چاپ

ایرانیان جهان - شرق /متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
شهردار تهران هفته گذشته را پرفروغ پشت‌سر گذاشت؛ علیرضا زاکانی علاوه‌بر اینکه در اواسط هفته به عضویت هیئت‌امنای دانشگاه تهران درآمد، در آخر هفته به‌عنوان جانشین وزیر کشور در ستاد بحران تهران معرفی شد و روز پنجشنبه هم رئیس‌جمهور قول داد که با شهرداری تهران همکاری حداکثری داشته باشد. این در حالی است که معمولا شهرداران تهران بر سر دریافت منابع مالی با دولت مستقر مشکل داشتند و ابراهیم رئیسی در حالی درباره همکاری با زاکانی گفته که دولت همیشه یکی از بزرگ‌ترین بدهکاران به شهرداری تهران بوده است. رئیس‌جمهور در این دیدار که فقط علیرضا زاکانی و معاونان او حضور داشتند و برخلاف عرف همیشگی خبری از اعضای شورای شهر تهران نبود، از عزم این دوره شهرداری برای خدمت‌رسانی به مردم قدردانی کرد و با ابراز نارضایتی از وجود فقر، تبعیض و ناعدالتی در شهری مانند تهران، گفت که باید کاری کرد که تبعیض و ناعدالتی از جامعه بیرون رود و با تحقق عدالت اجتماعی شرایط برای نشاط اجتماعی مهیا شود. رئیسی در این دیدار هم از لایه‌های پنهان زندگی مردم گفت و هم از معماری اصیل شهرری که نشان می‌دهد در معماری ایرانی- اسلامی به معنویت، خرید و تجارت، تفریح و نشاط اجتماعی در کنار هم توجه شده است. او البته از شهردار تهران خواسته‌هایی هم داشته است: «متأسفانه به‌دلیل اینکه جریان سودجویی در کشور برای انتفاع، مسکن را تبدیل به کالا کرده، شاهد نابسامانی و سوداگری در این حوزه هستیم و باید این وضع نابسامان تغییر پیدا کند».
رئیسی همچنین گفته تعریفی از رابطه دولت با شهرداری در قوانین وجود دارد، اما این رابطه باید بازتعریف شود و ارتقا پیدا کند و در زمینه خدمات شهری طرحی تدوین شود که تعریف صحیح و هماهنگی از وظایف دستگاه‌ها نسبت به شهرداری را ارائه کند. رئیس‌جمهور همچنین گفته ساختمان‌های ناایمنی همچون پلاسکو در تهران از نگرانی‌های دولت است و دولت آمادگی دارد برای رفع مشکلات مردم تهران، با شهرداری تهران به‌صورت حداکثری همکاری کند. دستاوردهای این دیدار چنان برای شهرداری تهران مهم بود که رضا سیفی، دستیار رسانه‌ای شهردار تهران، در توییتی عنوان کرد: «اولین‌بار است که این سطح از هماهنگی بین شهرداری و دولت برقرار است. به قول آقای رئیسی دوره‌ای طلایی برای تهران و کشور در جهت‌ خدمت‌رسانی به مردم است». محمد امین توکلی‌زاده، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران، نیز در توییتر نوشت: «رئیس‌جمهور مطالب محکم و گره‌گشایی در ضرورت همکاری دولت و شهرداری برای خدمت بهتر به مردم داشتند».‌ ابراهیم رئیسی در‌حالی قول همکاری حداکثری را به شهردار تهران داده که تا حدود شش ماه پیش علیرضا زاکانی رقیب او برای رسیدن به کرسی ریاست‌جمهوری محسوب می‌شد. بااین‌حال، عبدالناصر همتی، دیگر کاندیدای انتخابات، در زمان مناظره‌های تلویزیونی اعلام کرد که علیرضا زاکانی آمده تا به نفع ابراهیم رئیسی انصراف دهد: «من فکر می‌کردم آقای زاکانی پوششی هستند ولی الان فهمیدم سوپرپوششی هستند و به‌هیچ‌وجه وقتم را صرف پاسخ‌گویی به ایشان نمی‌کنم». حرف همتی درست بود و درنهایت شهردار فعلی تهران به نفع رئیس‌جمهور کنونی کناره‌گیری کرد و در بیانیه استعفای خود نوشت که هدفش از حضور در انتخابات پیروزی جبهه انقلاب بود و اینک با اقبال مردم، مصداق تحقق آن، برادر عزیزم آقای ‫رئیسی‬ است. بعد از رفتن ابراهیم رئیسی به پاستور، زاکانی خبر داد که رئیس‌جمهور به او پیشنهاد وزارت در وزاتخانه‌های «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» یا «بهداشت» یا رئیس‌دفتری رئیس‌جمهور را داده اما ترجیح داده است که شهردار تهران شود.
