ایرانیان جهان - ایرنا / سازمان امور مالیاتی کشور با ارائه تسهیلات گسترده به مودیان، هوشمندسازی نظام مالیاتی، و افزایش سهم مالیات در تولید ناخالص داخلی، گام‌های بلندی در راستای عدالت اقتصادی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی برداشته است.
سید محمدهادی سبحانیان روز سه شنبه به مناسبت روز مالیات، به تشریح اقدامات این سازمان در سال 1403 پرداخت و از تلاش‌های گسترده برای تسهیل‌گری مودیان، هوشمندسازی نظام مالیاتی، و افزایش شفافیت درآمدهای مالیاتی سخن گفت و چشم‌اندازی روشن از حرکت به سمت عدالت مالیاتی و تقویت پایه‌های اقتصادی کشور ارائه کرد.
سبحانیان با اشاره به اینکه سازمان امور مالیاتی در سال جاری تسهیلات متعددی برای مودیان فراهم کرده است، افزود: مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل و پرداخت مالیات تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم برای عملکرد سال 1403 تا پایان مردادماه تمدید شد.
وی همچنین به بهینه‌سازی سامانه مودیان اشاره کرد و گفت: از یکم دی 1404، قابلیت‌هایی نظیر استعلام وضعیت صورت‌حساب، ثبت دسته‌ای پرداخت‌ها، و بهینه‌سازی قواعد جدول پرداخت در نسخه جدید سامانه مودیان برای تسهیل فعالیت کسب‌وکارها عملیاتی شده است.
همکاری مؤثر با اصناف رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی در خصوص همکاری با اصناف تأکید کرد که تلاش این سازمان بر کاهش تکالیف مودیان خرد و به حداقل رساندن نگرانی‌های آن‌ها متمرکز است.
وی افزود: با بهره‌مندی از تبصره ماده 100، چالش‌های اصناف به حداقل رسیده و برگزاری میزهای خدمت، همگرایی و هم‌افزایی میان نظام مالیاتی و اصناف را تقویت کرده است.
سبحانیان از افزایش سه‌برابری سقف استفاده از این تبصره، ارائه مشوق‌هایی مانند تقسیط مالیات، و استفاده از سکوهای نرم‌افزاری برای حذف نیاز به مراجعه به کافی‌نت‌ها خبر داد.
معافیت‌های مالیاتی هدفمندسبحانیان در مورد معافیت‌های مالیاتی توضیح داد: معافیت عملکرد سال 1403 برای مشاغل بیش از دوبرابر افزایش‌یافته و از 47 میلیون تومان به 100 میلیون تومان و تا سقف 144 میلیون تومان برای واحدهای صنفی استفاده‌کننده از سامانه مودیان رسیده است.
وی اضافه کرد که مبلغ اجاره واحدهای استیجاری نیز در محاسبات مالیاتی اصناف لحاظ شده که رضایت مودیان را به دنبال داشته است.
به گفته سبحانیان تنها 30 درصد پرونده‌های مالیاتی اشخاص حقیقی توسط مأموران مالیاتی رسیدگی می‌شود، درحالی‌که این میزان درگذشته 100 درصد بود.
معاون وزیر اقتصاد افزود: برای اولین‌بار، 100 هزار اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده برای مودیانی که تکالیف خود را در سامانه مودیان انجام داده‌اند، قطعی شده است.
افزایش سهم مالیات در اقتصاد
سبحانیان با اشاره به افزایش سهم مالیات در تولید ناخالص داخلی (GDP) اظهار داشت: نسبت مالیات به GDP از 5.7 درصد در سال 1400 به 8.3 درصد در سال گذشته افزایش‌یافته و سهم مالیات در منابع عمومی بودجه از زیر 30 درصد به حدود 50 درصد رسیده است.
وی افزود: نسبت مالیات به هزینه‌های جاری دولت نیز از 40 درصد به نزدیک 70 درصد رسیده، درحالی‌که این نسبت در کشورهای پیشرفته نزدیک به 100 درصد است. با احتساب پرداختی‌های تأمین اجتماعی و شهرداری‌ها، این نسبت در ایران به 12 تا 13 درصد می‌رسد، درحالی‌که در جهان بالای 20 درصد است.
سبحانیان از رشد بیش از پنج برابری تخصیص منابع مالیاتی به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها خبر داد که به گفته وی از 48 هزار میلیارد تومان در سال 1400 به بیش از 244 هزار میلیارد تومان در سال 1403 رسیده است.
تحول دیجیتال و هوشمندسازی زمینه تحول دیجیتال
سبحانیان اظهار داشت: هدف ما کاهش حداکثری مراجعه مردم به ادارات مالیاتی است. حرکت به سمت حسابرسی سیستمی و هوشمندسازی نظام مالیاتی، شفافیت اقتصادی را افزایش داده و بروکراسی را کاهش داده است.
وی همچنین از بهره‌برداری رسمی سامانه دفاتر تجاری الکترونیکی در اواخر خرداد 1403 خبر داد و گفت: این اقدام در راستای اجرای برنامه‌های ششم و هفتم توسعه و تحول دیجیتال نظام مالیاتی انجام شده است.
بازار ![]()
طرح نشان‌دار کردن مالیات
سبحانیان به طرح نشان‌دار کردن مالیات اشاره کرد و گفت: در سال گذشته، بیش از 361 هزار مودی در این طرح شرکت کردند و حدود 2000 پروژه در کشور از طریق مالیات تأمین مالی شدند. مبالغی نظیر 1.2 هزار میلیارد تومان برای حمل‌ونقل، 1.2 هزار میلیارد تومان برای آموزش‌وپرورش، و 1.1 هزار میلیارد تومان برای منابع آب تخصیص‌یافته است.
چالش معافیت‌های غیرهدفمند
سبحانیان درباره معافیت‌های مالیاتی، با انتقاد از حجم بالای معافیت‌ها اظهار داشت: میزان معافیت‌های مالیاتی تقریباً به اندازه مالیات وصولی است و برخی معافیت‌ها بدون زمان‌بندی مشخص و بدون دستیابی به اهداف تعیین‌شده اجرا شده‌اند.
وی افزود: معافیت‌ها باید هدفمند، زمان‌دار و مؤثر باشند تا بهره‌وری اقتصادی افزایش یابد. او به معافیت‌های بنگاه‌های بورسی در قانون تأمین مالی تولید اشاره کرد و گفت: این معافیت‌ها بدون شرط سرمایه‌گذاری، منابع قابل‌توجهی از مالیات را از دسترس دولت خارج کرده است.
رشد 52 درصدی درآمد با مقابله با فرار مالیاتی
سبحانیان در مورد مقابله با فرار مالیاتی توضیح داد: با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های کلان، الگوهای پیچیده فرار مالیاتی شناسایی شده و مودیان جدید به‌سرعت وارد دایره مالیات‌ستانی می‌شوند.
وی ادامه داد: در سال 1403 درآمدهای مالیاتی نسبت به سال قبل 52 درصد رشد داشته که بخش قابل‌توجهی از آن نتیجه تنگ‌تر شدن حلقه‌های فرار مالیاتی با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و بهره‌گیری از داده‌های نظام بانکی، گمرکات، و سازمان ثبت‌اسناد بوده است.