چاپ

ایرانیان جهان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
چرا تلاش روس‌ها برای تصرف «باخموت» برای کارشناسان نظامی عجیب است؟
محمدحسین لطف‌الهی| با نزدیک شدن فصل زمستان در حالی که پس از خروج نیروهای نظامی روسیه از شهر خرسون و کرانه غربی رود دنیپر جنگ در جبهه جنوب عملا دچار سکون شده است، در شرق اوکراین به ویژه در شهر باخموت درگیری‌های شدیدی میان نظامیان روسیه و اوکراین در جریان است.
نیروهای نظامی اوکراین با اینکه موفقیت‌های زیادی در هفته‌های اخیر کسب کرده بودند در شرق این کشور با حملات متمرکز روسیه برای پیشروی در استان دونتسک مواجه شده‌اند. این حملات به اندازه‌ای گسترده بوده که نه تنها ضدحمله‌های اوکراین برای بازپس‌گیری مناطق اشغال شده در منطقه دونباس را ناکام گذاشته، بلکه به نظامیان روس امکان داده تا پیشروی‌هایی در این منطقه داشته باشند.
موسسه مطالعات جنگ مستقر در واشنگتن که تحولات جنگ اوکراین را به صورت روزانه دنبال می‌کند، روز یکشنبه در گزارشی نوشت: «پس از حمله نیروهای نظامی روسیه به شهر باخموت در هفته گذشته، ستاد فرماندهی نیروهای نظامی اوکراین در شرق در بیانیه‌ای که صادر کرد اشاره‌ای به عقب راندن نیروهای روس در این منطقه نداشت و این می‌تواند نشانه‌ای از پیشروی روس‌ها در باخموت باشد.»
روزنامه نیویورک‌تایمز در توصیف جنگ در باخموت می‌نویسد: «تقریبا برای یک ساعت شرایط به گونه‌ای بود که میزان تلفات نیروهای اوکراینی در شهر باخموت پایان‌‌ناپذیر به نظر می‌رسید؛ آمبولانس‌ها، نفربرهای زرهی و خودروهای شخصی یکی پس از دیگری در پی درخواست‌های کمک می‌ایستادند و مجروحان را به بیمارستان نظامی شهر می‌رساندند. تا ظهر روز جمعه پزشکان دست‌کم 50 زخمی را گزارش داده بودند که اکثر آنها از نظامیان بودند و در دسته‌های 5 تایی و 10 تایی به بیمارستان انتقال داده می‌شدند.»
به گزارش «اعتماد»، از زمان حمله سراسری روسیه به اوکراین در 24 فوریه مسکو موفق شد مناطق زیادی از خاک اوکراین را از جمله در چهار استان دونتسک، لوهانسک، زاپروژیا و خرسون اشغال کند. در مقابل نظامیان اوکراینی نیز تلاش‌های گسترده‌ای برای آزادسازی مناطق اشغالی داشتند و دستاوردهای زیادی در این مسیر به دست آوردند که از جمله آنها می‌توان به جلوگیری از سقوط کی‌یف، آزادسازی بخش عمده‌ای از استان خارکیف، آزادسازی بخش‌هایی دونتسک و لوهانسک و عقب راندن روس‌ها از خرسون اشاره کرد. با این وجود برای هر دو طرف منطقه باخموت شبیه به یک بن‌بست و نقطه نهایی پیشرفت بوده است.
برای ماه‌ها انبوهی از نیروها و تجهیزات ارتش‌های روسیه و اوکراین درگیر نبرد برای تسخیر یا بازپس‌گیری باخموت بود. روس‌ها مرتبا برای تسخیر شهر حمله می‌کردند، موفقیت‌های محدودی به دست می‌آوردند و اوکراینی‌ها با ضدحمله برای بازپس‌گیری مناطق اشغال شده به باخموت حمله می‌کردند.
واشنگتن‎پست می‌نویسد: «نتایج جنگ در باخموت یک فاجعه کامل بود. شهری که روزگاری حدود 70 هزار نفر جمعیت داشت عملا از بین رفته و به گفته ساکنان بمباران در روزهای اخیر با شدتی در جریان بوده که قبلا بی‌سابقه بود.» یک شاهد عینی می‌گوید: «جنگ در اینجا شبیه به صحنه‌هایی از جنگ جهانی اول است؛ ساختمان‌هایی که قبلا بمباران شده بودند بار دیگر بمباران می‌شوند و در خط مقدم به دلیل بارش برف و باران منطقه‌ای گل‌آلود است که سربازان برای راه رفتن هم به مشکل برمی‌خورند.»
خبرنگار اعزامی روزنامه نیویورک‌تایمز درباره دلایل برتری روس‌ها در حملات روزهای اخیر به باخموت به نقل از سربازان اوکراینی، ساکنان محلی و یک مقام دفاعی ایالات متحده نوشته است که سیلی از نیروهای تازه‌نفس شامل نیروهای ویژه، نیروهای کمتر آموزش دیده و برخی گروه‌های شبه‌نظامی روسی راهی این منطقه شده بودند.
