ایرانیان جهان - ایرنا /با اینکه روزها خبرهای متعددی از مصوبات حمایت مالی از بازار سرمایه منتشر می شود، اما افت شاخص و خروج پول حقیقی نشان می‌دهد بورس همچنان اسیر تردید، بی‌اعتمادی و کمبود نقدینگی است؛ مساله‌ای که حل آن فقط با اقدام عملی و هماهنگی جدی نهادهای مالی ممکن خواهد بود.
گزارش‌ها از تالار بورس حاکی از آن است که بازار سرمایه این هفته نیز برای دومین هفته متوالی روزهای منفی و سرشار از ابهامات را پشت سر گذاشت؛ تعطیلات میانه تیر و نوسان های ناشی از تحولات سیاسی - امنیتی، فضای معاملاتی بورس را درگیر خود کرده است.
2 روز ابتدایی هفته با تعطیلی همراه بود، اما روند معاملات در روزهای باقی‌مانده، حتی با وجود انتشار خبر حمایت نهادهای مالی، نتوانست انتظارات بازیگران حقیقی و حقوقی بازار را برآورده کند.
بازار ![]()
شوک حاصل از جنگ و توقف طولانی معاملات موجب شدت گرفتن عرضه و افزایش فشار نقدینگی بر سهامداران شد این وضعیتی بود که سهامداران طی هفته نخست بعد از بازگشایی تجربه کردند اما آخر هفته دوم تیر را با اخبار خوش مربوط به حمایت از بازار سرمایه به پایان رساندند و به استقبال تعطیلات رفتند؛ اما سه روز فعالیت بازار این هفته، نشان داد، حمایت‌های نیمه تمام یا وعده های عملیاتی نشده، چندان تاثیری روی روند این نهاد مالی نداشته است.
تلاش‌های ناکام در آرام‌سازی بازار
تصویب تزریق 60 هزار میلیارد تومانی بانک مرکزی به بازار سرمایه، از جمله نخستین تلاش های تصمیم گیران بازار سهام بود، اعلام اولیه مصوبات شورای عالی بورس، به‌طور مقطعی آرامش روانی ایجاد کرد و حتی شاخص کل در نخستین روز هفته جاری (دوشنبه) مثبت شد اما این دلخوشی عمر طولانی نداشت.
دوشنبه هفته جاری بازار با رشد آغاز شد و امیدواری‌هایی نسبت به بازگشت شاخص کل ایجاد کرد؛ با این حال، روند برگشتی آنی بود و شاخص کل در پایان معاملات از 30 هزار واحد رشد در ساعات ابتدایی، به افزایش 19 هزار واحدی اکتفا کرد و در سطح 2 میلیون و 709 هزار واحد ایستاد.
جزئیات معاملات نشان داد ارزش خرید حقیقی‌ها از صندوق‌های اهرمی یک هزار و 182 میلیارد تومان بود، اما ارزش فروش آن‌ها نیز رقم قابل‌توجهی را ثبت کرد و صندوق‌ها با بازده منفی 10 تا منفی 23 درصدی، حکایت از نبود چشم‌انداز مطمئن میان سرمایه‌گذاران دارند.
نمادهایی چون فملی، فولاد و وبملت در رشد شاخص نقش داشتند، اما فشار فروش، نمادهایی همچون خساپا و وتجارت را در صدر معاملات حقیقی قرار داد.
سه‌شنبه و چهارشنبه؛ ریزش ادامه‌دار با وجود مصوبات روی کاغذ
با افزایش دامنه نوسان صندوق‌های اهرمی از 3 به 4 درصد، بار دیگر موج ریزش تشدید شد؛ روز شنبه شاخص کل 51 هزار واحد افت کرد و تا 2 میلیون و 600 هزار واحد پایین آمد.
در این شرایط، نه‌تنها بازارگردان‌های حقیقی نقش موثری در تعادل بازار نداشتند، بلکه خروج پول حقیقی 544 میلیارد تومان فقط در سه‌شنبه و خروج 268 میلیارد تومان از صندوق‌های سهامی نشان داد که امیدواری به اجرای بسته حمایتی، هنوز واقعی نشده است.
