بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - فارس‌پلاس؛ دیگر رسانه‌ها- صبح نو نوشت: دعوت از امیرعبداللهیان به اجلاس وزیران خارجه بریکس در حالی مطرح شده است که خوب است بدانیم مجموعه بریکس بیش از 40 درصد جمعیت جهان، 30 درصد مساحت جهان، 18 درصد تجارت کالا و 25 درصد سرمایه جذب شده به اقتصاد جهانی را در اختیار دارند.
این نشست در اواخر هفته جاری در شهر «کیپ تاون» آفریقای جنوبی برگزار می‌شود و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز به دعوت آفریقای جنوبی در این نشست شرکت می‌کند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
اگر چه ایران همچنان به عضویت این گروه درنیامده؛ اما درخواست عضویت خود را برای پیوستن به این گروه ارائه کرده است.
نزدیک به یک دهه از تشکیل مجموعه بریکس می‌گذرد و نخستین‌بار در آغاز دهه 2000 میلادی بود که یکی از تحلیل‌گران مؤسسه گلدمن ساکس در مقاله‌ای، قدرت‌های اقتصادی نوظهور برزیل، روسیه، هند و چین را بزرگ‌ترین اقتصادهای آینده جهان و رقیبان بالقوه آمریکا خواند. پس از بحران مالی در سال 2009، این کشورها در سال 2011 به همراه آفریقای جنوبی، مجموعه بریکس را تشکیل دادند که نقش مهمی را در اقتصاد جهانی ایفا کرد. در اهمیت این مسأله ذکر همین نکته کافی است که بدانیم میانگین رشد اقتصادی کشورهای عضو بریکس بین سال‌های 2000 تا 2018 نزدیک به پنج درصد بوده که بالاتر از میانگین جهانی 2.9 درصد در این دوره است.
در سال‌های اخیر شاهد بودیم که این گروه علاوه بر گفت‌وگوهای اقتصادی میان اعضای خود، اقدام به برپایی بانک توسعه نوین کرده‌اند که به تازگی بنگلادش، امارات، اروگوئه و مصر به عضویت این بانک پیوسته‌اند. بانکی که برای برپا کردن صنایع وابسته به انرژی‌های بازگشت‌پذیر، به کشورهای عضو یا در حال توسعه وام می‌دهد و در تلاش است نقشی را مشابه بانک جهانی ایفا کند. اقدامی که عملا می‌تواند با افزایش توان سیاسی و اقتصادی کشورهای عضو گروه بریکس، در جهت ثبات‌بخشی بازار اقتصادی جهان مؤثر باشد.
چرایی اهمیت عضویت ایران در بریکس
عضویت ایران به عنوان یکی از تأمین‌کننده‌های بزرگ انرژی، نقش حیاتی برای بریکس دارد؛ چراکه فرصت‌های اقتصادی بسیاری برای اعضای این گروه فراهم می‌کند و از سویی، این معامله برای طرفین برد- برد است، چون ایران نیز برای بهبود وضعیت اقتصادی خود نیازمند سرمایه‌گذاری اقتصادی است و مجموعه بریکس می‌تواند جایگاه مناسبی در این حوزه باشد. بیشتر کشورهای گروه بریکس، از کشورهای در حال توسعه و خواهان جذب سرمایه هستند و اگر چه مشکلات تحریمی در موضوعات اقتصادی همچنان برای ایران وجود دارد؛ اما عضویت ایران می‌تواند فشارها را برای برداشته شدن این مسأله کاهش دهد.
