدهای سیاسی قابل‌توجهی در پی دارد، او به‌طور صریح در مورد موضوعات سیاسی موضع‌گیری نمی‌کند و پیشنهادهای سیاسی ارائه نمی‌دهد. با وجود این، کارهای او مرتبا در جهت حمایت از سیاست‌هایی همچون مهاجرت و قوانین حداقل دستمزد استفاده می‌شود.
پژوهش در باب روش‌‌‌شناسی تجربی
جاشوا دیوید انگریست یکی از سه اقتصاددان برنده نوبل 2021 است که به همراه گویدو آیمبنز به خاطر مطالعاتشان در حوزه روش‌‌‌شناسی تحلیلی روابط علّی از طرف کمیته نوبل برگزیده شدند. این استاد موسسه فناوری ماساچوست (ام‌‌‌آی‌‌‌تی) متولد سال 1960 است. او در بین اقتصاددانان برتر جهان، به عنوان صاحب‌نظر در زمینه‌هایی همچون اقتصاد کار، ‌‌‌ اقتصاد شهری و اقتصاد آموزش شناخته می‌شود و به دلیل استفاده از طرح‌‌‌های تحقیقاتی شبه‌تجربی، ‌‌‌ مانند متغیرهای ابزاری، ‌‌‌ برای مطالعه تاثیر سیاست‌‌‌های عمومی و تغییرات در شرایط اقتصادی یا اجتماعی معروف است. او یکی از بنیان‌گذاران و مدیر مشترک «موسسه بررسی اثربخشی و نابرابری» دانشگاه ام‌‌‌آی‌‌‌تی است. انگریست در سال 1989 دکترای خود را از دانشگاه پرینستون دریافت کرد و پس از اتمام دوره دکترا به عنوان دانشیار به دانشگاه هاروارد رفت. او در سال 1996 به دانشگاه ام‌‌‌آی‌‌‌تی پیوست و در سال 1998 به درجه استاد تمامی ارتقا یافت. در مراسم اعطای جایزه نوبل امسال، رئیس کمیته جایزه علوم اقتصادی آکادمی سلطنتی علوم سوئد در اظهاراتی بیان کرد: تفسیر داده‌‌‌های یک آزمایش تجربی دشوار است، برای مثال تمدید یکساله آموزش اجباری برای گروهی از دانش‌‌‌آموزان، بر همه آنها به یک صورت تاثیر نخواهد داشت. برخی از آنها به هر حال به تحصیل ادامه می‌‌‌دادند و نظر این گروه منعکس‌کننده نظر دیگران نیست. بنابراین آیا می‌توان در مورد تاثیر این اجباری‌سازی تحصیل نتیجه‌‌‌گیری کرد؟ او ادامه داد: جاشوا انگریست و گویدو آیمبنز در اواسط دهه 1990 این مشکل روش‌شناختی را حل کردند و نشان دادند که چگونه از آزمایشات طبیعی می‌توان نتایج دقیقی گرفت.
از سوی دیگر گویدو ایمبنز اقتصاددانی است که در به ثمر رسیدن این مهم با انگریست همراه بود. این اقتصاددان هلندی-آمریکایی در سال 1963 به دنیا آمد و در سال 1991 دکترایش را از دانشگاه براون دریافت کرد و پس از آن در دانشگاه‌‌‌های هاروارد، UCLA و برکلی مشغول به تدریس شد. این اقتصاددان از سال 2012 به تدریس در دانشگاه استنفورد پرداخته است و در زمینه اقتصاد‌سنجی و روش‌های خاص برای استنباط علّی تخصص دارد. او از سال 2019 تاکنون سردبیری مجله اکونومتریکا را برعهده دارد.