شدت حملات نیروهای روسیه برای تصرف شهر باخموت در شرایط فعلی تحلیلگران نظامی را گیج کرده است. در سایر جبهه‌های جنگ روس‌ها عمدتا در حال استحکام‌بخشی به مواضع خود و تقویت منابع و ارسال تجهیزات به منظور آماده شدن برای مواجهه با فصل زمستان هستند، اما در باخموت واقع در استان دونتسک آنها نهایت تلاش خود را برای تسخیر این شهر به کار بسته‌اند. تحلیلگران نظامی می‌گویند اگر این اتفاق در فصل تابستان رخ می‌داد و روس‌ها پس از تصرف بخش اعظمی از لوهانسک به تلاش‌ها برای تسخیر باخموت شدت می‌بخشیدند، اتفاقی قابل توجیه بود و می‌شد انتظار داشت که آنها باخموت را تصرف کنند تا بتوانند از آن شهر برای تصرف اسلوویانسک و کراماتورسک بهره گیرند، اما اکنون که نیروهای روسیه با شکست‌های پیاپی شمال شرق اوکراین و استان خارکیف را از دست داده‌اند و با کمبود تجهیزات مواجه هستند، تلاش برای دستیابی به این هدف عجیب به نظر می‌رسد.
مایکل کافمن، تحلیلگر نظامی و مدیر پروژه مطالعات روسیه در اندیشکده C.N.A معتقد است: «ارتش روسیه با درخواست‌های غیرواقع‌گرایانه سیاسی مواجه هستند که باید پیشرفت‌هایی جدی در میدان جنگ داشته باشند.» به گفته او، بیشتر نیروهای مستقر در این جبهه آموزش دیده نیستند و همزمان کمبود جدی تجهیزات وجود دارد دارد که باعث می‌شود موفقیت نهایی آن در تسخیر کامل و تثبیت تسلط روی باخموت بعید به نظر برسد.
وزارت دفاع انگلیس در بیانیه‌ای پیشرفت‌های اخیر روسیه در شرق اوکراین را «غیرکلیدی» توصیف کرده است. این نهاد در بیانیه‌ای ادعا کرده که روس‌ها در دونتسک متحمل تلفات شدیدی شده و بعید است که بتوانند پیشرفت‌های کلیدی را در این منطقه کلیدی به دست آوردند. بر اساس ترجمه خبرگزاری فارس روزنامه انگلیسی «ایندیپندنت» روز یکشنبه در این خصوص گزارش داد، وزارت دفاع این کشور مدعی شد که روسیه بعید است بتواند نیروهای کافی برای رسیدن به پیشرفت‌های چشمگیر در میدان نبرد سرنوشت‌ساز منطقه دونتسک که در هفته‌های گذشته شاهد نبردهای فشرده‌ بوده است، جمع‌آوری کند.
همزمان با این تحولات در شرق، در جنوب شرایط متفاوتی حاکم است. رییس شرکت دولتی انرژی هسته‌ای اوکراین گفت: نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه نیروهای روسی ممکن است برای ترک نیروگاه هسته‌ای بزرگ زاپروژیا که در ماه مارس بلافاصله پس از تهاجم خود تصرف کردند، آماده شوند. به گزارش خبرگزاری رویترز، چنین حرکتی می‌تواند تغییری عمده در میدان جنگ در منطقه زاپروژیا باشد که در جنوب شرق اوکراین واقع است و بخش‌هایی از آن در اشغال نیروهای روسی قرار دارد و از ابتدای جنگ تاکنون چندین باز خط مقدم در آن جابه‌جا شده است. در چند ماه گذشته گلوله‌باران اطراف نیروگاه هسته‌ای زاپروژیا که بزرگ‌ترین نیروگاه هسته‌ای در اروپا محسوب می‌شود، خطر یک فاجعه هسته‌ای را گوشزد کرده است.
پترو کوتین، رییس شرکت «انرژواتم» اوکراین روز دوشنبه در تلویزیون ملی این کشور گفت: در هفته‌های اخیر ما به‌طور موثر اطلاعاتی دریافت کرده‌ایم که نشان می‌دهد آنها (نیروهای روسی) احتمالا در حال آماده شدن برای ترک نیروگاه هستند. او در توضیح این ادعای خود افزود: اولا اینکه گزارش‌های زیادی در رسانه‌های روسی هست که عنوان می‌کنند تخلیه این نیروگاه کاری است که ارزشش را دارد و شاید بد نباشد که کنترل این نیروگاه را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی واگذار کنیم. این امر احساس می‌شود که آنها دارند چمدان‌های‌شان را می‌بندند و هر چیزی را که بتوانند می‌دزدند. روسیه و اوکراین که محل بدترین حادثه هسته‌ای جهان در چرنوبیل در سال 1986 بود، برای ماه‌ها بارها یکدیگر را به گلوله‌باران مجتمع راکتور زاپروژیا متهم کرده‌اند که دیگر انرژی تولید نمی‌کند. کوتین در پاسخ به این سوال که آیا هنوز خیلی زود نیست که درباره خروج نیروهای روسی از نیروگاه صحبت کنیم، در تلویزیون گفت: «خیلی زود است. ما اکنون چنین چیزی را نمی‌بینیم، اما آنها در حال آماده شدن (برای ترک) هستند.»