جانشین وزیر کشور
علیرضا زاکانی هفته گذشته یک پست هم از وزیر کشور گرفت و جانشین احمد وحیدی در «ستاد بحران تهران» شد. وزیر کشور در حاشیه نخستین جلسه ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات به بحران کلان‌شهر تهران پاسخ گفت که اولین مصوبه این بود که شهردار تهران جانشین وزیر کشور در ستاد بحران تهران شد. او همچنین اعلام کرد که قرار شده برنامه جامع در تهران که قبلا تهیه شده بود، بازنگری و روزآمد شود و با توجه به اقتضائات جدید ارزیابی‌های لازم روی آن صورت بگیرد. البته این اولین‌بار نیست که وزیر کشور دولت ابراهیم رئیسی این‌چنین از زاکانی حمایت می‌کند. بعد از آنکه شورای شهر تهران او را به‌عنوان شهردار تهران انتخاب کرد، وزارت کشور دولت حسن روحانی حاضر به امضای حکم او نشد و این اتفاق بعد از رفتن احمد وحیدی به وزارت کشور در 11 شهریور رخ داد. زاکانی، سابقه مدیریت اجرائی نداشت و مدرک او نیز «پزشکی هسته‌ای» بود که ربطی به مدیریت شهری نداشت اما وزیر کشور بدون توجه به انتقادات صورت‌گرفته در فضای مجازی محافل سیاسی که اتفاقا برخی اصولگرایان نیز آن را بیان می‌کردند، حکم شهرداری زاکانی را امضا کرد. زاکانی بعد از رفتن به ساختمان شهرداری در جمع خبرنگاران اعلام کرد انتصابش قانونی است و خبر داد که هیئت وزیران نیز انتخاب او را قانونی می‌دانند. مهدی جمالی‌نژاد، رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، گفته بود: «برای اتقان موضوع، وزیر محترم کشور طی نامه‌ای خطاب به معاون‌اول رئیس‌جمهور از هیئت دولت نیز استفسار کرد که هیئت وزیران در جلسه خود، ضمن بلااشکال‌بودن تصدی پست شهرداری تهران توسط آقای زاکانی باتوجه به هم‌ترازی شهردار کلان‌شهرها با مقامات توسط هیئت وزیران، تصمیم دراین‌باره را از اختیارات وزیر کشور دانست و لذا در این خصوص نیازی به تغییر آیین‌نامه ندانست و اکنون صدور حکم شهرداران کلان‌شهرهای بالای یک میلیون نفر به پشتوانه قانون و تأیید و مجوز هیئت‌وزیران انجام شده و صورت خواهد گرفت».
با‌این‌حال، پس از صدور حکم شهرداری تهران برای زاکانی، محمدصالح مفتاح، رئیس کمیته سیاسی جمعیت پیشرفت و عدالت که به محمدباقر قالیباف، شهردار اسبق تهران نزدیک است اعلام کرد که از وزیر کشور در دیوان عدالت اداری شکایت کرده و خواستار ابطال این حکم غیرقانونی شده است. او در توییتی نوشته بود که در انتصاب علیرضا زاکانی، ماده 3 آیین‌نامه اجرائی شرایط احراز تصدی سمت شهردار شامل سوابق اجرائی کافی و نیز رشته تحصیلی مرتبط نادیده گرفته شده است. مفتاح همچنین تأکید کرده بود که صادرکنندگان حکم شهرداری تهران، به هشدار سازمان بازرسی درباره پیروی از آیین‌نامه اعتنا نکرده‌اند و این در حالی است که عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر دولت حسن روحانی، به‌دلیل غیرقانونی‌بودن از صدور حکم امتناع کرده بود. بااین‌حال، همچنان علیرضا زاکانی شهردار تهران ماند و حکم انتصاب دامادش به‌عنوان مشاور شهردار. هرچند با فشار افکار عمومی موجب به لغو آن شد اما یکی از حاشیه‌های مهم دوران تصدی او در شهرداری تهران است، درحالی‌که او در مناظره‌های ریاست‌جمهوری اعلام کرده بود که خویشاوندان خود را سرکار نمی‌آوریم.
زاکانی؛ اهرم قدرت در دانشگاه!
یکی‌دیگر از اتفاقات رخ‌داده برای علیرضا زاکانی در هفته گذشته، انتصاب او و قالیباف به‌عنوان هیئت امنای دانشگاه تهران بود؛ انتصابی که با توجه به وجه سیاسی این دو نفر، نشان می‌داد دولت و وزارت علوم، به سیاسیونی همچون زاکانی توجه ویژه‌ای دارند. در‌هر‌صورت چنین انتصابی آن‌قدر مورد انتقاد قرار گفت که وزیر علوم در پاسخ به این سؤال که در بند «ج» قانون هیئت امنای دانشگاه تهران اشاره شده که اعضا باید از شخصیت‌های علمی، فرهنگی یا اجتماعی، محلی و کشوری باشند که نقش مؤثری در توسعه و پیشرفت مؤسسه مربوط نیز داشته باشند، درحالی‌که ازسوی شما علی زاکانی و محمدباقر قالیباف به‌عنوان اعضای حقیقی هیئت امنا انتخاب شدند، این دو چه نقش مؤثری در توسعه و پیشرفت دانشگاه تهران داشته‌اند؟ گفت: «همیشه این‌گونه بوده؛ یعنی تعدادی از افرادی که در هیئت‌امنا قرار می‌گیرند کسانی هستند که مدیریت اجرائی دارند، اهرم‌های قدرت در دست آنهاست و می‌توانند به دانشگاه‌ها، چه ازنظر سخت‌افزاری و چه ازنظر نرم‌افزاری کمک کنند». به گزارش ایلنا، محمدعلی زلفی‌گل همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا این دو نفر با توجه به مسئولیت‌های مهم‌شان وقت دارند به موضوعاتی که شما به آن اشاره کردید، ورود کنند؟ عنوان کرد: «هیئت‌امنا هر سال دو جلسه دوساعته دارد و خیلی جلسات زیادی ندارد».
با توجه به حمایت‌های فراوانی که ابراهیم رئیسی و دولت او برای علیرضا زاکانی قائل شده‌اند، باید دید درنهایت او در شهرداری تهران و حتی آینده سیاسی ایران چه راهی را طی خواهد کرد.