چاپ

ایرانیان جهان - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
قاسم محبعلی
سفر آقای بایدن به منطقه بازگشت به سیاست‌‌هایی است که شاید در ابتدای روی کارآمدن از پیگیری آنها احتراز می‌کرد. می‌توان گفت پس از تحولات مهمی که پیش از این اتفاق افتاده بود که یکی جنگ اوکراین و از سوی دیگر عدم به نتیجه رسیدن برجام؛ آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که روابط خود را با اسرائیل و عربستان احیا کنند. البته می‌توان گفت که این رویکرد آمریکا در شرایط فعلی شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با استراتژی دو ستونه آمریکا در دهه 70 میلادی دارد که آن موقع محور اصلی یا کشوری که نقش کلیدی را در منطقه ایفا می‌کرد حکومت پهلوی در ایران بود و عربستان سعودی نیز پایه دیگر این ستون بود. اکنون این محور دو ستونه تغییر کرده و اسرائیل به پایه اصلی تبدیل شده و عربستان هم دیگر پایه این ستون شده است. این رویکرد 2 برنده داشته که برنده اصلی آن اسرائیل و برنده دیگر عربستان است که پس از بحران خاشقچی، روی کارآمدن بایدن و جنگ یمن که در آن دچار مشکل شده بود توانست با این دو تحول خود را بازسازی و مجددا آن جایگاه کلیدی خود در جهان عرب را احیا کند. در بیانیه‌ای که از سوی عربستان سعودی و آمریکا منتشر شد به مسائل متعددی پرداخته شده و طبیعتا همکاری در بحث انرژی، امنیت منطقه‌ای و ایجاد یک نیروی واکنش سریع متشکل از آمریکا و عربستان در خلیج فارس و تنگه باب المندب و هرمز و همکاری روی تکنولوژی‌های نسل پنجم و نسل ششم بین آمریکا و عربستان سعودی و همکاری مشترک دو کشور از جمله این مسائل بود. اتفاق دیگری که در سفر بایدن افتاد اجلاس 4 جانبه‌ای بود که بین آمریکا، هند، اسرائیل و آمریکا صورت گرفت که به نظر می‌رسد آن هم تحول مهمی است که در آن نقش کلیدی به اسرائیل داده شده و مسائلی که در آن مطرح شده مثل حمل و نقل، آب، تکنولوژی‌های جدیدی و انرژی است که شباهتی با تحولات جنگ سرد دارد. در گذشته ناتو، سنتو و سیتو بود اما الان ناتو که در جای خود قرار دارد و یک همکاری عربی- اسرائیلی شکل گرفته و از طرف دیگر همکاری عربی- آمریکایی- اسرائیلی و هندی شکل گرفته است. هند نیز در یک همپیمانی مشترک با آمریکا، ژاپن است که در حوزه اقیانوس هند و پاسیفیک کمربندی به سوی کشورهایی همچون روسیه، ایران و چین که آمریکا با آنها رقابت دارد در حال کشیده شدن است که در این سفر بایدن به منطقه خاورمیانه نشانه‌های آن پیدا شده است.