استانهای شمالی، اسیر پسماند
دوشنبه 26 ارديبهشت 1401 - 02:29:10
|
|
ایرانیان جهان - آخرین خبر /متن پیش رو در پیام ما منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست فروغ فکری/ وضعیت برای اهالی روستای سراوان در استان گیلان سختتر از گذشته شده است. آنها که از اواخر فروردین امسال، به مدت دو هفته مقابل ورودی سایت زباله ایستادند تا دیگر زبالهای به جنگل نرود، هشتم اردیبهشت با برخورد سخت نیروی انتظامی روبهرو شدند. بیستو دو نفر بازداشت شدند. حالا پس از کمتر از 20 روز بار دیگر پای زبالهها به سایت باز شده است. اهالی روستا میگویند بعد از اتفاقات روز هشتم اردیبهشت، شهرداری دیگر زبالهها را از کوچه و خیابانهای روستا جمع نمیکنند. آنها بارها با دهیاری و نهادهای دیگر تماس گرفتهاند و جوابی نیامده. این درحالی است که مجید صالحی، دهیار روستای سراوان در پاسخ به «پیام ما» صرفا گوشی تلفن را قطع کرد. بدون آنکه بخواهد درباره وضع فعلی سراوان و سایت زباله توضیحی داشته باشد. همزمان با این نابسامانی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در کارگروه پسماند گفته است که استانهای شمالی دیگر برای دفن زباله جا ندارند. محلیها که در چهل سال گذشته سختی زندگی در کنار سایت زباله را تحمل کردهاند حالا میگویند جمع نکردن زباله فقط یک معنی دارد و آن هم این است که میخواهیم «تنبیهتان کنیم.» یکی از ساکنان سراوان این را میگوید و تاکید میکند اسمی از او در گزارش نیاید. «میخواهند بگویند اگر زباله سایر مناطق را جمع نکنیم هم همین وضع میشود. آنها میخواهند به ما بگویند ببنید اگر زباله خودتان جمع نشود چه حسی دارید؟ اما میگوییم چرا فکری اساسی نمیکنید؟ بحثِ ما یا دیگران نیست.» از روز هشتم اردیبهشت، کانکس نیروی انتظامی در ورودی سایت زباله گذاشته شده و نیروهای مردمی از مقابل آن پراکنده شدهاند. وعدههای مسئولان میگوید این سایت تا پایان 1401 ساماندهی میشود اما محلیها با اتفاقات رخ داده امیدی به حل مشکل ندارند «سال 98 قرار بود پایان زمانی باشد که فکری به حال اینجا میکنند. قرار بود بعد از آن حداقل دیگر زباله به اینجا نیاید. اما چه شد؟ هیچ.» در دو هفته گذشته که کانکس نیروی انتظامی آمده، آنها به صورت شیفتی مقابل ورودی سایت حضور دارند. همه چیز به روال گذشته برگشته و باز هم زبالهها به داخل سایت میایند. یکی دیگر از ساکنان سراوان میگوید باز هم روزانه چندین وانت حمل زباله به داخل سایت میرود «الان تقریبا پنج روز میشود که وانتها دوباره میآیند. به شدت قبل نیست اما وضعیت به روال قبل برگشته.» او میگوید دورههای قبل هم که مردم اعتراض میکردند، به مدت دو هفته وضعیت بهتر میشد. خاک روی زبالهها میریختند و حجم را کنترل میکردند اما بعد از دو تا سه هقته به همان روال قبلی برمیگشت. «الان هم وضع مانند گذشته است. » اعتراضات سراوان در حالی از تب و تاب افتاده که سیویکمین کارگروه ملی مدیریت پسماند که با حضور نمایندگان وزارتخانهها و سازمانهای مرتبط برگزار شده است؛ از آن دست کارگروهها پس از سالها نتوانستهاند تاثیری بر روند بهبود مدیریت پسماند کشور داشته باشند. علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست در این جلسه گفته: «امیدوارم در برنامه زمانبندی چهارساله دولت سیزدهم مشکلات پسماند کشور حل شود و در پایان این دولت شاهد معضلات پسماند در استانهای شمالی نباشیم. به منظور حفاظت بهینه از عرصههای منابع طبیعی استانهای شمالی تکالیف دستگاهها به خصوص وزارت جهاد کشاورزی باید مشخص شود.» او در نهایت تاکید کرده که استانهای شمالی نقطهای برای دفن زباله ندارند: «مردم را همیشه در تولید پسماند مقصر ندانیم، استانداریها، ادارات کل محیط زیست، شهرداریها، شرکت آب و فاضلاب، پسماند، وزارت کشور باید تکالیفشان را در این بخش به درستی انجام دهند. خود ما به عنوان مسئولان دستگاههای اجرایی مقصریم و باید در این زمینه پاسخگو باشیم.» فقط محل دفن زباله را عوض میکنند پاسخگو نبودن در زمینه مدیریت پسماند