چاپ

ایرانیان جهان - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
سیدهادی سیدافقهی
بحران اوکراین و مسائل امنیتی مرتبط با ‌آن در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی جبهه‌بندی جدیدی را در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد کرده است، مقامات آمریکایی، اروپایی و برخی از کشورهای منطقه که در ائتلاف آمریکا قرار دارند از جمله مصر، عربستان و اردن از تحولات رخ داده در جنگ اوکراین نگران هستند و بر این موضوع تاکید دارند که باید هماهنگی و هم افزایی بیشتری در این زمینه با یکدیگر داشته باشند. نتایج و جمع‌بندی سفر محمد بن سلمان به سه کشور مصر، ترکیه و اردن می‌تواند بر تصمیمات اجلاس ریاض که قرار است با حضور بایدن در عربستان برگزار شود، تاثیر‌گذار باشد. طبق برخی از اخبار، به نظر می‌رسد که در این اجلاس قرار است کشورهای شرکت کننده در ارتباط با چارچوب امنیتی منطقه‌ای گفت‌وگو کنند و برخی این موضوع را مطرح می‌کنند که این چارچوب امنیتی در برابر خطرات و نفوذ ایران در منطقه است. بعد از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار عربستانی در ترکیه توسط عوامل سعودی روابط ریاض و ‌آنکارا به‌شدت تیره و تار شد، همچنین بعد از کودتای عبدالفتاح السیسی علیه محمد مرسی رئیس‌جمهور مستقر مصر، که از رهبران اخوان بود روابط ترکیه و مصر نیز تیره و تار شد و اکنون در پی تحولاتی که در منطقه و عرصه بین‌المللی رخ داده است این سه کشور تصمیم گرفته‌اند که اختلافات اصولی خود را کنار بگذارند و به تشریک مساعی با یکدیگر بپردازند. مثلا جریان اخوان‌المسلمین که مصر و عربستان به‌شدت با آن مخالف هستند، خط قرمز ترکیه بود و اردوغان خود را برادر بزرگ‌تر اخوان می‌دانست ولی اکنون به نظر می‌رسد که این سه کشور تصمیم گرفتند در مورد این مسائل با یکدیگر به تفاهم برسند. یکی دیگر از محورهای سفر بن سلمان به ترکیه و مصر و اردن موضوع ایران، پرونده هسته‌ای و همچنین نفوذ راهبردی ایران در منطقه است؛ به نظر می‌رسد که در این سفر منطقه‌ای موضوع بحران انرژی نیز یکی دیگر از محورهای رایزنی‌ها باشد. موضع ترکیه نسبت به بحران اوکراین نیز یکی دیگر از محورهای رایزنی در جریان این سفر منطقه‌ای خواهد بود دولت ترکیه به‌خاطر روابط تجاری و بازرگانی گسترده‌ای که با روسیه دارد نتوانسته موضع صد درصد مخالف روسیه را اتخاذ کند و در این بحران سعی کرده که بر اساس منافع خود نقش وسط را ایفا کند. احتمالا در جریان سفر محمد بن سلمان به منطقه در ارتباط با موضوع یمن نیز بحث و رایزنی خواهد شد، اکنون آتش‌بس شکننده‌ای در یمن حاکم است و در جریان این آتش بس عربستان به برخی از تعهدات خود تاکنون عمل نکرده است. در واقع در این سفر بن سلمان، تلاش می‌کند در مورد پرونده‌های مهم منطقه به یک وحدت نظر و موضع مشترک با رهبران کشورهای ترکیه، مصر و اردن دست پیدا کند، این موضوع همان طور که اشاره شد بر روی نشست ریاض نیز تاثیرگذار خواهد بود. بایدن در اظهاراتی در ارتباط با سفر خود به رژیم صهیونیستی گفته مساله اول ما تامین امنیت دوستانمان است بین عربستان و آمریکا یک رابطه سنتی است و در بدترین شرایط امکان ندارد که آمریکا دست از حمایت از هم پیمان قدیمی خود یعنی عربستان بردارد. با توجه به تحولات منطقه و نتایج سفر بن سلمان به منطقه باید دید که نتیجه اجلاس ریاض چه خواهد بود و به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که اگر پرونده مذاکرات هسته‌ای به نتیجه نرسد یک ائتلاف نظامی و امنیتی را علیه ایران در منطقه فعال کنند.