هر چند نباید از این موضوع غفلت کرد که عضویت ایران در بریکس علاوه بر مؤلفه‌های اقتصادی، دارای مؤلفه‌های سیاسی در کوتاه‌مدت و بلندمدت نیز هست؛ چراکه موضع‌گیری ضدغربی ایران را به خوبی نشان می‌دهد و در تداوم گفت‌وگوهای احیای برجام، عملا این پیام را به غربی‌ها می‌دهد که دست ایران از نظر سیاسی بسته نیست و با کشورهای غیرغربی در تعاملات خوبی قرار دارد. هر چند ساختار بریکس آنچنان که مطلوب است شکل نگرفته و آینده بریکس در گروی تحولات آینده جهان است؛ اما این مسأله تأثیرات خود را در درازمدت نشان می‌دهد و عضویت ایران در بریکس، عملا فرصتی را برای نقش‌آفرینی در عرصه اقتصادی نشان می‌دهد. البته باید توجه داشت که عضویت رسمی در اجلاس بریکس، نیازمند گذراندن فرآیندهایی است و این‌گونه نیست که درخواستی صورت بگیرد و وارد این اجلاس شویم، از این‌رو عضویت ایران هم باید فرآیندها را طی کند؛ اما یکی از مهم‌ترین مزایای پیوستن به این مجمع، به خصوص برای ایران و روسیه که مشمول تحریم‌های غرب هستند، بانک کشورهای بریکس است که «بانک توسعه نوین» نام دارد.
این بانک که یک بانک توسعه چندملیتی توصیف شده، سامانه اعلام پرداختی دارد که بدیلی برای سوئیفت، سامانه مالی ارتباطات بین‌بانکی جهانی است و یکی دیگر از اهداف بریکس، انفصال از دلار به عنوان ارز معیار تجارت بین‌المللی است. به گفته روسیه، تشکیل صندوق «ذخیره ارزی بین‌المللی» بر اساس ارز کشورهای عضو در جریان است.
شرایط عضویت ایران در مجموعه بریکس
هر چند هنوز کشورهای عضو بریکس معیارهای خودشان را برای اعضای جدید مشخص نکرده‌اند و در حال نوشتن این معیارها هستند؛ اما با توجه به معیارها و توانایی‌هایی که کشورمان از آن برخوردار است، ایران به راحتی می‌تواند خود را با معیارهای احتمالی اعضای بریکس تطبیق دهد. خوب است بدانیم که در حال حاضر حدود 19 کشور تقاضای عضویت در گروه بریکس را مطرح کرده‌اند و جمهوری اسلامی ایران جزو اولین کشورهایی است که در این زمینه، تقاضای خود را مطرح کرده است. طبیعی است که ایران همچنین در بخش انرژی، نیروگاه، ساختمان‌سازی، جاده‌سازی، فعالیت‌های دانش‌بنیان و صدور خدمات فنی و مهندسی از توانایی بالایی برخوردار است و عضویت در این سه گروه، می‌تواند دستاوردهای مختلفی برای کشورمان به همراه داشته باشد.
موضوعی که با استفاده از تسهیلات مجموعه بریکس می‌تواند در جهت اجرایی شدن پروژه‌ها در ایران مورد استفاده قرار بگیرد. از طرفی، شرکت ایران در این اجلاس بسیار مهم است؛ چراکه در کنار آن، دیدارهای جانبی با کشورهایی چون روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی و سایر کشورهای ناظر صورت می‌گیرد و از این رو این اجلاس می‌تواند فرصت خوبی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی محسوب شود.
ایران پس از روی کار آمدن دولت رئیسی، محور تقویت روابط سیاسی و تجاری با کشورهای همسایه و نیز متحدان خود در شرق را تقویت کرده؛ رویکردی که هدف از آن، باز کردن اقتصاد ایران و مقابله با تحریم‌های اقتصادی آمریکا است. بر همین اساس، آقای رئیسی کارنامه مثبتی را از خود در توسعه نگاه به شرق اجرایی کرده تا در قالب رشد 8 تا 450 درصدی تجارت خارجی کشور، با همسایگان مراوده داشته باشد و این مسأله می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای را در نظام بین‌الملل داشته باشد که ثمرات آن برای ایران و کشورهای عضو بریکس برد- برد خواهد بود.
پایان پیام/ت