ایرانیان جهان - ایسنا / ترکیه بعد از توقف روابط خود با دولت «بشار اسد» در سال 2012 و تعطیلی فعالیت‌های تجاری زمینی که در آن سال به حدود 13 میلیارد دلار رسیده بود، اکنون با روی کار آمدن دولت انتقالی در سوریه، در تلاش است تا از طریق سوریه و اردن، مسیرهای زمینی و ریلی به سمت کشورهای حوزه خلیج فارس را احیا کند.
آنکارا هفته گذشته بعد از آغاز محدود حمل‌ونقل زمینی میان ترکیه و سوریه، اعلام کرد که پروژه «جاده خاورمیانه» را کلید زد تا این کشور را از طریق سوریه به اردن متصل کند.
«عمر بولات» وزیر تجارت ترکیه افشا کرد که کریدور زمینی «جاده خاورمیانه» سال آینده بعد از رفع مشکلات فنی (مربوط به ویزا و بازسازی زیرساخت‌های داخل سوریه) با تمام ظرفیت خود عملیاتی خواهد شد چراکه هدف این پروژه، تسهیل عبور کامیون‌های ترکیه از خاک سوریه به مقصد اردن و کشورهای حوزه خلیج فارس است و این روابط تجاری میان ترکیه و این کشورها را تقویت می‌کند.
بولات با تاکید بر ازسرگیری عبور و مرور کامیون‌های ترکیه از سوریه به شکل محدود، گفت: با وجود برخی چالش‌ها که دمشق و آنکارا در حال رفع تدریجی آنها هستند، مرحله آزمایشی این گذرگاه با عبور واقعی از آن به سمت اردن و کشورهای حوزه خلیج همراه بود.
وزیر تجارت ترکیه افزود: اهمیت این مسیر فراتر از ابعاد لجستیک بوده و یک کریدور محوری و دارای عمق راهبردی محسوب می‌شود که از اروپا کشیده شده و با عبور از خاک ترکیه به سوریه، اردن، عربستان، کشورهای حوزه خلیج فارس و از آنجا به مصر می‌رسد.
بازار ![]()
او ادامه داد: راه‌اندازی این مسیر به آن شکلی که قبل از سال 2010 بود، می‌تواند موجب احیای اقتصادی مناطقی شود که از آنها عبور می‌کند و نشاط را به تجارت منطقه بازگرداند.
ترکیه و سوریه در ژوئن گذشته بعد از سال‌ها توقف، یادداشت تفاهمی را برای ازسرگیری حمل‌ونقل زمینی مستقیم از طریق گذرگاه‌های مرزی امضا کردند.
با این یادداشت تفاهم، امکان ارسال زمینی مستقیم کالاها از ترکیه به اردن، عربستان، امارات، قطر و کشورهای حوزه خلیج فارس فراهم می‌شود و این کریدور خاورمیانه را احیا می‌کند و به عنوان جایگزینی برای کریدور شمالی میان چین و اروپا عمل می‌کند که از ترکیه عبور کرده و به قفقاز سپس دریای خزر و از آنجا به ترکمنستان، قزاقستان و چین می‌رسد.
«محروس الخطیب» رئیس سابق حمل‌ونقل سوریه در گفت‌وگو با وبگاه «العربی الجدید» اظهار کرد: یادداشت تفاهم میان ترکیه و سوریه بر اساس توافق بین‌المللی حمل‌ونقل که 20 سال قبل امضا شده بود، تنظیم و امضا شد، بر اساس این یادداشت تفاهم، سیستم انتقال کالا در گذرگاه‌های مرزی را که در حال حاضر با تخلیه بار خودروهای ترکیه‌ای به خودروهای سوری و برعکس در گذرگاه باب‌الهوا انجام می‌شود، لغو می‌شود چراکه در این یادداشت تفاهم، تسهیل عبور کامیون‌ها و تردد ترانزیتی در خاک دیگر کشورها پیش‌بینی شده بود.
الخطیب درباره آمادگی جاده‌های سوریه و عملیات‌های فنی پیش‌بینی کرد که این اقدامات به زودی و بعد از دیدارها و نشست‌های 2جانبه، تایید اجرای قریب‌الوقوع توافق از سوی اداره کل گذرگاه‌های زمینی و دریایی سوریه، همکاری‌های 2جانبه، موافقت 2 طرف با استفاده از امکانات موجود و نیز تعهد طرفین به اعمال عوارض جاده‌ای انجام خواهند شد چراکه طبق توافق، مشکلات فنی باقی مانده همانند تسهیل صدور ویزا برای رانندگان و همکاری برای ساماندهی به حمل‌ونقل زمینی و برگزاری برنامه‌های تمرینی مشترک باید حل شوند.
رئیس سابق حمل‌ونقل سوریه گفت: احیای گذرگاه زمینی جاده خاورمیانه تمامی ابعاد تجاری منطقه را احیا خواهد کرد و هرگز فقط به نفع یک طرف نخواهد بود هرچند که در این میان ترکی بیشترین بهره را از انتقال کالاهایش به سوریه، اردن و کشورهای حوزه خلیج فارس آن هم با هزینه‌های اندک خواهد برد اما سایر کشورها نیز از عوارض جاده‌ای و خدمات حمل‌ونقل سود خواهند برد و کالاها و تولیدات سوریه، اردن و کشورهای حوزه خلیج فارس با هزینه‌هایی کمتر از حمل‌ونقل هوایی و یا هزینه‌های سایر کریدورها، به ترکیه و یا کشورهای اروپایی خواهد رسید.
از سوی دیگر «طه عوده اوغلو» تحلیلگر ترکیه‌ای به «العربی الجدید» گفت: احیای جاده خاورمیانه و آغاز عبور روزانه صدها دستگاه کامیون ترکیه از طریق سوریه و اردن تا کشورهای حوزه خلیج فارس، حجم صادرات ترکیه را که در سال گذشته 260 میلیارد دلار بود، افزایش خواهد داد و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، بر توان رقابت کالاهای ترکیه‌ای در بازارهای عربی خواهد افزود.
این تحلیلگر ترکیه‌ای در ادامه نیز ضمن تایید آغاز عبور و مرورها هر چند به شکل تدریجی تا زمانی که جاده‌ها و پل‌های ویران شده سوریه بازسازی شده و توافق‌های فنی و قانونی مربوط به بازرسی کالاها، گمرک و ویزا تکمیل شود، گفت: بر خلاف آنچه مطرح شده که کریدور زمینی خاورمیانه فعالیت بنادر را لغو خواهد کرد و یا بر آن تاثیر خواهد گذاشت، این کریدور زمینی بر فعالیت بنادر تمامی کشورهای منطقه، فعالیت‌های تجاری و ازسرگیری صادرات به اروپا تاثیر می‌گذارد نه برعکس.