ایرانیان جهان - خبرگزاری دانشجو / در دل آفریقا، کشوری با تاریخ پر فراز و نشیب و تنوع قومی گسترده، در سکوتی تقریبا کامل گرفتار جنگی ویرانگر شده است. سودان، از آوریل 2023 صحنه درگیری خونین میان ارتش و نیروهای «پشتیبانی سریع» بوده است؛ جنگی که زندگی میلیون‌ها انسان را تهدید کرده و با وجود ابعاد انسانی و فاجعه‌بارش، برای مدت‌ها از تیتر اخبار جهانی غایب بوده است.
در دل آفریقا، کشوری با تاریخ پر فراز و نشیب و تنوع قومی گسترده، در سکوتی تقریبا کامل گرفتار جنگی ویرانگر شده است. سودان، از آوریل 2023 صحنه درگیری خونین میان ارتش و نیروهای «پشتیبانی سریع» بوده است؛ جنگی که زندگی میلیون‌ها انسان را تهدید کرده و با وجود ابعاد انسانی و فاجعه‌بارش، برای مدت‌ها از تیتر اخبار جهانی غایب بوده است.
سوال تلخ اما مهم این است: چه تعداد قربانی و چه میزان ویرانی لازم بود تا رسانه‌های جهان توجه خود را به سودان جلب کنند؟
بازار
جنگی که از چشم جهان پنهان ماند
در طی بیش از دو سال درگیری، خیابان‌های خارطوم و میادین دارفور به میدان‌های جنگ تبدیل شدند. هزاران نفر جان خود را از دست دادند، میلیون‌ها نفر آواره شدند و حدود 25 میلیون انسان با کمبود شدید غذا و خدمات اولیه مواجه شدند. اما همه این فاجعه‌ها تا مدت‌ها در سایه بی‌توجهی رسانه‌های بین‌المللی باقی ماند.
این سکوت طولانی چند دلیل دارد. نخست، سودان از نظر سیاست بین‌الملل و منافع اقتصادی، آن اهمیتی را ندارد که کشورهای غربی به درگیری‌هایی مثل جنگ اوکراین می‌دهند. هیچ تهدید مستقیم امنیتی برای قدرت‌های جهانی ایجاد نمی‌کند، جایی که حضور لابی‌های سیاسی، رسانه‌های قدرتمند و جوامع مهاجر در آن‌ها نقش عمده‌ای در جلب توجه رسانه‌ها ایفا می‌کند.
در مقابل، درگیری‌های اوکراین به دلیل ارتباط مستقیم با قدرت‌های جهانی و محاسبات ژئوپلیتیک، به سرعت تیتر اخبار شدند. جنگ اوکراین و تهدید امنیت اروپا توسط روسیه، و حمایت قوی آمریکا از اسرائیل در غزه، باعث شد توجه جهانیان به این بحران‌ها معطوف شود. سودان، با صحنه‌ای دور از قدرت‌های غربی و بدون حضور فشارهای سیاسی یا اقتصادی، قربانی نادیده گرفته شدن شد.
سقوط الفاشر وبحران انسانی در دل تاریخ
با نزدیک شدن به اواخر سال 2025، وقتی سر و صدای اخبار غزه کاهش یافت، نگاه‌ها به سودان معطوف شد. در شمال دارفور، محاصره طولانی و بیش از 500 روزه الفاشر با سقوط این شهر به دست نیروهای «پشتیبانی سریع» پایان یافت. حوادثی که پس از آن رخ داد، به گفته ناظران، یادآور فجایع رواندا در سال 1994 بود.
تصاویر و گزارش‌ها از این شهر، رسانه‌ها را واداشت تا به ناگزیر توجه خود را به این فاجعه جلب کنند؛ فجایعی که برای مدت‌ها نادیده گرفته شده بودند، اکنون نمی‌توانستند پشت پرده سکوت باقی بمانند.
یکی از موانع مهم، مشکلات عملی و دسترسی خبرنگاران به مناطق جنگی است. زیرساخت‌های رسانه‌ای سودان در اثر جنگ ویران شده و حضور خبرنگاران خارجی محدود است. این امر باعث شده اخبار و تصاویر واقعی از درگیری‌ها و فجایع انسانی به سختی به جهان منتقل شود.
مشکلات عمیق ساختاری و خدماتی در سودان
بحران سودان تنها به مرگ و آوارگی محدود نمی‌شود. اقتصاد کشور فروپاشیده، خدمات بهداشتی و آموزشی متوقف شده و مردم با کمبود شدید مواد غذایی و دارو روبه‌رو هستند. سازمان‌های بین‌المللی، این وضعیت را به عنوان یکی از بزرگترین بحران‌های انسانی ثبت کرده‌اند و آن را در سطح «بزرگترین فاجعه انسانی مدرن» توصیف کرده‌اند.
این بحران همچنین موج جدیدی از مهاجرت و آوارگی در منطقه آفریقا و حتی به سمت اروپا ایجاد کرده است. فشار بر کشورهای همسایه افزایش یافته و ظرفیت آن‌ها برای پذیرش مهاجران و پناهندگان محدود شده است.