اما عمری چهل ساله دارد. ماجرا نه فقط در گیلان که در مازندران هم حاد است. چنانچه سهیل اولادزاد، فعال محیط زیست و پژوهشگر در حوزه پسماند به «پیام ما» هم همین را میگوید. به گفته او، مسئولان تنها در پی یافتن محلی برای ریختن یا به اصطلاح دفن زباله هستند و آنها از هیچ رویه علمی و تکنولوژی جدید استفاده نمیکنند. چرا که عملا نمیخواهند این معضل حل شود. «20 سال قبل زبالههای بابل در منطقهای ریخته میشد که مردم اعتراض کردند و جای جدیدی برای ریختن تعیین شد. در ساری هم همین وضعیت است. مدتی در سمسکنده رها میشد. بعد از اعتراض مردمی در سال 84 زبالهها را به تلمادره و حاشیه پارک ملی کیاسر ریختند. اما مردم کیاسر هم معترض شدند و حالا قرار است به آققلا برده شود. این وضعیت مدیریت پسماند کشور است.» این فعال محیط زیست میگوید وضعیت در گیلان هم همین است. او میگوید: «سایت سراوان با آن حجم از زباله را چطور میخواهند ساماندهی کنند، آن هم وقتی این خواست وجود ندارد. سی سال قبل در سوادکوه، زبالهها به داخل رودخانه ریخته میشد. بعد به داخل جنگل ریختند. فقط جابهجایی محل دفن رخ میدهد نه حل مشکل. این در حالی است که همه روشهای مدیریت پسماند مشخص است، تجربه کشورهای مختلف وجود دارد و البته منابع اقتصادی زیادی هم در این راه صرف شده و هنوز صرف میشود.» اولادزاد از سوی دیگر میگوید در سالهای پیش برای سراوان و سایر نقاط جلسات مختلف برگزار شده، مصوبات و آییننامههای مختلفی تدوین شد اما در عمل چه اتفاقی افتاد؟ هیچ. «ما حتی 10 سال پیش طرح جامع مدیریت پسماند برای استانهای ساحلی را داشتیم. نتیجه این طرح چه شد؟ نتیجه جلسات و کمیتههایی که همه ارگانها برای مدیریت پسماند برگزار میکنند چیست؟» پاسخ تمام این پرسشها مشخص است و البته مردم سراوان هم گلایهشان مانند مردم ساری و نوشهر و سایر شهرهای مازندران از همین بیعملی است. اولادزاد میگوید از دهه هفتاد قرار بود مازندران سه دستگاه زبالهسوز داشته باشد اما در حال حاضر فقط یک زبالهسوز و آن هم با ظرفیت کم در بهشهر فعال است. «از سال 90 که قرار شد ساری و نوشهر دستگاه زبالهسوز داشته باشند، هر سال 22 بهمن گفتند امسال افتتاح میشود اما هنوز نشده. تازه درباره عملکرد آن زبالهسوز هم اما و اگر فراوان است. یکی از موارد این است که میگویند زباله مخلوط میسوزاند اما همه میدانیم سوزاندن زباله مخلوط با این حجم زیاد ممکن نیست.» اما نکته دیگر در ساماندهی که اولادزاد هم بر آن تاکید دارد، نخواستن سازمانهای مختلف است. به گفته این فعال محیط زیست، پسماند برای ارگانهای مختلف، علیالخصوص شهرداریها درآمد میلیاردی دارد و آنها با اجاره این سایتهای زباله به پیمانکاران درآمد هنگفتی کسب میکنند. در نتیجه دلشان نمیخواهد این وضعیت سامان بگیرد. در غیر این صورت بعد از سه دهه باید ساماندهی رخ میداد. « شرکتهای زیادی چه در ایران و چه خارج داشتیم که میخواستند در این حوزه سرمایهگذاری کنند. اگر قرارداد مناقصهها را در شهری چون آمل بینید، نام شرکت معتبری چون مپنا هم در آن وجود دارد. اما بعد آنها کمکم پا پس کشیدند. چرا که سودآوری برایشان نداشت. میگفتند زبالهگردها همه آنچه را که میخواهیم جمع میکنند و بدون پرداخت مالیاتریال سود میکنند. این در حالی است که حمل و نگهداری پسماند بدون اجاره شهرداری یا ارگانهای مجری جرم است اما از سوی دیگر سازمان صنعت، معدن و تجارت برای جمعآوری ضایعات مجوز صنفی میدهد و محیط زیست به عنوان ناظر هیچ کاری نمیکند. این روند، مافیایی که غیرقانونی بوده را قدرتمند کرده است.» شهرداریها، محل دفن زباله را اجاره میدهند و اجارهکنندگان هم هیچ تعهدی برای ریختن خاک روی زباله یا مدیریت شیرابه و … ندارند. « زباله داستانی است که در تمام دنیا اشتغالزایی میکند. میلیونها دلار پول از قبل آن جابهجا میشود و شرکتهایی هستند که در این زمینه با هم رقابت میکنند. بنابراین قرار نیست ما چرخ را از اول اختراع کنیم.»
http://www.ilandnews.ir/Fa/News/312163/استانهای-شمالی،-اسیر-پسماند
|