ایرانیان جهان - فارس / راه آهن جدید ایران و چین با کاهش مدت زمان ترانزیت کالا از 30 به 15 روز، مسیر تجاری شرق آسیا به غرب را متحول کرده و ایران را به هاب کلیدی ترانزیتی در کریدور «یک کمربند، یک جاده» بدل کرده است.
یک راه آهن ترانزیتی جدید میان چین و ایران رسماً به بهره برداری رسید که با افتتاح اولین قطار باری از شهر شیآن چین (هاب باری شرق) تا بندر خشک آپرین (قلب ریلی ایران) نزدیک تهران، تحولی چشمگیر در عرصه حمل ونقل و تجارت منطقهای رقم زده است. این مسیر ریلی نقطه عطفی در اتصال قاره آسیا به غرب به شمار میرود و فرصت های گسترده ای را برای سرعت بیشتر و امنیت بارهای تجاری فراهم می کند. به گفته مهدی باقری، کارشناس حمل‌ونقل و ترانزیت، این مسیر ریلی که بخشی از استراتژی کلان حمل ونقل شرق به غرب و برنامه راه ابریشم جدید (Belt and Road Initiative) چین است، موجب کاهش مدت زمان انتقال کالا از حدود 30 روز دریایی به نصف آن یعنی تنها 15 روز شده است. وی افزود: این به معنی صرفه جویی قابل توجه در زمان و هزینه ی حمل ونقل کالاهایی چون تجهیزات صنعتی، مواد معدنی و محصولات انرژی تجدیدپذیر است و تجارت را رقابت پذیر می‌کند. یکی از ویژگی های مهم این کریدور، عبور آن از مسیرهایی است که پیش از این به دلیل محدودیت های جغرافیایی و سیاسی به عنوان نقاط گلوگاهی در مسیرهای تجاری بین المللی شناخته می‌شدند. این خط ریلی جدید با کنار زدن این نقاط حساس، امنیت و پایداری عرضه کالاها را به شدت افزایش می دهد و تحویل به موقع محصولات را تضمین می کند. این خط ریلی نماد همکاری عمیق سیاسی و اقتصادی میان دو کشور است که از سال 2021 و با امضای توافقنامه جامع 25 ساله میان ایران و چین، جایگاه خود را یافته است. در این توافق، پروژه های زیربنایی، انرژی و تجاری در دستور کار مشترک قرار گرفت که راه آهن جزو طرح های کلیدی آن محسوب میشود.
بازار
به باور کارشناسان، این همکاری می تواند نقشی حیاتی در تعمیق تعاملات اقتصادی و جغرافیایی دو کشور و حتی منطقه گسترده تر ایفا کند و دو کشور را به سوی کریدوری شدن (همبندی سیاسی-اقتصادی-امنیتی) سوق می دهد. از سوی دیگر، این مسیر راه آهن فرصتی مهم برای ایران به منظور تبدیل شدن به هاب ترانزیتی منطقه است. قرار گرفتن ایران در کریدور ترانزیتی بین شرق آسیا و بازارهای غرب آسیا و اروپا، باعث جذب سرمایه گذاری های جدید و توسعه زیرساخت های لجستیکی داخلی خواهد شد. توسعه این مسیرها همچنین می تواند به رونق بنادر خشکی و دریایی ایران کمک کند و ظرفیت صادرات و واردات کشور را افزایش دهد. اما مزایای راهآهن محدود به جنبه های اقتصادی نیست. ایجاد مسیری سریع و امن تر برای حمل کالا، به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای نیز کمک می کند؛ چون حمل ونقل ریلی نسبت به حمل ونقل دریایی و هوایی ردپای کربنی کمتری دارد و از این نظر هم با اهداف توسعه پایدار مطابقت دارد. در نهایت، این افتتاح نه تنها یک دستاورد لجستیکی و ترانزیتی بلکه نمادی روشن از تحول در نقشه روابط و دادوستدهای منطقه ای و بین المللی به خصوص ذیل بریکس است. با پیشرفت پروژه های مرتبط، انتظار می رود همکاری های گسترده تری میان ایران و چین در حوزه های متنوع اجرایی شود و ایران جایگاه خود را به عنوان کانون اقتصادی-ترانزیتی منطقه تثبیت نماید.