جلسه فوق‌العاده هیات امنای صندوق تثبیت بازار سرمایه به تصویب اوراق تبعی بیمه سهام (تا سقف 500 میلیون تومان برای هر شخص حقیقی با معیار سبد سهام در تاریخ 17 تیر 1404) و انتشار اوراق جدید جمعاً به مبلغ 20 هزار میلیارد تومان منجر شد، اما این مصوبات، فعلاً در مسیر اجرا و تاثیرگذاری محسوس بر بازار نیست.
چهارشنبه، بازار با تداوم روند منفی و خروج 2.2 هزار میلیارد تومان پول حقیقی، هفته را به پایان برد و شاخص کل در عدد 2 میلیون و 638 هزار واحد متوقف شد؛ وضعیتی که ارزش معاملات خرد را حدود 6 هزار میلیارد تومان نمایش داد.
بسته‌های حمایتی: دردسر اجرایی و حلقه مفقوده هماهنگی
در هفته گذشته اگرچه بسته‌ای از حمایت‌های پولی تدوین شد که شامل60 هزار میلیارد تومان از بانک مرکزی، 20 همت تأمین شده از بانک‌ها و 20 همت تعهد جدید که هنوز تحقق نیافته و 20 همت درخواست از صندوق توسعه ملی بود، اما این وعده‌ها هنوز به نقدینگی پایدار و ورود اثرگذار به بازار سهام تبدیل نشده است.
تصویب بیمه سهام هم منتظر مرحله اجراست، موضوعی که حلقه مفقوده جریان تزریق منابع مالی به بازار و حمایت از بورس محسوب می‌شود.
بازار منتظر تحقق وعده‌های حمایتی
همایون دارابی تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه در همین زمینه معتقد است بازار سرمایه در شرایط فعلی نیازمند حمایت فعال‌تر بازیگران بزرگ حقوقی و دولتی است؛ خصوصاً آن‌که بیش از 80 درصد بازار به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به بخش عمومی وابسته است.
راهکار پیشنهادی او برای توقف صف‌های فروش و کاهش عمق بحران، همدلی میان حقوقی‌ها و جلوگیری از فشار فروش در بزرگ‌ترین هلدینگ‌های دولتی به‌ویژه در صنایع پتروشیمی، معدنی و فلزی است.
او خروج کم‌سابقه پول حقیقی از بازار و کوچ آن به صندوق‌های درآمد ثابت را نشانه‌ای جدی از عدم اعتماد به اثربخشی بسته‌های حمایتی می‌داند و هشدار می‌دهد که عملیاتی‌نشدن وعده 120 هزار میلیارد تومانی دولت، چشم‌انداز بازار را مبهم‌تر خواهد کرد.
همزمان نزدیک‌شدن به فصل مجامع، با توجه به ازدحام برگزاری مجامع عقب‌افتاده در هفته آینده، می‌تواند نوسانات را افزایش دهد؛ اما به باور بسیاری از کارشناسان، بازار در انتهای فصل مجامع عموماً به سمت آرامش نسبی میل پیدا می‌کند.
بازار سرمایه ایران حتی پس از تعطیلی‌های مصلحتی برای محافظت دارایی سهامداران در ایان جنگ، این روزها زیر سایه کمبود هماهنگی اجرایی، سیاست‌های حمایتی نصفه‌ونیمه و خروج نقدینگی، مسیر اصلاحی خود را ادامه می‌دهد. روشن است که آینده بازار، بیش از هر زمان، به عزم دولت و بانک مرکزی برای اجرایی‌کردن کامل و سرعت‌بخشی به بسته‌های مصوب حمایتی، و ایجاد همدلی واقعی میان بازیگران حقوقی مشروط است.
آن‌چه هفته آینده جریان بازار سرمایه را تعیین خواهد کرد نه مصوبه‌ها روی کاغذ، که نشان‌دادن هماهنگی عملی از تالار شیشه ای بورس تهران است.