چاپ

ایرانیان جهان - شکار فیل‌های آفریقایی برای عاج، موجب فراوان‌شدن صفت بی‌عاجی در فیل‌ها شده و درعین‌حال، تعداد نرهای جمعیت را به‌شدت کاهش داده است.

دانشمندان ژن‌هایی را شناسایی کرده‌اند که در بسیاری از فیل‌های ماده پارک ملی گورونگسا در موزامبیک که بدون عاج متولد می‌شوند نقش دارند. زخمی که به‌اندازه کافی عمیق باشد، جای زخمی بر جای خواهد گذاشت؛ اما رویدادی آسیب‌زا در تاریخ یک جمعیت حیوانی ممکن است روی ژنوم نیز آثاری برجای بگذارد. در طول جنگ داخلی موزامبیک از سال 1977 تا 1992، انسان‌ها فیل‌های زیادی را برای عاج‌های پرسود آن‌ها کشتند؛ به‌طوری‌که به‌نظر می‌رسد حیوانات طی یک نسل تکامل پیدا کرده‌ باشند. نتیجه این امر، فراوان‌شدن فیل‌هایی است که به‌طور طبیعی بدون عاج هستند. مقاله‌ای که روز پنج‌شنبه در مجله ساینس منتشر شد، دو ژن دخیل در ایجاد دندان را معرفی می‌کند که احتمالا در صفت بی‌عاجی مؤثر‌‌ند. در فیل‌ها، این جهش برای نرها کشنده است. اگرچه تکامل برای نداشتن عاج ممکن است موجب رهایی برخی از فیل‌های بازمانده از شکارچیان شود، احتمالا پیامدهای طولانی‌مدتی برای جمعیت به‌دنبال خواهد داشت. مقاله‌های مرتبط: سفر طولانی گله‌ای فیل در چین به دلایل نامعلوم حامیان محیط زیست خواستار رهایی فیل‌ها در اروپا هستند؛ چه اتفاقی خواهد افتاد؟
معمولا فیل‌های آفریقایی نر و ماده هر دو عاج دارند که درواقع یک جفت دندان بسیار بزرگ است؛ اما تعداد کمی از فیل‌ها بدون عاج متولد می‌شوند. با شکار سنگین به‌خاطر عاج، فیل‌های بدون عاج با احتمال بیشتری ژن‌های خود را به نسل بعد منتقل می‌کنند. پژوهشگران این پدیده را در پارک ملی گورونگسا در موزامبیک مشاهده کرده‌اند. در این پارک، فیل‌های بدون عاج اکنون به منظره‌ای عادی تبدیل شده‌اند؛ البته این‌ فیل‌ها ماده هستند و هیچ فیل نر بدون عاجی در پارک دیده نشده است. شین کمپل استاتون ، زیست‌شناس تکاملی در دانشگاه پرینستون، گفت گمان می‌کردیم هر جهش ژنتیکی که موجب از‌بین‌رفتن عاج این فیل‌ها می‌شود، مرگ نرها را نیز به‌دنبال دارد. دکتر کمپل استاتون و همکارانش برای درک بیشتر این موضوع، کار خود را با داده‌های طولانی‌مدتی شروع کردند که شامل فیلم‌هایی از فیل‌های گورونگسا بود. آن‌ها محاسبه کردند که حتی پیش از جنگ، تقریبا از هر پنج ماده یک مورد بدون عاج بود. این امر می‌تواند نشان‌دهنده درگیری‌های گذشته و فشار ناشی از شکار به‌دست انسان‌ها بوده باشد. در جمعیت‌های به‌خوبی محافظت‌شده فیل‌ها، فراوانی صفت بی‌عاجی می‌تواند در حد 2 درصد پایین باشد. امروزه، نیمی از فیل‌های ماده گورونگسا عاج ندارند و ماده‌هایی که از نبرد جان سالم به‌در برده‌اند، این صفت را به دختران خود منتقل می‌کنند. مدل‌سازی ریاضی نشان داد تغییر در فراوانی صفت بی‌عاجی ناشی از انتخاب طبیعی بوده است و حاصل رویدادی تصادفی نیست. در دهه‌های جنگ، شانس بقای ماده‌های بدون عاج تقریبا پنج برابر بیشتر بود. الگوی بی‌عاجی در خانواده‌ها حدس پژوهشگران را تأیید کرد: به‌نظر می‌رسد صفت بی‌عاجی صفت غالبی باشد که به‌وسیله ماده‌ها حمل می‌شود و برای نرها کشنده است. براین‌اساس، ماده‌ای با یک نسخه از جهش بدون عاجی عاج نخواهند داشت و نیمی از دختران او عاج خواهند داشت و نیمی بدون عاج خواهند بود. بااین‌حال، نیمی از پسرهای او عاج دارند و نیمی احتمالا پیش از تولد خواهند مرد.

ایرانیان جهان