چاپ

ایرانیان جهان - اعتماد / « صمیمیت موذیانه با دمشق » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته صباح زنگنه است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
طراحی‌هایی که اخیرا از سوی برخی کشورهای عربی برای عادی‌سازی روابط با سوریه آغاز شده است، حاکی از نوعی گشایش برای سوریه با برخی شیطنت‌های پنهانی و اهداف موذیانه است. چارچوب مذاکرات اخیر مصر و اردن با سوریه، با دستور کار رساندن برق و گاز به لبنان از طریق خاک سوریه آغاز شده است. بعد از نزدیک به یک دهه، طرد و انزوای سوریه، این گشایش‌ها در شرایطی اتفاق می‌افتد که جمهوری اسلامی ایران مستقیما به ارسال سوخت برای لبنان از طریق سوریه اقدام کرده است. این اقدام ایران و اعلام آمادگی برای احداث دو نیروگاه برق در لبنان به معنای این است که ایران آماده می‌شود بعد از این به عنوان یک رقیب جدی در عرصه انرژی‌رسانی در منطقه عمل کند. همزمان با تلاش اردن و مصر برای گفت‌وگو با سوریه، شاهد تلاش‌های این دو کشور برای توسعه همکاری‌های اقتصادی با عراق هم هستیم. در عراق هم شاهد هستیم که همین بحث‌ها مطرح شده است. در حالی که عراق بخش عمده‌ای از برق و گاز طبیعی مورد نیاز خود را از ایران وارد می‌کند، مباحثی در مورد صادرات برق اردن به عراق، برای جایگزین شدن آن به جای بخشی از برق وارداتی از ایران و همچنین گمانه‌زنی‌هایی در مورد صادرات گاز از مصر (که در واقع گاز استحصال‌شده توسط رژیم صهیونیستی است که در تاسیسات تصفیه گاز مصر فرآوری می‌شود) به عنوان جایگزین گاز طبیعی ایران مطرح شده است. هدف اصلی این اقدامات مهار ایران و جلوگیری از حضور فعال ایران در شبکه‌های انتقال انرژی منطقه به ویژه اتصال شبکه گاز طبیعی و برق کشورهای منطقه به ایران است. در مورد سوریه، بعد از یک دهه خصومت و تنگ‌نظری، دو کشور مصر و اردن می‌دانند که دمشق نیازمند توجه و دوستی از سوی دولت‌های عربی است. در نتیجه امان و قاهره که با اشاره و دستورالعمل امریکا وارد میدان شده‌اند، ممکن است با هدف مهار ایران و کاهش نفوذ ایران در منطقه، امتیازاتی هم برای دولت سوریه در نظر گرفته باشند. مصر و اردن، بدون مجوز و اذن واشنگتن، جرات پیشقدم شدن برای ارسال سوخت و انرژی به لبنان ندارند و مسجل و مسلم است که در پشت اقدامات اخیر مصر و اردن برای عادی‌سازی روابط با سوریه و استفاده از خاک سوریه برای انتقال گاز و برق به لبنان و عراق، قطعا اراده و دستور ایالات متحده امریکا قرار دارد. استفاده از خاک سوریه برای رسیدن به خاک لبنان و عراق، برای مصر و اردن یک انتخاب نیست، بلکه یک اجبار جغرافیایی است؛ با این حال طراحان این فرآیند ضروری دیده‌اند که برای تحت فشار قرار دادن و حذف کردن ایران از بازار انرژی منطقه، لازم است امتیازهایی سیاسی شامل شناسایی مشروعیت دولت دمشق به این کشور داده‌ شود.
در کنار موضوع حذف ایران از بازار انرژی منطقه، هدف پنهان دیگری هم در عادی‌سازی روابط اردن و مصر با سوریه وجود دارد. به هر حال، اردن و مصر دو کشوری هستند که پیش از همه کشورهای عربی، با امضای قراردادهایی با اسراییل صلح و عادی‌سازی روابط با این رژیم اشغالگر را آغاز کردند. پیشقدم شدن امان و قاهره برای رابطه با دمشق، تلاشی برای ترغیب سوریه به پیوستن به روند عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی است که از سال گذشته با پیوستن امارات متحده عربی و بحرین به این فرآیند دوباره احیا شده بود.
سوریه محاسبات عملگرایانه و پراگماتیکی دارد و همواره تلاش کرده است با محاسبات واقع‌گرایانه عمل کند. در مساله تبادل انرژی، قطعا منافعی به اقتصاد سوریه هم می‌رسد. نباید فراموش کرد که مبحث انرژی در منطقه، تابع عرضه و تقاضا خواهد بود. سوریه و لبنان، هر دو از کشورهایی هستند که ظرفیت‌های بهره‌برداری‌نشده انرژی دارند. دمشق به دلیل تحریم‌ها و حتی اقدام به اشغال نظامی توسط امریکا، از بهره‌برداری از منابع نفتی و اکتشاف و استحصال منابع گاز طبیعی خود بازمانده است، لبنان هم به همین ترتیب به دلیل تحریم‌های امریکا و تزریق‌های اسراییل نتوانسته است به منابع گازی خود در دریای مدیترانه دسترسی پیدا کند.
یکی از رویکردهایی که دولت پیشین امریکا در منطقه غرب آسیا در پیش گرفت، این بود که با ابتکار داماد رییس‌جمهور پیشین امریکا و مشاور او، جارد کوشنر، روابط اقتصادی و تجاری، جایگزین‌های فشارهای سیاسی و ایدئولوژیک برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی شود. بر اساس این تئوری، کشورهای منطقه با لمس فواید روابط اقتصادی، تجاری و فناوری و بهبود شرایط زندگی خود به خود مساله اشغال شدن فلسطین و جولان اشغالی را به فراموشی می‌سپارند و شیرینی درآمدهای اقتصادی می‌تواند دولت‌های منطقه را نرم تا از دعواها و اختلافات سیاسی و ایدئولوژیک دور کند.