ایرانیان جهان - فرارو / حمله به قطر، تنش‌های از پیش متشنج بین ترکیه و اسرائیل را تشدید کرده و سوالاتی را در مورد احتمال رویارویی مطرح کرده است. تحلیلگران اسرائیلی معتقدند از زمان حمله حماس در 7 اکتبر، اسرائیل دکترین امنیت ملی خود را تغییر داده تا به جای به تعویق انداختن پاسخ، با همه تهدیدات بالقوه به عنوان تهدیدات فوری برخورد کند.
اگر قرار باشد یک نقطه مشخص و جدید برای تنش بین اسرائیل و ترکیه پیدا کرد، 9 سپتامبر برابر با 18 شهریور، دقیقا همان نقطه است؛ روزی که اسرائیل علیه قطر حملات هوایی انجام داد رهبران ارشد حماس را که برای مذاکرات صلح در دوحه، پایتخت قطر جمع شده بودند، هدف قرار داد. با این حملات هوایی، اسرائیل اکنون شش کشور خاورمیانه را در جنگ دو ساله خود علیه حماس هدف قرار داده است: فلسطین (غزه)، لبنان، سوریه، یمن، ایران و سپس قطر. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، اخیرا گفته است: «از نظر ایدئولوژیکی، نتانیاهو مانند یکی از بستگان هیتلر است.»
اکنون یک پرسش مهم در ذهن اردوغان و کابینه او نقش بسته است؛ آیا مقصد بعدی حمله ترکیه خواهد بود؟مگر ترکیه عضو ناتو نیست؟!
بازار ![]()
چرا ترکیه با وجود عضویت در ناتو در برابر حمله اسرائیل احساس خطر می کند؟
اسرائیل با حمله به رهبران حماس در قطر، یک پیم به ترکیه داده است: آخرین پناهگاه حماس در ترکیه، می‌تواند هدف بعدی حمله باشد. به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران حوزه سیاست خارجی، عضویت ترکیه در ناتو، محافظتی در برابر حمله اسرائیل ایجاد نمی‌کند. حمله اسرائیل می‌تواند به عنوان دفاع مشروع از خود در برابر یک کشور حامی تروریسم تلقی شود و واکنش جمعی ناتو طبق ماده 5 به صورت خودکار انجام نمی‌شود.
این طرح می‌تواند توسط اعضای کلیدی مانند ایالات متحده یا حتی سوئد و فنلاند که از آنکارا کینه دارند، وتو شود.نیروهای اسرائیلی به اهداف حماس در قطر، به عنوان یکی از امیرنشین‌های خلیج فارس که حمله کردند. رهبران حماس دوحه را خانه خود می دانستند و شاید معتقد بودند حضور در قطر، مصونیت ویژه ای برای آنان ایجاد می کند. با این وجود، اسرائیلی ها نه تنها مثل بسیاری از حملات پیشین خود از حملات مخفیانه قابل انکار استفاده نکردند، بلکه، از حملات هوایی استفاده کردند و زمزمه‌هایی در واشنگتن نیز تایید می کند که این حمله با هماهنگی کامل کاخ سفید انجام شده است.
ناتو سازمانی مبتنی بر اجماع است و به ندرت تصمیمات آن قطعی و از پیش تعیین‌شده است. سوئد و فنلاند از باج‌خواهی ترکیه که در هنگام پیوستن آنها به این اتحاد دفاعی وجود داشت، خشمگین هستند. ترکیه با درخواست محدود کردن آزادی‌های مدنی درمورد شهروندان ترک تبار سوئد و در مورد سوئد، حتی استرداد یک فعال کرد تبار، آنها را تحقیر کرد. بنابراین انجام وتو علیه ترکیه در استکهلم یا هلسینکی گزینه‌ای محتمل است.علیرغم روابط نزدیک شخصی و تجاری دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، ایالات متحده نیز با احتمال وتو علیه ترکیه مواجه است. اما ترکیه آمادگی این مواجه را دارد؟
آیا ترکیه آمادگی حمله احتمالی اسرائیل را دارد؟
حمله به قطر، تنش‌های از پیش متشنج بین ترکیه و اسرائیل را تشدید کرده و سوالاتی را در مورد احتمال رویارویی مطرح کرده است. تحلیلگران اسرائیلی معتقدند از زمان حمله حماس در 7 اکتبر، اسرائیل دکترین امنیت ملی خود را تغییر داده تا به جای به تعویق انداختن پاسخ، با همه تهدیدات بالقوه به عنوان تهدیدات فوری برخورد کند.رهبران اسرائیل، از جمله شخص نتانیاهو، بارها قول داده‌اند که چهره‌های حماس را «هر کجا که باشند» تحت تعقیب قرار دهند و ترکیه یکی از مکان هایی است که ادعا می شود برخی اعضای حماس را در خود جای داده است. بنابراین نمی توان گفت ترکیه از هر نوع حمله اسرائیل شوکه خواهد شد.
ترکیه اخیراً سرمایه‌گذاری در بخش قابلیت‌های موشکی و پدافند هوایی خود را افزایش داده و اوایل امسال از سامانه‌های جدید موشک بالستیک و کروز رونمایی کرده است .اردوغان همچنین یک مرکز تحقیقاتی 1.5 میلیارد دلاری برای شرکت پیمانکار دفاعی آسلسان افتتاح کرد که رادار، جنگ الکترونیک و سیستم‌های دفاع هوایی را با نام تجاری «گنبد فولادی» توسعه می‌دهد. این موارد شامل سیستم دفاع هوایی سیپر (SİPER) نیز می‌شود که قادر به درگیری با اهداف در برد 150 کیلومتری است.نکته جالب این است که در روز حمله به قطر، شرکت آسلسان قرارداد جدیدی به ارزش 1.9 میلیارد دلار با دولت ترکیه برای تولید و تحویل سامانه‌های دفاع هوایی بین سال‌های 2027 تا 2031 امضا کرد .همچنین ترکیه ماه گذشته ساخت پناهگاه‌های ضد بمب را در تمام 81 استان خود آغاز کرد. با این حال، چالش‌ها همچنان باقی هستند.
ناوگان اف-16 ترکیه در حال فرسوده شدن است و مذاکرات با ایالات متحده برای پیوستن مجدد به برنامه اف-35 متوقف شده است . این امر آنکارا را واداشته است تا توسعه پلتفرم‌های بومی مانند جت جنگنده نسل بعدی کان که قرار است در سال 2030 ساخته شود و جت بدون سرنشین کیزیللما با قابلیت رادارگریزی متوسل شود. با این حال، تحلیلگران ترک معتقدند که هرگونه نقض حریم هوایی ترکیه توسط اسرائیل، واکنش فوری و سنگینی را به دنبال خواهد داشت.